Camille Claudel

Camille Claudel
Ilustracja
Camille Claudel w 1884 roku
Data i miejsce urodzenia

8 grudnia 1864
Fère-en-Tardenois

Data i miejsce śmierci

19 października 1943
Montfavet

Narodowość

Francja

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

podpis
Wiek dojrzały 1899, praca o rozstaniu z Rodinem
Tablica pamiątkowa poświęcona Camille Claudel przy 19 quai de Bourbon w Paryżu (ostatnie miejsce pobytu przed wywiezieniem do Ville-Evrard)
Tablica pamiątkowa poświęcona Camille Claudel w Villeneuve sur Fère, Hauts-de-France

Camille Claudel (/klɔdɛl/ ur. 8 grudnia 1864 w Fère-en-Tardenois, zm. 19 października 1943 w Montfavet koło Awinionu) – francuska rzeźbiarka.

Życiorys

Przyszła na świat w Fère-en-Tardenois, jako córka Louise-Athanaïse Cécile z domu Cerveaux i Louis-Prospera, archiwariusza hipotecznego[1]. Pierwszym dzieckiem Claudelów był Charles-Henri (urodzony w sierpniu 1863), który zmarł po 16 dniach. Camille zajęła miejsce zmarłego brata i tym samym stała się najstarszą z rodzeństwa. W 1866 urodziła się jej siostra Louise, ulubienica matki. W tym samym roku rodzina przeniosła się do Villeneuve sur Fère, gdzie urodził się jej brat, Paul Claudel, w przyszłości znany poeta i dyplomata[2]. Camille od dzieciństwa rzeźbiła[3].

Rzeźba jest jej gwałtowną namiętnością. Narzuca ją despotycznie wokół siebie, rodzinie, sąsiadom, nawet służbie[1].

Mathias Morhardt

Matka nie mogła zrozumieć pasji swojej starszej córki, wiecznie brudnej od gliny. Kiedy Camille miała 12 lat rodzina Claudel przeprowadziła się z Bar-le-Duc do Nogent-sur-Seine. W tym niewielkim miasteczku mieszkali dwaj znani rzeźbiarze: Alfred Boucher i Paul Dubois (od 1878 roku dyrektor École des Beaux-Arts w Paryżu). Alfred Boucher został jej pierwszym nauczycielem. Rzeźbiarz szybko dostrzegł talent młodej dziewczyny, polecił rodzicom, aby wysłali córkę do Paryża, aby tam mogła kształcić swój talent. W 1881 cała rodzina przeniosła się do stolicy Francji (z wyjątkiem ojca, który nie mógł dołączyć z powodów zawodowych). Camille zapisała się do Akademii Colarossi[4][1] jednej z kilku zaledwie szkół artystycznych dostępnych dla kobiet. Cały czas korekt udzielał jej Boucher, który w 1882 otrzymał stypendium Prix de Rome i wyjechał do Włoch, pozostawiając swoją uczennicę pod okiem Auguste’a Rodina. W 1883 Camille wynajęła pracownię przy 117 rue Notre-Dame-des-Champs, gdzie pracowała z innymi rzeźbiarkami (m.in. z Jessie Lipscomb). Około 1884 r. zaczęła pracować w pracowni Rodina. Pomagała przy dużym zamówieniu publicznym drzwiach do Muzeum Sztuk Dekoracyjnych Bramie piekieł, a także Mieszczanach z Calais. Rodin powierzał jej wykonywanie dłoń i stóp – jednych z najtrudniejszych elementów ciała ludzkiego.

Mathias Morhardt wspominał ją po latach:

(...) milczącą i sprawną, siedzącą na małym krzesełku. Prawie nie słuchającą długich rozmów toczonych wokół. Zajęta jedynie tym, co robi, ugniatała glinę i modelowała rękę lub nogę figurki stojącej przed nią[1].

Mathias Morhardt

Wkrótce Camille została kochanką Rodina, a ich romans trwał siedem lat[3]. Pragnęła z nim zostać, ale on nigdy nie opuścił Rose Beuret, która była jego byłą modelką, towarzyszką życia i matką ich syna (pod koniec życia wzięli ślub)[5]. Po rozstaniu z Rodinem w 1892 Camille zaczęła powoli popadać w depresję[3].

Od 1903 roku wystawiała swoje prace w Salonie Artystów Francuskich. Rzeźby Claudel były niezmiernie dynamiczne, wykonane na ogół w kamieniu i brązie. Octave Mirbeau pisał o niej „Rewolta przeciw naturze! Kobieta-geniusz!”. Prace takie, jak Walc (1893) czy Wiek dojrzały (1900) wydają się podobne do prac Rodina, ale są bardziej liryczne. Fala z 1897 roku to świadoma próba zerwania ze stylem Rodina. Sam przełom wieków to krótkich kilka lat jej sławy i powodzenia.

Claudel i Rodin mieli na siebie ogromny wpływ artystyczny. Rodin uzgadniał swoje decyzje z młodą rzeźbiarką. Po zakończeniu romansu z Rodinem Camille popadła w alkoholizm, niszczyła swoje prace. Rozwijała się u niej także obsesja, bała się, że Rodin ukradnie jej pomysły, co powodowało, że nie chciała wystawiać. Zarabiała tworząc lampy i popielniczki[3].

