Carl Reinecke

Carl Reinecke

Carl Reinecke (ok. 1890)
Pseudonim	Heinrich Carsten
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1824 Altona
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	10 marca 1910 Lipsk
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, pianista, dyrygent, pedagog
Strona internetowa

Carl Reinecke

Carl Reinecke przy fortepianie
(fot. Alfred Naumann, 1893)

Wind Octet Op. 216 – 1. Allegro moderato w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Octet Op. 216 – 2. Scherzo (vivace) w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Octet Op. 216 – 3. Adagio ma non troppo w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Octet Op. 216 – 4. Finale: Allegro molto e grazioso w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Sextet Op. 271 – 1. Allegro moderato w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Sextet Op. 271 – 2. Adagio molto – Vivace ma non troppo w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet Wind Sextet Op. 271 – 3. Finale (Allegro moderato ma con spirito) w wyk. Soni Ventorum Wind Quintet

Problem z odtwarzaniem tych plików? Zobacz strony pomocy.

Temat z sonaty Undine

Carl Reinecke (1902)

Carl Reinecke (ur. 23 czerwca 1824 w Altonie^[a], zm. 10 marca 1910 w Lipsku) – niemiecki kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog.

Życiorys

Był bardzo uzdolnionym muzycznie dzieckiem. Solidne podstawy muzyki i techniki gry na fortepianie dał mu ojciec, Johan Peter Rudolph Reinecke, który był uznanym teoretykiem muzyki i autorem kilku podręczników^[1]. Carl zaczął komponować w wieku siedmiu lat, a mając 12 lat zadebiutował publicznie^[1][2].

W 1843 wyruszył w swoją pierwszą trasę koncertową po Danii i Szwecji. Następnie studiował w Lipsku pod kierunkiem Felixa Mendelssohna, Roberta Schumanna i Ferenca Liszta^[2]. Od 1845 podróżował po północnej Europie, odwiedził m.in. Gdańsk i Rygę^[1]. W latach 1846–1848 był pianistą na dworze króla duńskiego Chrystiana VIII Oldenburga^[3][1][2].

W 1851 przeniósł się do Kolonii, gdzie wykładał kontrapunkt i fortepian w tamtejszym konserwatorium^[3][4]. Poza nauczaniem również koncertował, w Kolonii – wspólnie z Ferdinandem Hillerem, z którego rekomendacji został w 1854 dyrygentem Towarzystwa Koncertowego w Barmen. W 1859 przez 10 miesięcy kierował Akademią Śpiewaczą we Wrocławiu^[3][1][2].

Od 1860 wykładał kompozycję w konserwatorium w Lipsku, a w 1897 został jego dyrektorem. Dzięki zaproszeniu do współpracy zdolnych wykładowców, podzielających jego konserwatywne poglądy, a także dzięki poprawie wyposażenia konserwatorium i jego programu nauczania, Reincke przekształcił tę uczelnię w jedną z najbardziej renomowanych w Europie^[1]. Wśród jego studentów byli tacy słynni muzycy, jak: Edvard Grieg, Hugo Riemann, Christian Sinding, Johan Svendsen, Arthur Sullivan, Felix Weingartner, Charles Villiers Stanford, Max Bruch, Mykoła Łysenko, Sveinbjörn Sveinbjörnsson, Leoš Janáček, Karl Muck, Julián Carrillo, Sigfrid Karg-Elert i inni. W Lipsku Reinecke był także dyrygentem Orkiestry Gewandhaus (1860–1895)^[3][1][2].

Od 1875 był członkiem Berlińskiej Akademii Sztuki, w 1884 otrzymał tytuł doctora honoris cause, a rok później został profesorem^[3][1]. 1902 przeszedł na emeryturę, aczkolwiek swoją pracę twórczą kontynuował aż do śmierci^[1].

Twórczość

Jego kompozycje obejmują niemal wszystkie formy muzyczne uprawiane w jego czasach. Najbardziej znany był z licznych utworów fortepianowych, zwłaszcza ćwiczeń dla młodych pianistów i sonat, które ze względu na swoją melodyjność i pomysłowość były bardzo popularne (np. sonata Undine na flet i fortepian). Był także mistrzem tzw. „Hausmusik” – prostych form instrumentalnych, przeznaczonych do koncertowania domowego, chętnie uprawianego pod koniec XIX w.^[1]

W muzyce Reineckego są widoczne wyraźne wpływy melodyczne Mendelssohna, chociaż stylistycznie był bliższy Schumannowi. Zaś jego muzyka kameralna, zwłaszcza w późniejszym okresie, jest niemal równie dystyngowana, majestatyczna i zróżnicowana w formie jak muzyka Brahmsa^[1][3].

Z utworów koncertowych, doskonale oddających przyjemną melodyjność kompozycji Reineckego i miłą dla ucha orkiestrację, największy sukces odniosły koncerty na flet i na harfę oraz pierwszy i trzeci koncert fortepianowy. Odchodził w nich od wirtuozowskiej maniery wykonawczej wielkich solistów na rzecz konserwatywnej techniki klasycznej^[1].

