Calligonum

Calligonum
Ilustracja
Calligonum comosum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

Calligonum

Nazwa systematyczna
Calligonum L.
Sp. Pl. 530. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

C. polygonoides L.[3]

Synonimy
  • Polygonoides Ortega[3]

Calligonum Benth.rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje ok. 40 gatunków[4]. Rośliny te występują naturalnie w środkowej i zachodniej Azji oraz w północnej Afryce[4][5][6]. Kwiaty Calligonum polygonoides są jadane w Indiach[5].

Morfologia

Pokrój
Zrzucające liście krzewy i półkrzewy, zazwyczaj gęsto rozgałęzione[6].
Liście
Ulistnienie jest naprzeciwległe. Liście pojedyncze, siedzące lub osadzone na krótkich ogonkach liściowych. Ich całobrzega blaszka liściowa ma kształt od równowąskiego do łuskokształtnego. Gatka jest błoniasta, czasami zrośnięta u podstawy[6].
Kwiaty
Promieniste, obupłciowe, zebrane w pęczki, rozwijają się w kątach pędów. Mają 5 wolnych i trwałych listków okwiatu. Pręcików jest 12–18, ich nitki są zrośnięte u nasady. Zalążnia jest górna[6].
Owoce
Trójboczne niełupki[6].

Systematyka

Kwiaty C. comosum
Pokrój C. crinitum
Pokrój C. polygonoides
Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Calligoneae Eaton w podrodzinie Polygonoideae Arnott i rodzinie rdestowatych Polygonaceae[2]. W obrębie plemienia jest rodzajem siostrzanym względem Pteropyrum[2][7].

Klasyfikacja tego rodzaju zmieniała się istotnie na przestrzeni lat (podobnie jak wielu innych w podrodzinie Polygonoideae). W pierwotnym, szerokim ujęciu ustalonym przez Karola Linneusza należał do rodzaju Polygonum (sensu lato)[2]. Ponieważ ten rodzaj tak definiowany ma charakter parafiletyczny, od wielu lat różni taksonomowie proponowali nowe ujęcia mające na celu wyodrębnienie rodzajów monofiletycznych. Przełomowy charakter miała publikacja Kerstin Haraldson z 1978[8], bowiem zawarta w niej klasyfikacja była później potwierdzana dalszymi dowodami, w tym molekularnymi[9]. Analizy molekularne pozwoliły uściślić relacje filogenetyczne i skorygować ujęcia systematyczne rodzajów[2][7].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae[2][7]


Oxygonum





Persicaria




Bistorta



Aconogonon + Koenigia






Fagopyrum




Pteroxygonum





Calligonum



Pteropyrum






Oxyria




Rumex



Rheum






Knorringia





Reynoutria




Fallopia



Muehlenbeckia






Duma




Atraphaxis



Polygonum












Wykaz gatunków[4]
  • Calligonum acanthopterum I.G.Borshch.
  • Calligonum alatosetosum Maassoumi & Kazempour
  • Calligonum aphyllum (Pall.) Gürke
  • Calligonum arborescens Litv.
  • Calligonum azel Maire
  • Calligonum babakianum Godw.
  • Calligonum bakuense Litv.
  • Calligonum × barsukiense Soskov
  • Calligonum bucocladum Bunge
  • Calligonum bykovii Godw.
  • Calligonum × calcareum Pavlov
  • Calligonum calvescens Maire
  • Calligonum caput-medusae Schrenk ex Fisch. & C.A.Mey.
  • Calligonum comosum L'Hér.
  • Calligonum crinitum Boiss.
  • Calligonum crispum Bunge
  • Calligonum cristatum Bunge
  • Calligonum × densum I.G.Borshch.
  • Calligonum × dissectum Popov
  • Calligonum × dubianskyi Litv.
  • Calligonum ebinuricum N.A.Ivanova ex Soskov
  • Calligonum eriopodum Bunge
  • Calligonum inerme Kamelin, Gorelova & A.V.Pavlenko
  • Calligonum jeminaicum Z.M.Mao
  • Calligonum junceum (Fisch. & C.A.Mey.) Litv.
  • Calligonum klementzii Losinsk.
  • Calligonum laristanicum Rech.f. & Schiman-Czeika
  • Calligonum leucocladum (Schrenk) Bunge
  • Calligonum litwinowii Drobow
  • Calligonum macrocarpum I.G.Borshch.
  • Calligonum matteianum Drobow
  • Calligonum microcarpum I.G.Borshch.
  • Calligonum mongolicum Turcz.
  • Calligonum murex Bunge
  • Calligonum × paletzkianum Litv.
  • Calligonum polygonoides L.
  • Calligonum rubicundum Bunge
  • Calligonum santoanum Korovin
  • Calligonum schizopterum Rech.f. & Schiman-Czeika
  • Calligonum setosum (Litv.) Litv.
  • Calligonum spinosetosum Maassoumi & Batooli
  • Calligonum × spinulosum Drobow
  • Calligonum × squarrosum Pavlov
  • Calligonum taklimakanense B.R.Pan & K.M.Shen
  • Calligonum tetrapterum Jaub. & Spach
  • Calligonum trifarium Z.M.Mao
  • Calligonum triste Litv.
  • Calligonum turbineum Pavlov
  • Calligonum zakirovii (Khalk.) Czerep.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. a b c Calligonum (ang.). W: botany.si.ed [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-10-26].
  4. a b c Calligonum L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].
  5. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 149. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. a b c d e Calligonum (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-10].
  7. a b c Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5. 
  8. Haraldson, K. 1978. Anatomy and taxonomy in Polygonaceae subfam. Polygonoideae Meisn. emend. Jaretzky Symbolae Botanicae Upsalienses, 22: 1–95.
  9. Sang-Tae Kim, Michael J. Donoghue. Molecular phylogeny of Persicaria (Persicarieae, Polygonaceae). „Systematic Botany”. 33(1), s. 77–86, 2008. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Calligonum polygonoides.JPG
Autor: LRBurdak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Calligonum polygonoides plant at Bikaner in Rajasthan
Calligonum crinitum.JPG
Autor: Dbxsoul, Licencja: CC BY-SA 3.0
Desert plants of the UAE, Calligonum crinitum in flower
Calligonum comosum flower 1.jpg
Autor: Gideon Pisanty (Gidip) גדעון פיזנטי, Licencja: CC BY 3.0
Calligonum comosum L'Hér., Nahal Shezaf, Arava Valley, Israel, March 7, 2014.
Calligonum comosum flower and fruits 1.jpg
Autor: Gideon Pisanty (Gidip) גדעון פיזנטי, Licencja: CC BY 3.0
Calligonum comosum L'Hér., Nahal Shezaf, Arava Valley, Israel, March 7, 2014.