CSS Florida
| ||
 CSS Florida | ||
| Historia | ||
| Stocznia | William C. Miller & Sons, Liverpool | |
| Położenie stępki | 1861 | |
 CS Navy | ||
| Nazwa | Oreto / CSS Florida | |
| Wejście do służby | 22 marca 1862 | |
| Wycofanie ze służby | 28 listopada 1864 | |
| Los okrętu | zatonął (kolizja) | |
| Dane taktyczno-techniczne | ||
| Wyporność | 437 ton | |
| Długość | 57,3 m | |
| Szerokość | 8,15 m | |
| Zanurzenie | 3,9 m | |
| Napęd | ||
| maszyny parowe 1 śruba napędowa | ||
| Prędkość | 12 w | |
| Uzbrojenie | ||
| 6 dział gwint. 152 mm 2 działa gwint. 178 mm 1 działo 12-funt. | ||
| Załoga | 146 | |
CSS Florida - to rajder marynarki Skonfederowanych Stanów Ameryki, prowadzący działania krążownicze podczas wojny secesyjnej przeciwko statkom i okrętom Unii.
Budowa i wyposażanie
Działalność rajdera CSS "Sumter", pomimo niewielkich osiągnięć, została przez dowództwo konfederackie uznana za sukces. W przyszłości jednak akcje rajderskie miały prowadzić jednostki szybkie, dobrze uzbrojone, o znacznym zasięgu i autonomii, których budowę miano zlecić stoczniom zagranicznym, bowiem w kraju było to niemożliwe. Pierwszym takim okrętem miał być CSS "Florida" budowany w brytyjskiej stoczni William C. Miller & Sons w Liverpoolu, a w maszynę parową wyposażany przez firmę Fawcett, Preston & Co., jako statek handlowy "Oreto" rzekomo dla włoskiego armatora z Palermo.
Tajemnica rychło została odkryta, ale mimo że konsul włoski w Liverpoolu zapewniał, że nic nie wie o takim zamówieniu, a przedstawiciele Unii w Londynie składali oficjalne interpelacje w tej sprawie, budowę "Oreto" zakończono i 22 marca 1862 roku opuścił on wody brytyjskie (bez uzbrojenia i wyposażenia militarnego) kierując się do portu Nassau na Bahamach. Jednocześnie port w Hartlepool opuścił udający węglowiec statek "Bermuda" z uzbrojeniem i ekwipunkiem dla przyszłego rajdera. Do przejęcia zaopatrzenia w Nassau nie doszło z powodu sprzeciwu miejscowego gubernatora brytyjskiego, który nawet aresztował niedoszły korsarski okręt na 3 miesiące. "Bermuda" musiała opuścić port. W końcu 7 sierpnia "Oreto" został zwolniony i zaraz udał się do ukrytej zatoki bezludnej wysepki Green Cay, gdzie wreszcie pobrano uzbrojenie, zmieniono nazwę na CSS "Florida" i wciągnięto na maszt wojenną banderę CSA. Dowódcą został porucznik John Newland Maffitt.
Tu pojawiły się trzy kolejne problemy: nie wszyscy zwerbowani w Liverpoolu członkowie załogi "Oreto" chcieli służyć na okręcie korsarskim "Florida", co zmniejszyło jej stan do zaledwie 20 oficerów i marynarzy; po drugie w zamieszaniu związanym z aresztowaniem i zwolnieniem jednostki, w Nassau zostawiono kilka skrzyń z uzbrojeniem artyleryjskim, co spowodowało że okręt był w rzeczywistości bezbronny; na koniec ktoś przyniósł z lądu żółtą febrę i w krótkim czasie większość ludzi była chora. W takim stanie okręt dotarł na Kubę, a stamtąd do Mobile w stanie Alabama. Nocą, pod gradem pocisków z blokujących wejście do zatoki okrętów unionistów, CSS "Florida" przedarł się do miasta, owacyjnie witany przez mieszkańców i zacumował pod osłoną dział jednego z fortów. Po uzupełnieniu uzbrojenia i wyszkoleniu nowej załogi okręt wymknął się na morze 16 stycznia 1863 roku.
Rajd
Po pobraniu węgla w Nassau, okręt spędził blisko pół roku na patrolowaniu wód przybrzeżnych Ameryki Północnej i Południowej oraz Indii Zachodnich, bunkrując w neutralnych portach, a jednocześnie zatrzymując, ograbiając, a następnie paląc statki unionistów; w ślad za korsarzem płynął silny zespół okrętów Unii z zadaniem doścignięcia i zniszczenia go.
CSS "Florida" wypłynął 27 lipca z Bermudów do Brestu we Francji, gdzie spędził kilka miesięcy w doku naprawczym. Tam schorowany Maffitt przekazał dowództwo por. Charlesowi M. Morrisowi i zszedł z pokładu. Okręt wyszedł ponownie w morze 12 lutego 1864 roku. Po uzupełnieniu paliwa na Barbados, rajder otarł się o wybrzeże Wirginii, gdzie zatrzymał i zatopił parowiec "Electric Star" (jedyny tego typu statek zdobyty przez korsarzy), po czym uchodząc pogoni skierował się ku Teneryfie w archipelagu Wysp Kanaryjskich, a stamtąd do Salvador de Bahia w Brazylii, gdzie przybył 4 października 1864 roku.
Podczas postoju w brazylijskim porcie, 7 października CSS "Florida" został - pod nieobecność kapitana i połowy załogi - zaatakowany i zdobyty w wyniku niezgodnego z prawem międzynarodowym nocnego ataku dokonanego przez załogę federalnej korwety USS "Wachusett" pod dowództwem komandora Napoleona Collinsa. Odholowany z portu na morze korsarski okręt został dostarczony do amerykańskiego portu, wbrew oficjalnemu sprzeciwowi Brazylii, domagającej się zadośćuczynienia za oczywiste naruszenie jej terytorium. Władze Unii nie mogły temu zaprzeczyć; Collins oddany został pod sąd wojskowy, który uznał jego winę i usunął z marynarki. Wkrótce jednak, na interwencję sekretarza marynarki Gideona Wellesa Collins ponownie otrzymał stanowisko, a wkrótce także awans.
Dziwny przypadek
Zakotwiczony w Newport News korsarz napotkał swój kres 28 listopada 1864 zatopiony w wyniku budzącej wiele wątpliwości kolizji z promem wojskowym USAT "Alliance". Prawdopodobnie nigdy nie dowiemy się, czy zatopienie nastąpiło za cichym przyzwoleniem admirała Portera, czy też na jego rozkaz. Jedno jest pewne: przypadek ów sprawił, że CSS "Florida" nie mógł już być zwrócony Brazylii, o czym mówił wyrok sądu, ani tym bardziej wrócić pod banderę konfederackiej floty.
CSS "Florida" w czasie swej krótkiej kariery opanował i zniszczył 37 statków Unii; jego następcy CSS "Tacony" i CSS "Clarence" 23 dalsze.
Wiele pamiątek po CSS "Florida" znajduje się w Hampton Roads Naval Museum [1].
Bibliografia
- Piotr Olender: Wojny morskie 1860-1883. Warszawa: Magnum X, 2005. ISBN 978-83-88920-21-9.
Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships.
| ||||||
Media użyte na tej stronie
.svg)
Naval ensign of the Confederate States Navy since May 26 1863.
Confederate cruiser CSS Florida From the en:public domain U.S. Naval Historical Center.