Bursa Jerozolimska w Krakowie

Bursa Jerozolimska

kopia tablicy erekcyjnej Bursy Jeruzalem (1453 r.)
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków, Ulica Gołębia
Ukończenie budowy	1453–1455
Zniszczono	1841
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Bursa Jerozolimska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bursa Jerozolimska
Położenie na mapie województwa małopolskiego Bursa Jerozolimska
Położenie na mapie Krakowa Bursa Jerozolimska
50°03′39″N 19°55′59″E/50,060833 19,933056

Bursa Jeruzalem – bursa dla studentów Uniwersytetu Krakowskiego ufundowana przez biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. W wyniku pożaru w 1841 wyburzona w 1869 roku.

Kardynał Oleśnicki miał ślubować odbycie pielgrzymki do Ziemi Świętej, ale z powodu rozlicznych zajęć politycznych nigdy nie znajdował czasu na wypełnienie przyrzeczenia. Gdy zdał sobie sprawę, że wiek i stan zdrowia nie pozwolą mu już na odbycie pielgrzymki, postanowił dokonać dosyć często w owych czasach praktykowanej zamiany ślubów. Zamiast zatem wędrować do Ziemi Świętej, zbudował bursę dla studentów Akademii Krakowskiej i nazwał ją Jeruzalem^[1]. Bursa powstała w latach 1453–1456, a nad dokończeniem fundacji po śmierci Oleśnickiego czuwał m.in. Jan Długosz. Znajdowała się na rogu obecnej ul. Gołębiej i ul. Jagiellońskiej, naprzeciwko Collegium Minus. Był to duży jednopiętrowy kamienno-ceglany budynek z wewnętrznym dziedzińcem otoczonym krużgankiem, własną kuchnią, izbą wspólną (stuba communis), biblioteką i pokojami dla 100 studentów oraz seniora, przełożonego bursy. Pierwotny budynek spłonął najprawdopodobniej już w 1462 r., odrestaurowany został dzięki staraniom Jana Długosza. W 2 poł. XVI w. bursa popadła w ruinę, z której podniósł ją dopiero bp. Jakub Zadzik, przeznaczając znaczną kwotę na jej odbudowę.

W 1818 r. w trakcie remontu obu budynków połączono Bursę Jeruzalem ze stojącą obok Bursą Filozofów. Obie bursy spłonęły w nocy z 25 na 26 czerwca 1841 r. Ostateczne wyburzenie ruin Bursy nastąpiło w 1869 r., zaś na ich miejscu w latach 1883–1887 powstało Collegium Novum. Jedynym elementem pozostałym z gmachu Bursy Jeruzalem jest jej tablica fundacyjna, której kopia wmurowana jest obecnie na dziedzicu Collegium Maius. Oryginał znajduje się w Muzeum UJ.

Przypisy

Bibliografia

• Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.
• Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364–1764, T.1, red. K. Lepszy, Kraków 1964.
• Karbowiak A., Mieszkania żaków krakowskich w XIV–XVI wieku, Lwów 1887.
• Morawski K., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wieki średnie i Odrodzenie, T. I i II, Kraków 1900.
• Włodarek A., Architektura średniowiecznych kolegiów i burs Uniwersytetu Krakowskiego, Kraków 2000.