Buzurgumid

Kija Buzurgummid, (inne warianty pisowni: Buzurg-umid, Buzurg-ummid, pers. Bozorg Ommid) (ur. ?, zm. 9 lutego 1138 w Alamucie) - drugi po Hasanie ibn Sabbahu przywódca polityczny i religijny sekty nizaryjskich isma'ilitów, zwanych także Asasynami[1].

Wywodził się najprawdopodobniej z lokalnego rodu wielmożów z okolic Rudbaru w północnej Persji. W 1096 lub 1102 roku zdobył dla Asasynów fortecę Lamasar, a następnie przez wiele lat był jej dowódcą. Lamasar był prawdopodobnie największym i jednym z kluczowych zamków w posiadaniu sekty, strzegącym ich quasi-państewka w górach Elburs. Forteca ta została w trakcie zarządu Buzurgumida znacząco umocniona, zbudowano tam również nowatorski system zaopatrywania w wodę.

W 1124 roku przywódca i założyciel Asasynów, Hasan ibn Sabbah, na łożu śmierci mianował Buzurgumida swoim następcą. Pełnił on tę rolę przez 14 lat, do swojej śmierci w 1138 roku. Charakter jego panowania był zgoła inny niż Hasana, przykładał on bowiem mniejszą wagę do szerzenia nauk sekty, a skupiał się bardziej na zarządzaniu niewielkim dominium Asasynów w okolicach Alamutu. Można podnieść, że w odróżnieniu od swojego poprzednika, bardziej niż przywódcą religijnym i rewolucjonistą, był Buzurgumid klasycznym władca terytorialnym. Nie oznacza to, że za jego rządów Asasyni całkowicie porzucili swoją walkę przeciw imperium seldżuckiemu - lista dokonywanych przez nich politycznych mordów wciąż rosła. To za jego panowania, 29 sierpnia 1135 roku, nizaryci zamordowali kalifa Al-Mustarszida.

Wykorzystując śmierć Hasana, w 1126 roku seldżucki sułtan Ahmad Sandżar zorganizował wyprawę przeciw nizaryjskiemu dominium. Jej kompletna klęska skłoniła go do zawarcia z Buzurgumidem paktu, który zakończył trwający od przejęcia Alamutu w 1090 roku stan permanentnego konfliktu między Państwem Seldżuckim a nizarytami. Nie oznacza to, że konflikt ten, mające głębokie podłoże narodowościowe, społeczne i religijne, całkowicie wygasł, jednak nigdy nie osiągnął już takich rozmiarów, jak za życia Hasana. Możliwe jest, że Buzurgumid, bardziej władca terytorialny niż rewolucjonista, był lepszym niż Hasan partnerem politycznym dla sułtana i dlatego pakt z 1126 roku był możliwy.

Trzy dni przed śmiercią, Buzurgumid mianował swoim następcą swojego syna Mohammeda, tym samym zmieniając charakter nizaryckiego władztwa na feudalną, dziedziczną monarchię.

Przypisy

  1. B. Lewis, The Assassins, Basic Books 2003

Bibliografia

  • Jerzy Hauziński: Irańskie intermezzo. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008. ISBN 83-7441-970-3.