Bylica
Morfologia (bylica piołun) | |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | bylica | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Artemisia L. Sp. Pl. 845. 1 Mai 1753 | |||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
| |||||
Bylica (Artemisia L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 475 gatunków[4]. Rośliny te występują w większości na półkuli północnej – w Europie, Azji i Ameryki Północnej, ale mniej liczne lub introdukowane gatunki spotykane są niemal wszędzie poza Antarktydą. Niektóre gatunki dominują na stepach lub półpustyniach, tworząc tzw. pustynie bylicowe[5]. W Polsce rodzime są 4 gatunki, jako antropofity zadomowione występuje 6, a przejściowo dziczejących są 4. Liczne gatunki są uprawiane[6].
Są to aromatyczne byliny i rośliny drewniejące o drobnych koszyczkach z kwiatami wiatropylnymi[5]. Liczne gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, przyprawowe i ozdobne[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Rośliny te występują głównie na obszarach suchych klimatu umiarkowanego na półkuli północnej – w Europie (55 gatunków), Azji (tylko w Chinach rośnie 170 gatunków) i Ameryki Północnej (50 gatunków)[7][5]. Mniej liczne gatunki rosną w strefie równikowej i na półkuli południowej – w zachodniej części Ameryki Południowej, na wyspach Oceanii, jeden gatunek występuje w południowej Afryce[5]. Jako rośliny introdukowane obecne są w Ameryce Środkowej, we wschodniej części Ameryki Południowej, w Australii i Nowej Zelandii[4].
W polskiej florze występują cztery gatunki jako rodzime[6]:
- bylica miotłowa Artemisia scoparia Waldst. & Kit.
- bylica polna Artemisia campestris L.
- bylica pospolita Artemisia vulgaris L.
- bylica skalna Artemisia eriantha Ten. ≡ A. umbelliformis subsp. eriantha (Ten.) Vallès-Xirau & Oliva Brañas[4]
Do antropofitów zadomowionych w Polsce należą[6]:
- bylica austriacka Artemisia austriaca Jacq.
- bylica boże drzewko Artemisia abrotanum L.
- bylica dwuletnia Artemisia biennis Willd.
- bylica draganek, b. estragon Artemisia dracunculus L.
- bylica piołun Artemisia absinthium L.
- bylica roczna Artemisia annua L.
Do gatunków przejściowo dziczejących (efemerofitów) w Polsce należą[6]:
- bylica nadmorska Artemisia maritima L.
- bylica koreańska Artemisia siversiana Willd.
- bylica Tourneforta Artemisia tournefortiana Rchb.
- bylica werlocków Artemisia verlotiorum Lamotte
Morfologia
Rośliny roczne, byliny, półkrzewy i krzewinki szpalerowe. Niektóre gatunki są wiecznie zielone, inne okresowo zrzucają liście. Kwiaty zebrane są w drobnych koszyczkach, skupionych groniasto lub wiechowato.
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae. W obrębie rodziny należy do podrodziny Asteroideae, plemienia Anthemideae i podplemienia Artemisiinae[8]
- Wykaz gatunków
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].
- ↑ a b c d Artemisia L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-22].
- ↑ a b c d e David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 75-76. ISBN 978-1-107-11502-6.
- ↑ a b c d Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 36, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Genus Artemisia L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-22].
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Gemeiner Wermut. A Wurzelblatt und B blühender Stengel eines im Garten gezogenen Exemplars; 1 Blüthenköpfchen vergrössert; 2 dasselbe im Längsschnitt, desgl.; 3 Randblüthe, desgl.; 4 und 5 Scheibenblüthe auf verschiedenen Entwickelungsstufen, desgl.; 6 dieselbe zerschnitten, desgl.; 7 Staubgefäss, desgl.; 8 Pollen, desgl.; 9 Griffel mit Narben, desgl.; 10 Frucht, desgl.; 11, 12 dieselbe im Längs- und Querschnitt.