Campylobacter jejuni

Campylobacter jejuni
Ilustracja
C. jejuni pod mikroskopem elektronowym
Systematyka
Domena

bakterie

Typ

Proteobacteria

Klasa

epsilon-Proteobacteria

Rząd

Campylobacterales

Rodzina

Campylobacteraceae

Rodzaj

Campylobacter

Gatunek

Campylobacter jejuni

Nazwa systematyczna
Campylobacter jejuni
Jones i wsp., 1931;
Veron & Chatelain, 1973

Campylobacter jejuni – gatunek bakterii należący do klasy epsilon-Proteobacteria. Gram-ujemna, mikroaerofilna (3–6% O2), rośnie w obecności 10% dwutlenku węgla, spiralna, ruchliwa pałeczka, układa się w pary; patogen zwierząt ciepłokrwistych i człowieka, powszechnie występuje w odchodach zwierząt[1]. Rezerwuarem bakterii jest drób. Genom C. jejuni został zsekwencjonowany w 2000[2].

Epidemiologia

Pałeczki C. jejuni są 3–4 razy częściej izolowane w przypadku zakażeń układu pokarmowego niż inne enteropatogeny tj. bakterie rodzaju Salmonella czy Shigella. W USA odnotowuje się ok. 2,4 miliona zakażeń rocznie. Podobne badania epidemiologiczne nie były prowadzone w Polsce. Śmiertelność jest niewielka i wynosi ok. 0,08%. Ludzie zakażają się przez skażoną wodę lub żywność. Bakterie przenoszone są z człowieka na człowieka drogą fekalno-oralną. Najczęstsze epidemie w przedszkolach.


Objawy i przebieg infekcji

C. jejuni powoduje ostre zapalenie żołądka i jelit, które może mieć wrzodziejący ostry przebieg. Do infekcji dochodzi najczęściej przez spożycie zakażonego pałeczkami pożywienia (mleka, nieodpowiednio przygotowanych tusz drobiowych) lub wody.

Objawy infekcji:

  • gorączka do 40 °C
  • osłabienie
  • bóle podbrzusza
  • mdłości
  • stany zapalne jelit powiązane z biegunką
    • łagodną
    • ostrą (z obecnością śluzu lub krwi w stolcu)

Stan chorobowy z tendencją do samowyleczenia trwa zazwyczaj kilka dni. Niekiedy, zwłaszcza u osób z niewydolnym układem odpornościowym, dochodzi do ogólnoustrojowej infekcji, posocznicy.

Podejrzewa się, że zakażenie C. jejuni może przyczyniać się do powstawania choroby autoimmunizacyjnej takiej jak zespół Guillaina-Barrégo. Uważa się, że odpowiedź autoimmunologiczna jest spowodowana podobieństwem antygenowym pomiędzy ludzkimi gangliozydami neuronów a oligosacharydami LPS C. jejuni.

Zapobieganie zakażeniu

Leczenie

Zakażenia spowodowane przez pałeczki Campylobacter należą do chorób samoograniczających się i zwykle wymagają tylko leczenia objawowego (nawadnianie, przywrócenie równowagi gospodarce elektrolitowej pacjenta)[3]. Jednak szczególnie ciężki przebieg choroby zwłaszcza u osób z grup wysokiego ryzyka (u osób starszych, u osób z nieprawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym) wymaga leczenia etiotropowego. Preferowanymi w takich przypadkach lekami są antybiotyki z grupy makrolidów. U dorosłych pacjentów stosowane są także antybiotyki z innych grup jak np. fluorochinolony czy tetracykliny. Jednak, w ostatniej dekadzie na całym świecie zaobserwowano narastanie oporności na antybiotyki i chemioterapeutyki wśród pałeczek z rodzaju Campylobacter. Z badań przeprowadzonych w Polsce w latach 2003–2006 wynika, że wszystkie szczepy izolowane od ludzi były wrażliwe na erytromycynę (antybiotyk z grupy makrolidów). Natomiast w Polsce odsetek klinicznych szczepów Campylobacter jejuni opornych na fluorochinolony (ciprofloksacyna) jest bardzo wysoki i sięga 58%[4][5].

Charakterystyka laboratoryjna

CechaWynik
Wzrost przy 25 °C
–
Wzrost przy 37 °C
+
Wzrost przy 42 °C
+
Redukcja azotanów
+
Test katalazowy
+
Test oksydacji
+
Wzrost na agarze MacConkeya
+
Ruchliwość (podłoże płynne)
+
Metabolizm glukozy
–
Hydroliza kwasu hipurowego
+
Oporność na kwas nalidyksowy
–
Oporność na cefalotynę
+

Przypisy

  1. ↑ Kenneth J. Ryan, C.L. Ray, John C. Sherris: Sherris medical microbiology: an introduction to infectious diseases. New York: McGraw-Hill, 2004. ISBN 0-8385-8529-9.
  2. ↑ Parkhill J., Wren BW., Mungall K., Ketley JM., Churcher C., Basham D., Chillingworth T., Davies RM., Feltwell T., Holroyd S., Jagels K., Karlyshev AV., Moule S., Pallen MJ., Penn CW., Quail MA., Rajandream MA., Rutherford KM., van Vliet AH., Whitehead S., Barrell BG. The genome sequence of the food-borne pathogen Campylobacter jejuni reveals hypervariable sequences. „Nature”. 6770 (403), s. 665–668, luty 2000. DOI: 10.1038/35001088. PMID: 10688204. 
  3. ↑ Taylor DE i Tracz DM. Mechanisms of antimicrobial resistance in Campylobacter, [W] Ketley JM i Konkel ME. Campylobacter. Molecular and cellular biology, Norfolk, UK, Horizon Bioscience 2005:193-204.
  4. ↑ Wardak S., Szych J., Zasada AA., Gierczynski R. Antibiotic resistance of Campylobacter jejuni and Campylobacter coli clinical isolates from Poland. „Antimicrobial agents and chemotherapy”. 3 (51), s. 1123–1125, marzec 2007. DOI: 10.1128/AAC.01187-06. PMID: 17210776. 
  5. ↑ Wardak S, Szych J, Duda U. Wrażliwość na antybiotyki i chemioterapeutyki szczepów pałeczek Campylobacter sp. izolowanych od ludzi w latach 2005–2006 w regionie bielsko-bialskim. Med Dośw Mikrobiol. 2007;59:43-49.

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Campylobacter jejuni 01.jpg

Scanning electron micrograph of en:Campylobacter jejuni bacteria.

Obtained from the CDC Public Health Image Library.

Image credit: CDC/ Dr. Patricia Fields, Dr. Collette Fitzgerald (PHIL #5781), 2004.