Carlos Diegues

Carlos Diegues

Data i miejsce urodzenia	19 maja 1940 Maceió
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Renata Almeida Magalhães
Lata aktywności	od 1959

Carlos Diegues, znany również jako Cacá Diegues (ur. 19 maja 1940 w Maceió) – brazylijski reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Współinicjator ruchu Cinema Novo.

Jego filmy Bye Bye Brasil (1980), Quilombo (1984) oraz Um Trem para as Estrelas (1987) brały udział w Festiwalu Filmowym w Cannes. Sam reżyser kilkukrotnie zasiadał w jury canneńskiego festiwalu. Wyreżyserował filmy Xica da Silva (1976), Dias Melhores Virão (1990) oraz O Maior Amor do Mundo (2006). W 2010 wyprodukował 5 x Favela, Agora por Nós Mesmos, popularny projekt w całości napisany i wyreżyserowany przez młodych twórców filmowych mieszkających w slumsach Rio de Janeiro. Wielki Mistyczny Cyrk (2018), jego najnowszy film, miał premierę w ramach pokazów specjalnych podczas 71. MFF w Cannes^[1].

Od 1982 roku jest żonaty z Renatą Marią de Almeida Magalhães, mają jedno dziecko. Jego pierwszą żoną była Nara Leão^[2].

Życiorys

Urodził się 19 maja 1940 roku w Maceió, stolicy stanu Alagoas w Północno-Wschodnim Regionie Brazylii. Gdy miał 6 lat, jego rodzina przeprowadziła się do Rio de Janeiro i zamieszkała w dzielnicy Botafogo. Tam spędził dzieciństwo i młodość. Uczył się w jezuickim Colégio Santo Inácio, a następnie studiował prawo na Pontifícia Universidade Católica (PUC) w Rio de Janeiro. W tamtym czasie nie było w Brazylii szkół filmowych. Podczas studiów Diegues był przewodniczącym samorządu studentów, założył klub filmowy i był redaktorem studenckiego dziennika „O Metropolitano”^[3].

Diegues był jednym z liderów ruchu Cinema Novo, wraz z Glauberem Rochą, Leonem Hirszmanem, Paulem Cesarem Saracenim, Joaquimem Pedrem de Andrade i innymi. Jego pierwszymi dziełami były filmy krótkometrażowe, wśród których Domingo był jednym z pierwszych dzieł nowego ruchu. Pierwszym profesjonalnym dziełem Dieguesa był odcinek filmu 5 x Favela pt. Escola de Samba Alegria de Viver. Pozostałe odcinki tej serii były nakręcone przez innych młodych twórców^[3].

W okresie panowania w Brazylii reżimu wojskowego w latach 1964–85, Diegues nakręcił swoje trzy pierwsze filmy pełnometrażowe: Ganga Zumba (1964), A Grande Cidade (1966) i Os Herdeiros (1969). Pracował również jako dziennikarz, krytyk oraz eseista w Brazylii i za granicą. W 1969 roku z powodu dyktatury wyjechał z żoną Narą Leão do Włoch, a potem do Francji. W Paryżu urodziła się jego córka Isabel, również związana z kinem. Po powrocie do Brazylii nakręcił takie filmy jak Quando o Carnaval Chegar (1972) i Joanna Francesa (1973), jednak największym sukcesem okazał się film Xica da Silva (1976)^[4].

Pod koniec panowania reżimu, Diegues wyreżyserował Chuvas de Verão (1978) i Bye Bye Brasil (1980). W 1981, jako uznany na świecie reżyser, zasiadał w jury konkursu głównego na 34. MFF w Cannes. Wcześniej tego zaszczytu dostąpił tylko jeden Brazylijczyk – poeta Vinicius de Moraes. Potem członkami jury zostali również Jorge Amado, Sonia Braga i Hector Babenco^[3].

W czasie prezydentury Fernando Collora de Melo (1990–1992), kinematografia brazylijska podupadła, produkując zaledwie kilka filmów rocznie. Carlos Diegues próbował przetrwać ten trudny okres, nawiązując współpracę z TV Cultura, a także pracując przy produkcji reklam, wideoklipów i filmów dokumentalnych.

W kolejnych latach powstały jego filmy, oparte na wielkich dziełach brazylijskiej literatury: Tieta do Agreste (1996), Orfeu (1999) i Deus é Brasileiro (2002). W 2006 roku wyreżyserował pierwszy film, do którego również sam napisał scenariusz – O Maior Amor do Mundo. W tym samym roku we współpracy z Rafaelem Dragaudem powstał też film dokumentalny Nenhum motivo explica a guerra, opowiadający historię zespołu AfroReggae^[3].

Zasiadał w jury sekcji "Cinéfondation" na 63. MFF w Cannes (2010). Przewodniczył obradom jury Złotej Kamery na 65. MFF w Cannes (2012).

Nagrody i odznaczenia

Nagrody i odznaczenia podane są za stroną internetową reżysera^[3]:

• Oficer Orderu Sztuki i Literatury
• Członek Cinémathèque Française
• Komandor Orderu Rio Branco (jedno z najwyższych odznaczeń państwowych w Brazylii)
• Medal Pedro Ernesto, przyznany przez Câmara de Vereadores do Rio de Janeiro (radę miejską Rio de Janeiro)

Filmografia

• 2018 - Wielki Mistyczny Cyrk
• 2013 - Giovanni Improtta
• 2006 - O Maior Amor do Mundo
• 2003 - Deus É Brasileiro
• 2000 - Carnaval dos 500 anos (film krótkometrażowy)
• 1999 - Reveillon 2000 (film krótkometrażowy)
• 1999 - Orfeu
• 1997 - For All - O Trampolim da Vitória (jako aktor)
• 1996 - Tieta do Agreste
• 1994 - Veja Esta Canção
• 1990 - Exército de Um Homem Só (wideoklip zespołu Engenheiros do Hawaii)
• 1989 - Dias Melhores Virão
• 1987 - Um Trem para as Estrelas
• 1986 - Batalha do Transporte (film krótkometrażowy)
• 1985 - Batalha da Alimentação (film krótkometrażowy)
• 1984 - Quilombo
• 1979 - Bye Bye Brasil
• 1978 - Chuvas de Verão
• 1976 - Xica da Silva
• 1975 - Aníbal Machado (film krótkometrażowy)
• 1974 - Cinema Íris (film krótkometrażowy)
• 1973 - Joanna Francesa
• 1972 - Quando o Carnaval Chegar
• 1971 - Receita de Futebol (film krótkometrażowy)
• 1969 - Os Herdeiros
• 1967 - Oito Universitários (film krótkometrażowy)
• 1966 - A Grande Cidade
• 1965 - A Oitava Bienal (film krótkometrażowy)
• 1964 - Ganga Zumba
• 1962 - Cinco Vezes Favela (Odcinek: Escola de Samba Alegria de Viver)
• 1961 - Domingo (film krótkometrażowy)
• 1960 - Brasília (film krótkometrażowy)
• 1959 - Fuga (film krótkometrażowy)

Nagrody i wyróżnienia filmowe

Nagrody i wyróżnienia filmowe podane są za IMDb^[5]:

Przypisy