Od 1906 stan zdrowia Camille Claudel się pogarszał. Zapadała na chorobę psychiczną (psychozę paranoidalną). 3 marca 1913 r. zmarł jej ojciec Louis-Prosper Claudel, który zawsze wspierał córkę. 10 marca 1913 r. na skutek interwencji brata Paula Claudel, została wywieziona ze swojej pracowni przy 19 quai de Bourbon w Paryżu do szpitala psychiatrycznego Ville-Évrard[3] w Neuilly-sur-Marne, żeby wkrótce w obliczu przybliżającego się frontu wojennego zostać przeniesioną do zakładu zamkniętego w Montfavet koło Awinionu (znanego wtedy jako Asile de Montdevergues; obecnie siedziba nowoczesnego szpitala psychiatrycznego Centre Hospitalier de Montfavet). Spędziła tam ostatnie trzydzieści lat swojego życia. Paul Claudel odwiedził ją tylko 12 razy w ciągu 30 lat. Matka i siostra nigdy jej nie odwiedziły[3]. Nikt z rodziny nie posłuchał jej próśb, wspieranych interwencjami lekarza, o powrót do domu, do Villeneuve sur Fère.

Zmarła w wieku 78 lat 19 października 1943 r. z powodu udaru (choroba sercowo-naczyniowa) w szpitalu Montfavet[5]. Została pochowana w zbiorowej mogile.

Dla mnie prawdziwa Camille Claudel będzie zawsze tą, która witała mnie piosenką, która śmiała się, ożywiając twarz mężczyzny, ta, która podawała szampan gościom, nie myśląc o trudnościach jutra, ta, która potrafiła dotrzeć do najwyższych sfer ducha, ale też potrafiła wypowiadać się z wdziękiem i humorem[1].

Henry Asselin

Auguste Rodin dbał o jej sławę i artystyczną spuściznę, na tyle na ile pozwalała mu na to Camille. Kiedy postanowiono, że w Hotelu Biron w Paryżu powstanie Muzeum Rodina, postanowił, że jedna z sal będzie poświęcona właśnie jej[6][7]. W 2008 r. została tam zorganizowana duża retrospektywna wystawa prac Camille Claudel, na której zaprezentowano ponad 80 rzeźb, rysunki, listy z Rodinem oraz fotografie[8]. Kolejna wystawa miała miejsce w 70. rocznicę jej śmierci[9].

W 1990 roku zaproponowano budowę jej muzeum w Nogent-sur-Seine, w której mieszkała jako nastolatka. Muzeum powstało w 2017 roku[3][10].

Rzeźby Claudel

  • Wiek dojrzały / L’Age Mûr, 1899
  • Mała Kasztelanka / La Petite Châtelaine (marmur)
  • Myśl / Pensée (marmur)
  • Paul Claudel w wieku 37 lat / Paul Claudel à trente-sept ans (brąz)
  • Błagająca / L’Implorante
  • Clotho / Clotho
  • Plotkarki / Les Causeuses
  • Walc / La Valse (brąz), 1892
  • Popiersie Rodina / Buste de Rodin
  • Vertumne et Pomone (marmur)
  • Fala / La Vague (onyks i brąz)
  • Głęboka myśl / Profonde Pensée (marmur)
  • La jeune fille à la gerbe (brąz)
  • Sakountala / Le Sakountala, 1886

Filmy

Przypisy

  1. a b c d e Małgorzata Cyńska, Camille Claudel: chciała rzeźbić i kochać. Dla takiego życia skazała się na odrzucenie i skandal, www.wysokieobcasy.pl, 10 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-09].
  2. Camille Claudel – Livres d’Art – GALLIMARD – Site Gallimard, www.gallimard.fr [dostęp 2020-12-09].
  3. a b c d e f g Artystka, kochanka, „wyklęta siostra”. Po prawie 30 latach otwarto muzeum Camille Claudel, „Onet Kultura”, 10 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-26] (pol.).
  4. Camille Claudel (1864-1943), 2008, s. 406, ISBN 978-2-07-012041-3.
  5. a b Camille CLAUDEL: Biographie, Tombe, Citations, Forum..., JeSuisMort.com [dostęp 2020-12-09] (fr.).
  6. Camille Claudel i Auguste Rodin – pasja, namiętność, dramat » Niezła sztuka, Niezła sztuka, 13 lutego 2020 [dostęp 2020-12-09] (pol.).
  7. Camille Claudel. Musée Rodin, www.musee-rodin.fr [dostęp 2020-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-30].
  8. Camille Claudel. Rodin Museum, www.musee-rodin.fr [dostęp 2020-12-09].
  9. Camille Claudel. Rodin Museum, www.musee-rodin.fr [dostęp 2020-12-09].
  10. En ce moment au musée. Musée Camille Claudel, www.museecamilleclaudel.fr [dostęp 2020-12-09].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Plaque Camille Claudel, 19 quai de Bourbon, Paris 4.jpg
Autor: Wikimedia Commons / Mu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plaque apposée au n° 19 du quai de Bourbon, Paris 4e :
La Mémoire des Lieux.
Camille Claudel (1864-1943), sculpteur, vécut et travailla dans cet immeuble, au rez-de-chaussée sur cour, de 1899 à 1913. À cette date prit fin sa brève carrière d'artiste et commença la longue nuit de l'internement.
« Il y a toujours quelque chose d'absent qui me tourmente. » (Lettre à Rodin, 1886)
Claudel-2014-05.jpg
Camille Claudel, "L'Âge mûr", 1899, bronze, fonte Frédéric Carvilhani, après 1913 (?), Musée Rodin, Paris, France
Camille Claudel - Villeneuve sur Fère.jpg
Autor: Iwona Demko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica pamiątkowa poświęcona Camille Claudel oraz grób rodzinny w Villeneuve sur Fère, Hauts-de-France.
Signature of Camille Claudel.png
Signature de Camille Claudel sur une lettre autographe à Mary-Léopold Lacour, conservée par la Bibliothèque Marguerite Durand à Paris
Camille Claudel.jpg
Camille Claudel (December 8, 1864 – October 19, 1943) was a French sculptor and graphic artist.