Buzz Aldrin
.jpg) | |
| Pełne imię i nazwisko | Edwin Eugene Buzz Aldrin, jr |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 20 stycznia 1930 |
| Narodowość | |
| Funkcja | pilot statku kosmicznego, |
| Łączny czas misji kosmicznych | 12 dni 1 godzina i 52 minuty |
| Misje | |
| Stopień wojskowy | |
| Odznaczenia | |
   .svg){kind=small}   | |
Edwin Eugene Buzz Aldrin, jr (ur. 20 stycznia 1930 w Montclair w stanie New Jersey) – pułkownik Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, astronauta amerykański, brał udział w pierwszym lądowaniu na Księżycu[1].
Życiorys
Po urodzeniu rodzice nadali mu imiona: Edwin Eugene. Przydomek „Buzz” otrzymał w dzieciństwie – „Buzzerem” nazywała go młodsza siostra, mająca trudności z prawidłową wymową słowa „brother” (brat). W 1988 w postępowaniu administracyjnym zmienił przydomek na imię prawne.
W 1951 ukończył Akademię Wojskową Stanów Zjednoczonych West Point z trzecią lokatą na ogólną liczbę 475 dyplomantów. Samolotami zaczął latać w 1952 (Teksas). Walczył w Korei jako pilot (F-86) – wykonał 66 lotów bojowych, zestrzelił dwa samoloty MiG-15 a jeden uszkodził[2]. W 1963 zdobył tytuł doktora w dziedzinie astronautyki w Massachusetts Institute of Technology (MIT). Pracę dyplomową zadedykował „Tym, którzy będą realizować program kosmiczny – obym był jednym z nich!”. W ciągu dwóch miesięcy od uzyskania doktoratu jego pragnienie się spełniło. Szybko zdobył sobie przydomek „Dr Rendez-vous”, nadany mu przez kolegów, którzy czytali jego pracę. Otrzymał honorowe tytuły naukowe od Gustavus Adolphus College (1967) i Clark University w Worcester w stanie Massachusetts. Zaangażowany w skauting, pełnił odpowiedzialne funkcje w Webster Presbyterian Church. Zapalony biegacz, nurek, a także gimnastyk. Członek Stowarzyszenia Pilotów Doświadczalnych i Amerykańskiego Instytutu Aeronautyki i Astronautyki, a także stowarzyszeń inżynierów Sigma Gamma Tau i Tau Beta Pi oraz stowarzyszenia badań naukowych Sigma Ksi. Uhonorowany m.in. Distinguished Flying Cross, Air Medal, Air Force Commendation Medal i NASA Group Achievement Award for Rendezvous Operations Planning Team. Członek honorowy Międzynarodowego Stowarzyszenia Mechaników i Inżynierów Lotniczych i Kosmicznych oraz Stowarzyszenia Medycyny Lotniczej i Kosmicznej. W ramach programu Gemini współpracował przy ustalaniu kolejności manewrów podczas spotkania statków na orbicie oraz lotów zespołowych, przewidzianych w programie Apollo[3].
Zakwalifikowany w 1963 do trzeciej grupy astronautów NASA. Pilot rezerwowy w misji Gemini 9, pilot w misji Gemini 12, w czasie tego lotu przebywał poza statkiem przez 5 godzin i 30 minut, rezerwowy pilot modułu załogowego Apollo 8, a przede wszystkim pilot lądownika księżycowego Apollo 11 (był drugim człowiekiem na Księżycu). Odszedł z NASA w lipcu 1971, został Dowódcą Szkoły Pilotów do Badań Przestrzeni Kosmicznej (Aerospace Research Pilots School) w bazie wojskowej w Edwards w Kalifornii. Emerytowany w 1972, został konsultantem w Comprehensive Care Corporation w Newport Beach. Obecnie mieszka w południowej Kalifornii, gdzie jest konsultantem w Starcraft Enterprises.
Opublikował dwie książki: Return to Earth (Powrót na Ziemię) i Men From Earth (Ludzie z Ziemi).
Pojawił się gościnnie w kilkudziesięciu filmach i serialach (m.in. Transformers 3, Futurama, Simpsonowie, Teoria wielkiego podrywu[4]), grając w nich samego siebie. W 2012 użyczył głosu postaci Astronoma w grze Mass Effect 3. Buzz Astral, jeden z bohaterów serii Toy Story, otrzymał imię na cześć Aldrina[5]. Wziął udział w dziesiątej edycji programu „Taniec z gwiazdami”, zajmując przedostatnie miejsce.
Jest wolnomularzem[6].
