Butylowany hydroksyanizol
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C11H16O2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 180,24 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | białe lub lekko żółte, woskowate ciało stałe[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Butylowany hydroksyanizol (C11H16O2, skrót: BHA, E320, nazwa systematyczna: mieszanina 3-tert-butylo-4-hydroksyanizolu i 2-tert-butylo-4-hydroksyanizolu) – organiczny związek chemiczny, pochodna anizolu, stosowany głównie jako konserwant i przeciwutleniacz w produktach spożywczych, a także w maściach i produktach kosmetycznych w stężeniu 0,002%[4].
W temperaturze pokojowej związek ten w formie czystej tworzy białe kryształy. W handlu dostępny jest albo w formie żółtego proszku lub wosku. Związek ten posiada lekki, słabo wyczuwalny, ale dość charakterystyczny zapach. Nie rozpuszcza się w wodzie.
Wykazuje działanie kancerogenne, ulega przekształceniu w pochodne chinonowe[5]. Może wywierać toksyczny wpływ na nerki, wywoływać wysypkę, pokrzywkę, rzadko duszność. W wysokim stężeniu wywołuje nowotwory u zwierząt laboratoryjnych, natomiast z innych badań wynika, że może hamować działanie innych związków rakotwórczych. W 6-letnim badaniu grupy 120 tys. osób prowadzonym od roku 1986 w Holandii, nie stwierdzono związku obecności butylowanego hydroksyanizolu w pożywieniu z ryzykiem wystąpienie choroby nowotworowej[6].
W wielu krajach jest niedozwolony w produktach dla dzieci.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Department of Chemistry, The University of Akron: Butylated hydroxyanizole (ang.). [dostęp 2012-05-20].
- ↑ a b Butylated hydroxyanisole, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-20] (ang.).
- ↑ a b 2(3)-tert-Butylo-4-hydroksyanizol (nr B1253) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski.
- ↑ S. Janiski, A. Fiebig, M. Sznitowska: Farmacja stosowana: podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719. ISBN 978-83-200-3778-4.
- ↑ 2.3.9. Sztuczne antyoksydanty i niby-enzymy. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 199, seria: Środowisko. ISBN 978-83-01-13847-9.
- ↑ Botterweck, A.A.M, Verhagen, H, Goldbohm, R.A, Kleinjans, J i inni. Intake of butylated hydroxyanisole and butylated hydroxytoluene and stomach cancer risk: results from analyses in the Netherlands Cohort Study. „Food and Chemical Toxicology”. 38 (7), s. 599-605, 2000. DOI: 10.1016/S0278-6915(00)00042-9.
Bibliografia
- Gazeta Wyborcza – Encyklopedia zdrowia
- www.rakstop.engo.pl
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Chemical structure of butylated hydroxyanisole (BHA)