Calosoma

Liszkarz, tęcznik
Calosoma
(Weber, 1801)
Ilustracja
Tęcznik liszkarz
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

Carabinae

Plemię

Carabini

Rodzaj

Calosoma

Zbiór Calosoma sp.

Calosoma – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i plemienia Carabini. Zwyczajowo określany jako liszkarz[1] lub tęcznik. Wszystkie gatunki z tego rodzaju podlegają w Polsce ochronie gatunkowej[2].

Opis

Duże chrząszcze. Przedstawiciele tego rodzaju posiadają żuwaczki silnie poprzecznie pomarszczone, przedplecze silnie poprzeczne oraz trzeci człon czułków długi z wyraźnym kilem po zewnętrznej stronie, którymi to cechami wyróżniają się spośród innych Carabini. Ponadto posiadają szerokie pokrywy i w pełni rozwinięte tylne skrzydła[3].

Biologia

Stadium larwalne trwa bardzo krótko, bo zaledwie 2 do 3 tygodni. Dorosłe żyją za to 2 do 3 lat. Zarówno larwy, jak i osobniki dorosłe są aktywnymi drapieżnikami, polującymi na owady[3].

Występowanie

W Europie występuje 6 gatunków[3], z czego w Polsce 5 gatunków[4]:

  • Calosoma (Calosoma) sycophanta (Linneusz, 1758) – tęcznik liszkarz, liszkarz tęcznik[1]
  • Calosoma (Calosoma) inquisitor inquisitor (Linneusz, 1758) – tęcznik mniejszy, liszkarz mniejszy[1]
  • Calosoma (Campalita) auropunctatum auropunctatum (Herbst, 1784) – tęcznik złocisty
  • Calosoma (Charmosta) investigator investigator (Illiger, 1798) – tęcznik ziarenkowaty
  • Calosoma (Callisphaena) reticulatum reticulatum (Fabricius, 1787) – tęcznik marszczony

Systematyka

Do rodzaju tego należy 135 gatunków. Podział na podrodzaje stosowany jest różnie. Katalog „Carabidae of the World” podaje następujące podrodzaje[5]:

  • Calosoma (Blaptosoma) Gehin, 1876
  • Calosoma (Callisphaena) Motschulsky, 1859
  • Calosoma (Callistenia) Lapouge, 1929
  • Calosoma (Callisthenes) Fischer, 1820
  • Calosoma (Callitropa) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Calopachys) Haury, 1880
  • Calosoma (Calosoma) (Weber, 1801)
  • Calosoma (Caminara) Motschulsky, 1866b
  • Calosoma (Campalita) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Carabomimus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabomorphus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabophanus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabops) Jacobson, 1900
  • Calosoma (Carabosoma) Gehin, 1885
  • Calosoma (Castrida) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Charmosta) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Chrysostigma) Kirby, 1837
  • Calosoma (Ctenosta) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Elgonorites) Jeannel, 1940
  • Calosoma (Microcallisthenes) Apfelbeck, 1918
  • Calosoma (Neocalosoma) Breuning, 1927
  • Calosoma (Orinodromus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Teratexis) Semenov & Znojko, 1933

Z kolei katalog „Calosoma of the World” Burschiego przyjmuje następujący podział[6]:

  • Calosoma (Australodrepa) Lapouge, 1929
  • Calosoma (Callistenia) Lapouge, 1929
  • Calosoma (Callisthenes) Fischer, 1820
  • Calosoma (Callitropa) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Calodrepa) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Calopachys) Haury, 1880
  • Calosoma (Calosoma) (Weber, 1801)
  • Calosoma (Camedula) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Caminara) Motschulsky, 1866
  • Calosoma (Campalita) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Carabomimus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabomorphus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabophanus) Kolbe, 1895
  • Calosoma (Carabops) Jacobson, 1900
  • Calosoma (Castrida) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Charmosta) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Chrysostigma) Kirby, 1837
  • Calosoma (Ctenosta) Motschulsky, 1865
  • Calosoma (Orinodromus) Kolbe, 1895

Przypisy

  1. ↑ a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 134.
  2. ↑ Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2014-10-08].
  3. ↑ a b c Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987.
  4. ↑ Mieczysław Stachowiak: Przegląd systematyczny biegaczowatych Polski (Coleoptera, Carabidae) – wersja skrócona. 25 stycznia 2008. [dostęp 2013-12-29].
  5. ↑ A. Anichtchenko et al: Calosoma w Carabidae of the World. [dostęp 2014-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)].
  6. ↑ Sandro Bruschi: Calosoma of the World. [dostęp 2014-01-03].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Beetle Collection (4718562492).jpg
Autor: Thomas Quine, Licencja: CC BY-SA 2.0
A beetle collection at the Museum of Natural History, Berlin 2009