Byłem asystentem doktora Mengele
 (c) Neil, CC-BY-SA-3.0 | |
| Autor | Miklós Nyiszli |
|---|---|
| Tematyka | holocaust |
| Typ utworu | wspomnienia |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | Węgry |
| Język | węgierski |
| Data wydania | 1946 |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Data wydania polskiego | 1966 |
| Wydawca | Czytelnik |
| Przekład | Tadeusz Olszański |
Byłem asystentem doktora Mengele – książka Miklosa Nyiszli, węgierskiego Żyda, z zawodu lekarza, opisująca pobyt autora w obozie Auschwitz podczas II wojny światowej. W Polsce po raz pierwszy ukazała się w 1966 pt. Pracownia doktora Mengele[1].
Okoliczności powstania
Książka to wspomnienia Nyiszli z okresu jego pobytu w Auschwitz, kiedy to ze względu na swoją znajomość anatomopatologii, studia w Niemczech i biegłość w języku niemieckim był asystentem słynnego zbrodniarza – lekarza SS doktora Mengele. Nyiszli przeżył wojnę i powrócił do Rumunii, a swoje wspomnienia z okresu pobytu w obozie spisał i wydał w języku węgierskim w 1946 roku.
Fabuła
Tematem książki jest ludobójstwo jakie miało miejsce w obozie Auschwitz, zbrodnicze eksperymenty SS na więźniach oraz niektóre inne historyczne epizody z okresu funkcjonowania obozu takie jak bunt w sonderkommando lub ewakuacja lagru, widziane z perspektywy żydowskiego lekarza-więźnia – inteligentnego i wrażliwego obserwatora.
Ja, niżej podpisany, dr Miklós Nyiszli, lekarz, były więzień obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, oświadczam, że jako bezpośredni świadek, zatrudniony w krematorium oraz przy stosach Brzezinki, gdzie ogień strawił miliony ciał ojców, matek i dzieci, napisałem swoją relację o tej najciemniejszej karcie historii ludzkości zgodnie z rzeczywistością, nie powodowany żadną namiętnością, bez przesady i koloryzowania.
Wpływy kulturowe
- W 1998 książka stała się podstawą dla Jamesa C. Walla do napisania dwuaktowej sztuki teatralnej pt. Auschwitz lullaby[3].
- W 2001 na jej podstawie powstał film pt. Szara strefa (The Grey Zone)[4].
Bibliografia
- Miklós Nyiszli: Byłem asystentem doktora Mengele. Tadeusz Olszański (tł.). Oświęcim: Frap-Books, 2000. ISBN 83-906992-6-5.
Przypisy
- ↑ Pracownia doktora Mengele: wspomnienia lekarza z Oświęcimia, tł. Tadeusz Olszański, Czytelnik, Warszawa 1966.
- ↑ Miklós Nyiszli, Oświadczenie [w:] tegoż, Byłem asystentem doktora Mengele, Frap-Books, Oświęcim 2000, s. 5, ISBN 83-906992-6-5.
- ↑ Auschwitz lullaby: a play in two acts / by James C. Wall; inspired by true events documented in the Auschwitz diaries of Dr. Mikos Nyiszli (ang.), yorku.ca, [dostęp: 2015-06-15].
- ↑ Szara strefa w bazie Filmweb.