Burisma Holdings

Burisma Holdings Limited

Państwo	Cypr
Siedziba	Limassol
Data założenia	2002
brak współrzędnych
Strona internetowa

Burisma Holdings – przedsiębiorstwo z siedzibą w Limassol na Cyprze, która zajmuje się zagospodarowaniem i eksploatacją ukraińskich złóż gazu ziemnego.

Produkcja gazu i ropy naftowej

Według Burisma pod koniec 2013 r. osiągnęła dzienną produkcję na poziomie ok. 11 600 BOE, czyli 1,8 mln m³^[1]. Odpowiada to około dziewięciu procentom obecnego wydobycia gazu na Ukrainie^[2].

Burisma posiada portfel koncesji na poszukiwanie złóż gazu łupkowego i ropy naftowej we wszystkich trzech kluczowych regionach Ukrainy: zachodnioukraińskim Zagłębiu Karpackim, Zagłębiu Dniepru i Donieckim oraz Zagłębiu Kubańskim. Złoża znajdują się w bliskiej odległości od głównych gazociągów na Ukrainie i zostały z nimi w pełni połączone^[3].

Burisma jest reprezentowana przez londyńską firmę konsultingową i PR „Bell Pottinger Private” Timothy’ego Bella, barona Bella^[4].

Historia

Burisma została założona w 2002 r.^[5] przez przedsiębiorcę, a później ukraińskiego ministra środowiska Mykołę Złoczewskiego i Mykołę Lissina (Микола Павлович Лісін; 1964-2011). Holding współpracował ze spółkami państwowymi, aby wejść w biznes gazowy na Ukrainie^[6]. Obaj założyciele byli deputowanymi Rady Najwyższej z ramienia Partii Regionów. Pierwsze własne koncesje poszukiwawcze zostały nabyte w 2004 roku za pośrednictwem spółek LLC Esco-Pivnich i LLC Pari; własna produkcja gazu rozpoczęła się w 2005 r.^[7]

W 2006 roku na Cyprze założono spółkę holdingową Burisma Holdings, która później nabyła kolejne udziały^[8]. Burisma Holdings jest własnością cypryjskiego Brociti Investments Limited, kontrolowanego przez Złoczewskiego^[9].

W latach 2009–2013 produkcja grupy rosła w szybkim tempie^[7].

Własność Burismy była przez pewien czas niejasna^[10]. Prokuratura Generalna wszczęła śledztwo przeciwko Burismie, ponieważ Złoczewskij, gdy był ministrem zasobów naturalnych Ukrainy, był podejrzany o nielegalne wykorzystywanie swoich powiązań z państwem^[11] i udzielał koncesji na poszukiwania własnym firmom^{[12][13][14][15]}. Po rezygnacji prokuratora generalnego Wiktora Szokina i mianowaniu Jurija Łucenki na stanowisko prokuratora generalnego wszystkie postępowania przeciwko Burismie zostały umorzone.

Na początku kryzysu ukraińskiego w 2013 roku Burisma zintensyfikowała działalność lobbingową w Waszyngtonie. Dwóch bliskich współpracowników sekretarza stanu USA Johna Kerry’ego zostało zatrudnionych do lobbowania za Burismą^[9]. W 2013 r. Burisma Holdings przeprowadziła poważne zmiany w zarządzaniu, mające na celu zapoczątkowanie „nowego okresu wzrostu”^[16]. W rezultacie amerykański bankier inwestycyjny Alan Apter został zatrudniony jako prezes zarządu, którego zadaniem było usprawnienie ładu korporacyjnego firmy i przyciągnięcie kapitału zagranicznego. Apter posiadał bogate doświadczenie zawodowe z działalności w Europie Wschodniej i byłym Związku Radzieckim^[17][18].

12 maja 2014 r. Burisma ogłosiła, że utworzono dodatkowe miejsce w zarządzie dla Huntera Bidena, syna wiceprezydenta USA Joe Bidena^[1][19]. W tym czasie przeciwko właścicielowi grupy Mykole Złoczewskiemu w Londynie postawiono zarzuty prania pieniędzy, a jego konta zostały zamrożone. Nie było żadnych śledztw przeciwko Hunterowi Bidenowi^[20]. Po tym, jak ukraiński prokurator generalny Wiktor Szokin nie dostarczył wymaganych dokumentów, londyński sąd umorzył sprawę i w styczniu 2015 r. wydał zamrożone aktywa. We wrześniu 2015 r. Geoffrey Pyatt, ówczesny ambasador USA na Ukrainie, skrytykował ukraińską prokuraturę za odmowę poparcia śledztwa.

