Carl Robert Jakobson

Carl Robert Jakobson

Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1841 Tartu
Data i miejsce śmierci	19 marca 1882 Kurgja

Carl Robert Jakobson, ps. Linnutaja (ur. 26 lipca 1841 w Tartu (Dorpat), zm. 19 marca 1882 w Kurgja) – estoński nauczyciel i pisarz, polityk, jedna z czołowych postaci estońskiego odrodzenia narodowego. Był przedstawicielem Oświecenia i materialistą^[1].

Urodził się jako syn Adama Jakobsona, nauczyciela w szkole parafialnej w Tormie. Od 1856 do 1859 uczęszczał do seminarium prowadzonego przez Jānisa Cimzego w mieście Valga, po czym zajął miejsce ojca jako nauczyciel w Tormie. Po konflikcie z lokalnym pastorem i dziedzicem opuścił rodzinną miejscowość podejmując pracę w Kingissepp (Jamburg). Od 1864 nauczał w Petersburgu, gdzie związał się z estońskim ruchem narodowym oraz rozpoczął współpracę z gazetą Eesti Postimees oraz liberalnymi kręgami niemieckimi i rosyjskimi.

Na początku lat siedemdziesiątych znalazł się wśród założycieli działającego w Tartu Estońskiego Towarzystwa Literackiego (Eesti Kirjameeste Selts), które odegrało ogromną rolę w początkach estońskiego odrodzenia narodowego.

W 1871 osiedlił się w Tallinnie. Trzy lata później nabył posiadłość w Kurgja, gdzie założył wzorcowe gospodarstwo chłopskie. Został wybrany prezesem towarzystw rolniczych w Parnawie i Viljandi (Fellin).

W 1878 założył w Viljandi gazetę Sakala, gdzie występował za ograniczeniem praw szlachty niemieckiej na terenie guberni bałtyckich oraz budową estońskiej tożsamości narodowej w oparciu o porozumienie z Rosją.

W 1881 wybrano go następcą Jakoba Hurta na stanowisku prezesa Estońskiego Towarzystwa Literackiego.

Jego młodszym bratem był Eduard Magnus Jakobson (1847-1903), znany drzeworytnik, autor ilustracji do estońskich książek oraz pastor baptystyczny.

Portret C. R. Jakobsona widniał na estońskim banknocie o nominale 500 koron (wycofanym z obiegu po wprowadzeniu euro w 2011 r.).

Wybrane publikacje

• Kooli Lugemise raamatu (1867–1876)
• Uus Aabitsaraamat (1867)
• Veikene Geograafia (1868)
• Teadus ja Seadus põllul (1869)
• Wanemuine Kandle healed (Lieder für Chor, 1869–1871)
• C. R. Linnutaja laulud (Gesangheft, 1870)
• Rõõmus laulja (1872)
• Artur ja Anna (Theaterstück, 1872)
• Kuidas põllumees rikkaks saab (1874)
• Kuidas karjad ja nende saagid meie põllumeeste rikkuse allikaks saavad (1876)
• Sakala Kalender põllumeestele (1880)
• Helmed (Lesebuch, 1880)

Przypisy

Bibliografia

• Sz.F. Mamiedow: Myśl filozoficzna i społeczna narodów ZSRR w XIX stuleciu. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in.. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 368–377. (pol.)

Linki zewnętrzne

• Muzeum Carla Roberta Jakobsona w Kurgji (est.)