Burmistrzowie i prezydenci Tarnowa

POL Tarnów COA.svg

Stanowisko burmistrza miasta Tarnowa powstało dopiero w okresie zaborów, kiedy władze austriackie wprowadziły mianowanych przez siebie urzędników, pełniących funkcję burmistrza, także wójta lub prezydenta. Jako pierwszy objął ją, w latach 1772−1774, Mateusz Morozowicz[1]. Najbardziej znaną postacią tego okresu był Józef Kalasanty Pędracki, trzykrotny burmistrz i ostatni urzędnik na tym stanowisku przed autonomią Galicji.

Na mocy ustawy z 12 sierpnia 1866 roku, w roku następnym przeprowadzone zostały wybory samorządowe, zaś burmistrz był wybierany w głosowaniu spośród radnych. Pierwszym burmistrzem Tarnowa okresu autonomii był Wojciech Bandrowski. Ciągłość samorządu została zachowana nawet podczas I wojny światowej (z wyjątkiem okresu, gdy miasto zajęte było przez wojska rosyjskie): ostatnim burmistrzem czasu zaborów i jednocześnie pierwszym w niepodległej Rzeczypospolitej był Tadeusz Tertil, pełniący urząd w latach 1907−1923.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego rząd dwukrotnie wprowadzał w Tarnowie zarząd komisaryczny. Po raz pierwszy w 1924 roku, gdy komisarzem został dotychczasowy burmistrz Janusz Rypuszyński, drugi raz w 1930 roku, gdy na to stanowisko powołano Adama Marszałkowicza.

Burmistrzowie miasta Tarnowa:

Burmistrzoddo
Ignacy Hingler18411847
Adolf Koschina18481850
Antoni Seeman18511855
Adam Morawski18561857
Józef Kalasanty Pędracki18581861
Franciszek Lorber18611862
Józef Kalasanty Pędracki18629 kwietnia 1864
Edward Ganszer18641866
Józef Kalasanty Pędrackilistopad 18661867
Wojciech Bandrowski18671870
Feliks Jarocki12 września 187010 listopada 1873
Klemens Rutowski28 grudnia 187324 marca 1877
Aleksander Wisłockigrudzień 18775 lutego 1884
Witold Rogoyski5 lutego 188413 grudnia 1906
Tadeusz Tertil14 stycznia 190725 października 1923
Janusz Rypuszyński
komisarz rządowy
3 grudnia 192327 listopada 1926
Julian Kryplewski30 listopada 1926czerwiec 1929
Michał Skowroński1 października 192929 grudnia 1930
Adam Marszałkowicz
komisarz rządowy
29 grudnia 193014 lutego 1934

Na mocy ustawy z 1933 roku zmienił się ustrój samorządu miasta Tarnowa. Po wyborach, przeprowadzonych 10 grudnia 1933 roku, ukonstytuowała się nowa Rada Miasta, która 12 maja 1934 roku wybrała pierwszego i jedynego przed wybuchem II wojny światowej prezydenta miasta Tarnowa. Został nim Mieczysław Brodziński. Pełnił swój urząd do 6 września 1939 roku, kiedy wraz z częścią pracowników Zarządu Miasta został ewakuowany do Lwowa. Przez kilka kolejnych dni, do czasu ustanowienia administracji okupacyjnej, funkcjonował w Tarnowie zarząd tymczasowy, pod przewodnictwem byłego burmistrza, Juliana Kryplewskiego.

Urząd prezydenta miasta jako organu wykonawczego reaktywowano po przemianach ustrojowych w 1990 roku. Pierwszą osobą na tym urzędzie został Mieczysław Bień. On również został wybranym w pierwszych bezpośrednich wyborach w 2002 roku. Od 2014 roku funkcję tę pełni Roman Ciepiela – jest to jego druga kadencja nie postępująca po poprzedniej.

Niektórzy prezydenci miasta Tarnowa[2]:

Prezydentoddo
Mieczysław Brodziński12 maja 19346 września 1939
Eugeniusz Sit1 czerwca 194522 października 1947
Mieczysław Bień19901994
Roman Ciepiela19941998
Józef Rojek19982002
Mieczysław Bień20022006
Ryszard Ścigała20062014
Roman Ciepiela2014

Uwaga: Po aresztowaniu prezydenta Ryszarda Ścigały obowiązki prezydenta, do końca kadencji, pełnił Henryk Słomka-Narożański[3].

Przypisy

  1. Krzysztof Gzyl, Burmistrzowie Tarnowa, www.it.tarnow.pl [dostęp 2018-03-27] (pol.).
  2. Krzysztof Gzyl, Burmistrzowie Tarnowa, www.it.tarnow.pl [dostęp 2018-11-21] (pol.).
  3. Henryk Słomka – Narożański nie jest już wiceprezydentem Tarnowa – Tarnów – Wiadomości – Radio Kraków, www.radiokrakow.pl [dostęp 2018-03-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-28] (pol.).

Bibliografia

  • Kazimierz Bańburski, Burmistrzowie Tarnowa [dostęp 2010-08-09]
  • Piotr Filip, Poczet burmistrzów Tarnowa, Tarnów 2010, ISBN 978-83-87785-57-4
  • Maria Sąsiadowicz, Ewa Stańczyk, Barbara Sawczyk, Tarnowskie kalendarium od VIII wieku do 2004 roku, Tarnów: Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego, 2004, ISBN 83-915445-5-9, OCLC 838609632.

Media użyte na tej stronie

POL Tarnów COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]