Burt Rutan

Burt Rutan

Burt Rutan (2011)
Imię i nazwisko urodzenia	Elbert Leander Rutan
Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1943 Estacada (Oregon)
Zawód, zajęcie	inżynier, konstruktor lotniczy
Narodowość	amerykańska
Alma Mater	California Polytechnic State University
Stanowisko	przewodniczący zarządu Scaled Composites, LLC
Małżeństwo	Tonya Rutan
Krewni i powinowaci	Dick Rutan
Odznaczenia

Elbert Leander „Burt” Rutan (ur. 17 czerwca 1943 w Estacada w stanie Oregon) – amerykański konstruktor samolotów. Wsławił się bardzo oryginalną stylistyką swoich pojazdów latających, które okazały się niezwykle skuteczne w biciu wielu rekordów. W 1982 założył korporację Scaled Composites. Zaprojektowany przez niego samolot Rutan Voyager jako pierwszy okrążył Ziemię bez tankowania, a SpaceShipOne jako pierwszy prywatny statek kosmiczny wyniósł człowieka w przestrzeń pozaziemską, a potem zdobył Nagrodę X Prize.

Życiorys

Elbert Rutan urodził się w mieście Estacada w Oregonie, a wychowywał w Dinuba w Kalifornii. Już jako dziecko interesował się budowaniem modeli lotniczych, a jako 16-latek ukończył kurs lotniczy. Studiował na Politechnice Kalifornijskiej (California Polytechnic State University) na wydziale Inżynierii Lotniczej. W 1965 otrzymał na tej uczelni tytuł licencjata. Edukację swoją kontynuował w szkołach lotniczych oraz ekonomicznych. W 1987 uzyskał stopień doktorski na Politechnice Kalifornijskiej. Wiele znanych uczelni z USA przyznało mu również doktoraty honoris causa.

Rutan karierę zawodową rozpoczął w 1965 jako pracownik cywilny Sił Powietrznych USA. Do 1972 pracował jako inżynier do spraw lotów testowych w Bazie Sił Powietrznych Edwards w Kalifornii. Następnie wyjechał do Newton w stanie Kansas, gdzie pracował nad samolotem BD-5 dla firmy Bede Aircraft. W czerwcu 1974 powrócił do Kalifornii, by na pustyni Mojave utworzyć swoją pierwszą firmę. Nazywała się ona Rutan Aircraft Factory (RAF) i miała na celu projektowanie i budowę małych ultralekkich samolotów. W kwietniu 1982 Rutan przekształcił RAF w Scaled Composites, LLC i został prezesem jej zarządu. W 1982 Scaled Composites zawarła kontrakt z Beech Aircraft Corporation na budowę prototypu samolotu Beechcraft 2000 Starship. Efektem pracy Burta Rutana w swojej firmie był szereg bardzo udanych i innowacyjnych konstrukcji lotniczych:

Burt Rutan odszedł z firmy Scaled Composites w kwietniu 2011^[1].

Odznaczenia i nagrody

• Prezydencki Medal Obywatelski od Ronalda Reagana (29 grudnia 1986)
• Narodowy Medal Aeroklubu Francji (29 stycznia 1987)
• Brytyjski Złoty Medal w Aeronautyce od Królewskiego Towarzystwa Aeronautycznego (grudzień 1987)
• Samolot Proteus został zaliczony do 100 najlepszych maszyn XX w. przez magazyn „Time” (kwiecień 1999)
• Nagroda im. Lindbergha (20 maja 2000)
• Nagroda X Prize (6 listopada 2004)
• Nagroda w dziedzinie inżynierii awiacyjnej od National Academy of Sciences (2005)

Przypisy