Cảnh Thịnh

Cảnh Thịnh
Nguyễn Quang Toản
Hoàng đế Đại Việt
Faksymile
Sztandar Taysonów
cesarz Wietnamu
Okresod 1792
do 1802
PoprzednikQuang Trung
NastępcaGia Long
Dane biograficzne
DynastiaTây Sơn
Data urodzenia1783
Data i miejsce śmierci1802
Huế
Przyczyna śmiercizamordowany
OjciecNguyễn Huệ (Quang Trung)
MatkaPhạm Thị Liên
ŻonaLê Ngọc Bình

Nguyễn Quang Toản, cesarz Cảnh Thịnh (ur. 1783, zm. 1802) – władca Wietnamu w latach 1792–1802, członek tzw. dynastii Tây Sơn /təj ʂəːn/.

Wstąpił na tron w wieku 9 lat po śmierci swojego ojca, Quang Trunga. Rządy w jego imieniu sprawował mandaryn Bùi Đắc Tuyên i żołnierka Bùi Thị Nhạn.

Jego panowanie trwało 10 lat. W Wietnamie trwały wówczas wewnętrzne rozruchy, i wojna domowa armii cesarza z wojskami rodu Nguyễn (zbieżność nazwisk, Nguyễn z południa nie byli spokrewnieni z Taysonami) dążącymi do obalenia Taysonów.

W 1793 oddziały Nguyễn Nhạca (stryja Cảnh Thịnha) zostały zaatakowane przez armię Nguyễn Ánha. Nhạc wnioskował o pomoc u dworzan młodego cesarza. Żołnierze cesarscy odparli atak, jednak zagarnęli dzielnicę Nhạca. Nhạc niedługo potem zmarł. W 1794 armia Taysonów uderzyła na Diên Khánh (prowincja Khánh Hòa). Po nieskutecznym oblężeniu wycofali się oni w kierunku północnym.

Młody cesarz powołał radę wojskową w skład której weszli dowódcy poszczególnych oddziałów. Wewnętrzne spory generałów zakłóciły jednak skuteczne działanie tego gremium. Co gorsza, w 1798 roku Nguyễn Văn Bảo (syn Nhạca) poddał Quy Nhơn Nguyenom. Armia Taysona musiała odbijać Quy Nhơn zbrojnie, a Bảo zginął.

Do upadku dynastii Tây Sơn przyczynił się ostatecznie bunt Degarów, którzy przekupieni przez Nguyena przeszli na jego stronę. Dwór cesarski ewakuował się z centalnek części kraju na północ, do Tonkinu, prosząc o wsparcie chińskiego cesarza Jiaqinga. Jiaqing odmówił podejrzewając Wietnam o ukrywanie piratów z Morza Południowochińskiego. W 1802 siły Nguyễn Ánha (ogłosił się cesarzem jako Gia Long) zdobyły Hanoi. Wielu byłych dworzan, a tym cesarz Cảnh Thịnh, zostało porwanych do Huế i zamordowanych.

Bibliografia

  • Wiesław Olszewski, Historia Wietnamu, Wrocław: Ossolineum, 1991, ISBN 83-04-03550-2.
  • Nguyễn Khắc ViệnK.V., Vietnam, A long history, Hanoi: Thế Giới, 2009.

Media użyte na tej stronie

Royal Flag of Vietnam (1788–1802).svg
Autor: Havsjö, Licencja: CC BY-SA 4.0
The Quang Trung Đế Kỳ used by Emperor Nguyễn Huệ and Quang Toản