Nominacja Huntera Bidena spowodowała, że w międzynarodowych mediach pojawiły się zarzuty o partykularne interesy, korupcję i nepotyzm^[21][17][22]. Wiceprezydent Biden stwierdził, że nie ma konfliktu interesów i że nie popiera żadnej konkretnej firmy w kraju^[23]. Sekretarz prasowy Białego Domu za prezydentury Baracka Obamy, Jay Carney, odmówił komentarza, zauważając, że „Hunter Biden i inni członkowie rodziny są najwyraźniej prywatnymi obywatelami”^[24]. Zwrócono również uwagę na byłego prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego, Devona Archera, byłego kierownika kampanii ówczesnego sekretarza stanu USA Johna Kerry’ego oraz Davida J. Leitera, byłego szefa sztabu Senatu Johna Kerry’ego^[9]. Kwaśniewski i Archer również niedawno dołączyli do rady dyrektorów Burisma^[18][25] (Kwaśniewski w styczniu 2014^[18], Archer w kwietniu 2014^[26]). W lutym 2017 r. Joseph Cofer Black, dyrektor Centrum Antyterrorystycznego CIA (CTC) w latach 1999–2002 w administracji George’a W. Busha, również dołączył do rady dyrektorów Burismy^[27].

Według doniesień medialnych, w latach 2014 i 2015 Burisma zapłaciła firmie inwestycyjnej Rosemont Seneca Bohai LLC łącznie 3,4 miliona dolarów, która zapłaciła Hunterowi Bidenowi do 50 000 dolarów miesięcznie. Hunter Biden był współwłaścicielem Rosemont Seneca Partners z Christopherem Heinzem, pasierbem sekretarza stanu USA Johna Kerry’ego, a Archer był tam również partnerem. Heinz następnie zdystansował się od Rosemont Seneca Partners i, jak wyjaśnił The Washington Examiner, nie był zainteresowany tą firmą od 2015 roku^[28]. W 2016 roku, pod naciskiem wiceprezydenta USA Joe Bidena, prokurator generalny Wiktor Szokin został zwolniony^[29].

2 czerwca 2016 roku Burisma i książę Albert II z Monako byli gospodarzami „Międzynarodowego Forum Bezpieczeństwa Energetycznego w Europie” w Monte Carlo Yacht Club.^[30] W wydarzeniu wzięli udział m.in.: Aleksander Kwaśniewski (Prezydent RP 1995-2005), Joschka Fischer (Wicekanclerz Niemiec 1998-2005) oraz Andris Piebalgs (Komisarz UE ds. Energii 2004-2009), TJ Glauthier (Zastępca Sekretarza USA Energii 1999–2001, Prezes TJG Energy Associates)^[31], Hunter Biden (Niezależny Dyrektor Burisma), Ireneusz Bil (Dyrektor Fundacji Aleksandra Kwaśniewskiego „Amicus Europae”)^[32], Jean-Arnold Vinois (Przedstawiciel Komisji Europejskiej ds. polityki energetycznej)^[33].

Na początku 2018 roku były wiceprezydent USA Biden powiedział Voice of America, że rezygnacja prokuratora generalnego Szokina była warunkiem udzielenia Ukrainie gwarancji pożyczki w wysokości 1 miliarda dolarów. Podczas dyskusji panelowej w Radzie Stosunków Zagranicznych Biden opowiedział, jak zmusił ówczesnego prezydenta Poroszenkę, a następnie premiera Jaceniuka do zwolnienia prokuratora generalnego Szokina. Biden dał Poroszence i Jaceniukowi ultimatum w postaci zaledwie sześciu godzin, że jeśli prokurator generalny Szokin nie zostanie zwolniony na czas, nie dostaną miliarda dolarów: „…syn, został zwolniony. I umieścili na jego miejscu kogoś, kto był solidny w tym czasie.”^[34][35]

Hunter Biden zrezygnował z funkcji członka zarządu Burisma w 2019 roku, zanim jego ojciec kandydował na prezydenta USA^[28].

We wrześniu 2019 r. demaskator ujawnił, że 25 lipca 2019 r. prezydent USA Donald Trump zadzwonił telefonicznie do Wołodymyra Zełenskiego, aby wszczął śledztwo w sprawie Bidena, które doprowadziło do „afery ukraińskiej”. Trump oskarżył Bidena o wywieranie nacisków na ukraińskie przywództwo i uzyskanie rezygnacji prokuratora generalnego, który prowadził śledztwo w sprawie Burismy^[36].

W październiku 2019 r. ukraińskie sądownictwo ogłosiło, że rozpocznie śledztwo w sprawie zarzutów korupcji związanych z Burismą. Chodziło o transakcje, w które mogliby być zaangażowani m.in. Złoczewski i ukraiński biznesmen Siergiej Kurczenko, ale nie chodziło o Bidena^[37].

Przypisy