Jego opery nie odniosły sukcesu, w przeciwieństwie do sześciu muzycznych baśni, skomponowanych w stylu ludowym i częściowo opartych ma jego własnych tekstach literackich, pisanych pod pseudonimem Heinrich Carsten. Reinecke był także poetą, eseistą i malarzem^[1].

Wybrane kompozycje^[1][5]

Utwory sceniczne i wokalne

• Der vierjährige Posten, operetka, op. 45, 1855
• König Manfred, opera, op. 93, 1867
• Ein Abenteuer Händels^[b], śpiewogra, op. 104, 1874
• Glückskind und Pechvogel, opera baśniowa (dla dzieci), op. 117, 1883
• Auf hohen Befehl, opera komiczna, op. 184, 1886
• Der Gouverneur von Tours, opera komiczna, 1891
• muzyka sceniczna do Wilhelma Tella Schillera, op. 102, 1871
• 6 baśni muzycznych, m.in.:
  • Schneewittchen, tekst: W. te Grove, op.133, 1874
  • Dornröschen, tekst: Heinrich Carsten^[c], op.139, 1876
  • Aschenbrödel, tekst: Heinrich Carsten, op.150, 1878
• Belsazar, oratorium, tekst: Friedrich Röber, op.73, 1865
• Hakon Jarl. kantata, tekst: Heinrich Carsten, op.142, 1877

oraz liczne utwory chóralne i pieśni

Utwory orkiestrowe

• I symfonia A-dur, op. 79, 1858
• II symfonia c-moll, op. 134, 1874
• III symfonia g-moll, op. 227, 1895
• I koncert fortepianowy fis-moll, op. 72, 1860
• II koncert fortepianowy e-moll, op. 120, 1872
• III koncert fortepianowy C-dur, op. 144, 1877
• IV koncert fortepianowy h-moll, op. 254, 1900
• Koncert wiolonczelowy d-moll, op. 82, 1864
• Koncert skrzypcowy g-moll, op. 141, 1876
• Koncert na harfę e-moll, op. 182, 1884
• Koncert na flet D-dur, op. 283, 1908
• Marsz żałobny na śmierć cesarza Wilhelma I, op. 200, ok. 1890
• Ballada na flet i orkiestrę d-moll, op. 288, 1908
• 9 uwertur, m.in.:
  • Dame Kobold, op.51, ok. 1857
  • Alladin, op.70, ok. 1865
  • Friedensfeier, op.105, 1871
  • Fest-Ouvertüre, op.148, 1878
  • Zur Jubelfeier, op.166, 1882
  • Zenobia, op.193, 1887

Utwory kameralne

• Trio fortepianowe D-dur, op. 38, ok. 1854
• Trio fortepianowe a-moll, op. 188, 1886
• Trio fortepianowe C-dur, op. 230, ok. 1895
• Trio fortepianowe B-dur, op. 274, ok. 1905
• Trio smyczkowe Es-dur, op. 249, ok. 1898
• Kwartet fortepianowy D-dur, op. 272, 1904
• Kwartet smyczkowy Es-dur, op. 16, ok. 1850
• Kwartet smyczkowy F-dur, op. 30, ok. 1852
• Kwartet smyczkowy C-dur, op. 132, 1874
• Kwartet smyczkowy D-dur, op. 211, 1891
• Kwartet smyczkowy g-moll, op. 287, ok. 1891
• Kwintet fortepianowy A-dur, op. 83, 1866
• Sekstet na instrumenty dęte drewniane B-dur, op. 271, ok. 1905
• Oktet na instrumenty dęte drewniane B-dur, op. 216, ok. 1892
• Sonata D-dur na skrzypce i fortepian, op. 116, 1872
• Serenada g-moll na instrumenty smyczkowe, op. 242, ok. 1898
• Sonata Udine e-moll na flet i fortepian, op. 167, ok. 1882
• Sonata e-moll na skrzypce i fortepian, op. 116, ok. 1872
• I sonata a-moll na wiolonczelę i fortepian, op. 42, ok. 1857
• II sonata G-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 238, ok. 1896
• III sonata D-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 89, ok. 1866

utwory fortepianowe

• Sonata fortepianowa c-moll na lewą rękę, op. 179, 1889
• Sonata G-dur na 2 fortepiany, op. 275, 1906
• Sonata C-dur na 2 fortepiany, op. 275, 1906
• 3 sonatiny na skrzypce i fortepian, op. 108, ok. 1873

oraz liczne inne sonaty, sonatiny, wariacje na tematy Bacha, Händla, Glucka i innych, utwory na 4 ręce, utwory organowe, hymny, kadencje do koncertów Mozarta i innych kompozytorów.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 746–747. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)

• Reinhold Sietz: Reinecke, Carl (Heinrich Carsten). W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. S. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

• Reinecke, Karl. W: Daniel Coit Gilman, Harry Thurston Peck, Frank Moore Colby: The New International Encyclopædia. vol. XV. Nowy Jork: Dodd, Mead, 1905. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Nuty w International Music Score Library Project
• Oficjalna strona poświęcona Carlowi Reinecke (niem.)
• Carl Reinecke – nuty w bibliotece Polona