Bylica draganek
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0 | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | bylica draganek | ||
Nazwa systematyczna | |||
Artemisia dracunculus L. Sp. Pl. 849. 1753 | |||
Synonimy | |||
|
Bylica draganek, bylica estragon, estragon zwyczajny[4] (Artemisia dracunculus L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Dziko występuje w Azji, południowo-wschodniej Europie i Ameryce Północnej[3]. Powszechnie stosowana w szczególności w Hiszpanii, Niemczech i Francji. W tym ostatnim kraju zyskała miano króla przypraw[5]. W wielu krajach jest uprawiana. Status gatunku we florze Polski: gatunek uprawiany, kenofit i efemerofit.
Morfologia
- Pokrój
- Kształtem i wysokością zbliżona do bylicy piołun, lecz słabiej rozkrzewiona.
- Łodyga
- Prosta, na wpół zdrewniała, wysokość do 150 cm.
- Liście
- Lancetowate lub równowąskie, zaostrzone, całobrzegie, lekko zwisające.
- Kwiaty
- Koszyczki osadzone wzdłuż gałązek szczytowych, nieco mniejsze niż u bylicy piołun, zebrane w luźne wiechy.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do października. Siedlisko: spotykana czasem w stanie dzikim przy drogach, budynkach, na rumowiskach. Lubi stanowiska nasłonecznione, gleby próchniczne i wilgotne. Liczba chromosomów 2n= 18[6].
Zastosowanie
- Sztuka kulinarna
- Estragon używany jest do zaprawiania octów ziołowych i musztardy.
- Używa się go do kiszenia ogórków i kapusty.
- Świeże ziele można dodawać do sałatek oraz zup.
- Poprawia smak niesłonych potraw, z tego względu jest stosowany w diecie bezsolnej.
- Doskonały do drobiu, ryb i potraw z jajek.
- Estragonu nie należy gotować.
- Roślina lecznicza – najczęściej stanowi składnik mieszanek ziołowych.
- Surowiec zielarski: ziele estragonu (Herba Dracunculi), w jego skład wchodzą olejki eteryczne do 0,8% (m.in. estragol), gorycze, garbniki, karoteny i dużo soli mineralnych, w tym jod[7].
- Działanie: lekko moczopędne; wzmaga wydzielanie soków trawiennych i uzupełnia braki witaminy A[8]. Stosuje się go przy kuracjach wzmacniających, przy braku apetytu lub też przy zaburzeniach żołądkowych. Jednak jego działanie jest słabe, stąd też używa się go najczęściej w mieszankach ziołowych[8].
- Zbiór i suszenie: ziele zbiera się następnego roku. Należy ściąć pędy długości 20-30 cm przed kwitnieniem (kolejne zbiory w miarę odrastania pędów) i suszyć związane w niewielkie pęczki.
- Roślina uprawna, uprawiana jako roślina przyprawowa.
Uprawa
W czasie surowych zim w Polsce może przemarzać (strefy mrozoodporności 6-9)[9]. Dlatego też przed zimą ścina się ją przy ziemi i okrywa. Najłatwiej rozmnażać roślinę przez podział starszych roślin wykopanych w tym celu w kwietniu lub maju. Każda oddzielona sadzonka powinna mieć pęd z korzeniami. Nie wymaga specjalnej pielęgnacji, wystarczy odchwaszczać i podlewać.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 30. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ /https://web.archive.org/web/20150424053803/http://www.seremet.org/przyprawy/estragon.html
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- ↑ a b Anna Mazerant: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- African Plant Database: 222185
- BioLib: 41314
- EoL: 577604
- EUNIS: 156183
- Flora of China: 200023201
- Flora of North America: 200023201
- FloraWeb: 5988
- GBIF: 3121581
- INaturalist: 57912
- IPNI: 307848-2
- ITIS: 35462
- NCBI: 72341
- Plant Finder: 277563
- The Plant List: gcc-35490
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:307848-2
- Tela Botanica: 6851
- Tropicos: 2723663
- USDA PLANTS: ARDR4
Media użyte na tej stronie
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0
A tárkony (Artemisia dracunculus) a őszirózsafélék (Asteraceae) családjába, az Üröm nemzetségbe tartozó, évelő gyógy-, és fűszernövény. Magyar népies nevei: esztragon, tárkonyüröm, tárkony.