Odznaczenia, nagrody i upamiętnienie
- Medal Sił Powietrznych za Wybitną Służbę
- Legia Zasługi
- Zaszczytny Krzyż Lotniczy – dwukrotnie
- Medal Lotniczy – trzykrotnie
- Medal Pochwalny
- Air Force Longevity Service Award
- Air Force Command Pilot Astronaut Wings
- Prezydencki Medal Wolności
- Złoty Medal Kongresu
- NASA Distinguished Service Medal
- NASA Exceptional Service Medal
- Medal za Lot Kosmiczny – dwukrotnie
- Nagroda Lowella Thomasa (1989)[7]
- Wprowadzenie do Narodowego Lotniczego Panteonu Sławy (National Aviation Hall of Fame) (2000)
- Gwiazda w Alei Gwiazd w Los Angeles
- Jego imię nosi krater Aldrin na Księżycu[8] oraz planetoida (6470) Aldrin[9]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Edwin Eugene Aldrin Jr. (ang.). history.com. [dostęp 2018-06-20].
- ↑ Tadeusz Malinowski, Lotnicy świata, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 17, ISBN 83-206-0495-8, OCLC 830181110.
- ↑ Gobert Godwin, Apollo 11, Prószyński Media Sp. z o.o., ISBN 978-83-7648-902-5
- ↑ Buzz Aldrin, imdb.com (ang.)
- ↑ Toy Story 3 Featurette - Buzz Lightyear - Trailer Addict
- ↑ Famous Masons II: Dreamers and Doers. nymasons.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-11)]. (ang.)
- ↑ The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.) [dostęp 2016-02-22]
- ↑ Aldrin (ang.). W: Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-09].
- ↑ (6470) Aldrin w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
- Biografia na stronie NASA (ang.)
- Biogram na stronie Spacefacts (ang.)
- Lądowanie człowieka na Księżycu
- Prace na zewnątrz pojazdu Gemini-12
- ISNI: 0000 0001 1082 6680
- VIAF: 110368892
- LCCN: n88245653
- GND: 107714566
- NDL: 00462130
- BnF: 12585179q
- SUDOC: 083204687
- NLA: 35553982
- NKC: skuk0000019
- RSL: 000115436
- NTA: 070936927, 081754167
- BIBSYS: 3110021
- CiNii: DA03342204
- PLWABN: 9810600390205606
- NUKAT: n2005118313
- J9U: 987007282971005171
- LNB: 000237411
- NSK: 000165676
- CONOR: 128188771
- KRNLK: KAC2020N7684
- LIH: LNB:8RP;=BG
- WorldCat: lccn-n88245653
Media użyte na tej stronie
Ribbon from the Legion of Merit awarded by the United States Department of Defense.
Vector illustration based on photo of a Bronze Oak leaf cluster awarded by the United States Department of Defense to be worn as an add-on device on various awards and decorations to denote more than one bestowal of the decoration.
NASA Distinguished Service Ribbon
Autor: Lestatdelc, Licencja: CC BY-SA 3.0
Illustration of a gold Award star ribbon device for military decorations
NASA Space Flight Ribbon
Ribbon for the Air Force Distinguished Service Medal awarded by the United States Air Force.
- Short description: Astronaut Buzz Aldrin on the moon
- Full description: Astronaut Buzz Aldrin, lunar module pilot, walks on the surface of the Moon near the leg of the Lunar Module (LM) "Eagle" during the Apollo 11 extravehicular activity (EVA). Astronaut Neil A. Armstrong, commander, took this photograph with a 70mm lunar surface camera. While astronauts Armstrong and Aldrin descended in the Lunar Module (LM) "Eagle" to explore the Sea of Tranquility region of the Moon, astronaut Michael Collins, command module pilot, remained with the Command and Service Modules (CSM) "Columbia" in lunar orbit.
- Variations: The upper black band is an addition to the original photo, carried out for "reasons of balance". Seeing original photo and explanation of the trucaje in the Link. In the version expanded of the photography is possible to see a horizontal white line in the left upper part (right of the person that contemplates the photography) of the helmet. Is the base of the antenna, that was cut in the original setting of the photography.
Ribbon from the Distinguished Flying Cross (United States) awarded by the United States Department of Defense.
Apollo 11 Lunar Module Pilot Buzz Aldrin's bootprint. Aldrin photographed this bootprint about an hour into their lunar extra-vehicular activity on July 20, 1969, as part of investigations into the soil mechanics of the lunar surface. This photo would later become synonymous with humankind's venture into space.
Air Force Longevity Service Award ribbon awarded by the United States Air Force.
Ribbon for the Air Force Commendation Medal awarded by the United States Air Force.
Autor: SaluteVII, Licencja: CC BY-SA 4.0
Presidential Medal of Freedom (ribbon)