Cảnh Thịnh
| ||||
| ||||
![]() Sztandar Taysonów | ||||
cesarz Wietnamu | ||||
Okres | od 1792 do 1802 | |||
Poprzednik | Quang Trung | |||
Następca | Gia Long | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | Tây Sơn | |||
Data urodzenia | 1783 | |||
Data i miejsce śmierci | 1802 Huế | |||
Przyczyna śmierci | zamordowany | |||
Ojciec | Nguyễn Huệ (Quang Trung) | |||
Matka | Phạm Thị Liên | |||
Żona | Lê Ngọc Bình |
Nguyễn Quang Toản, cesarz Cảnh Thịnh (ur. 1783, zm. 1802) – władca Wietnamu w latach 1792–1802, członek tzw. dynastii Tây Sơn /təj ʂəːn/.
Wstąpił na tron w wieku 9 lat po śmierci swojego ojca, Quang Trunga. Rządy w jego imieniu sprawował mandaryn Bùi Đắc Tuyên i żołnierka Bùi Thị Nhạn.
Jego panowanie trwało 10 lat. W Wietnamie trwały wówczas wewnętrzne rozruchy, i wojna domowa armii cesarza z wojskami rodu Nguyễn (zbieżność nazwisk, Nguyễn z południa nie byli spokrewnieni z Taysonami) dążącymi do obalenia Taysonów.
W 1793 oddziały Nguyễn Nhạca (stryja Cảnh Thịnha) zostały zaatakowane przez armię Nguyễn Ánha. Nhạc wnioskował o pomoc u dworzan młodego cesarza. Żołnierze cesarscy odparli atak, jednak zagarnęli dzielnicę Nhạca. Nhạc niedługo potem zmarł. W 1794 armia Taysonów uderzyła na Diên Khánh (prowincja Khánh Hòa). Po nieskutecznym oblężeniu wycofali się oni w kierunku północnym.
Młody cesarz powołał radę wojskową w skład której weszli dowódcy poszczególnych oddziałów. Wewnętrzne spory generałów zakłóciły jednak skuteczne działanie tego gremium. Co gorsza, w 1798 roku Nguyễn Văn Bảo (syn Nhạca) poddał Quy Nhơn Nguyenom. Armia Taysona musiała odbijać Quy Nhơn zbrojnie, a Bảo zginął.
Do upadku dynastii Tây Sơn przyczynił się ostatecznie bunt Degarów, którzy przekupieni przez Nguyena przeszli na jego stronę. Dwór cesarski ewakuował się z centalnek części kraju na północ, do Tonkinu, prosząc o wsparcie chińskiego cesarza Jiaqinga. Jiaqing odmówił podejrzewając Wietnam o ukrywanie piratów z Morza Południowochińskiego. W 1802 siły Nguyễn Ánha (ogłosił się cesarzem jako Gia Long) zdobyły Hanoi. Wielu byłych dworzan, a tym cesarz Cảnh Thịnh, zostało porwanych do Huế i zamordowanych.
Bibliografia
- Wiesław Olszewski , Historia Wietnamu, Wrocław: Ossolineum, 1991, ISBN 83-04-03550-2 .
- Nguyễn Khắc ViệnK.V., Vietnam, A long history, Hanoi: Thế Giới, 2009 .
Media użyte na tej stronie
Autor: Havsjö, Licencja: CC BY-SA 4.0
The Quang Trung Đế Kỳ used by Emperor Nguyễn Huệ and Quang Toản