Caral

Święte miasto Caral-Supe[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
(c) I, Xauxa, CC BY 2.5
Państwo	Peru
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, III. IV
Numer ref.	1269
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2009 na 33. sesji
Położenie na mapie Peru Święte miasto Caral-Supe
10°53′34,0″S 77°31′23,8″W/-10,892778 -77,523278
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

Piramida w Caral

Caral – duże stanowisko archeologiczne na pustyni w Dolinie Supe, w pobliżu miasta Supe w prowincji Barranca w północnym Peru, odkryte w 1905^[1] roku. W 2009 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Caral było zamieszkane w okresie 3000 p.n.e. - 1600 p.n.e. i jest najstarszym znanym ośrodkiem miejskim na Półkuli Zachodniej i największym w rejonie Andów. Na obszarze 66 hektarów zamieszkiwało tam ponad 3000 ludzi. Miasto, obejmujące kompleks świątyń, amfiteatrów, placów i budynków mieszkalnych, stanowiło główny ośrodek cywilizacji Caral Supe, obejmującej co najmniej 17 starożytnych kompleksów piramid i osiedli odkrytych ostatnio w peruwiańskiej Dolinie Supe.

Piramidy budowane w górskiej dolinie na wysokości ok. 350 m w Caral w okresie od XXVII do XXI wieku p.n.e. powstawały w tym samym okresie co egipska Wielka Piramida Cheopsa, której wiek szacuje się na 2600-2500 lat p.n.e. Pod stopniami jednej piramid w Caral odkryto najstarsze znane dziś kipu, którego wiek ocenia się na niemal 5000 lat (co wydłuża znany dotąd okres stosowania kipu w Andach o ok. 2000 lat). Wielkie bloki transportowano na trzcinowych matach^[1] (odkryto ich szczątki podczas badań archeologicznych).

W przeciwieństwie do wielu innych stanowisk archeologicznych w Andach, w Caral nie odnaleziono żadnych śladów wojen, zniszczeń bitewnych, broni ani szczątków ofiar. Odnaleziono natomiast siedziska z kości wielorybów, muszle morskie, włókna kaktusa, owoce z dżungli, blok soli wielkości notebooka i instrumenty muzyczne. Może to wskazywać, iż miasto było pokojowym ośrodkiem handlu, prekolumbijskiej sztuki i rozrywki. W jednej z piramid odkryto 32 flety zbudowane z kości pelikanów i kondorów oraz 37 rogów z kości jeleni i lam. Odnaleziono także ślady używania narkotyków i afrodyzjaków.

Układ architektoniczny Caral wskazuje, iż mogło być wzorem dla budowniczych innych miast późniejszych kultur prekolumbijskich w Ameryce Południowej. Kontynuatorką kultury Caral Supe była prawdopodobnie istniejąca w okresie 1200 - 600 p.n.e. Kultura Chavin.

Zobacz też

• Kultury andyjskie
• Aspero

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Caral: Ancient Peru city reveals 5,000-year-old 'writing
• Kipu z Caral
• Caral Supe

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Peru Kulturowe Miasto Cuzco Stanowisko archeologiczne Chavin Zespół zabytkowy w Limie Stare miasto w Arequipie Święte miasto Caral-Supe Qhapac Ñan – system dróg andyjskich[A] Przyrodnicze Park Narodowy Huascarán Strefa archeologiczna Chan Chan Park Narodowy Manú Mieszane Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu Park Narodowy Rio Abiseo Linie i rysunki naziemne pustyni Nazca i Pampas de Jumana ↑ Wspólnie z Argentyną, Boliwią, Chile, Ekwadorem i Kolumbią.