Carowie Szujscy przed Zygmuntem III (obrazy Jana Matejki)
 | Na tej stronie brak pełnego opisu bibliograficznego uniemożliwia zidentyfikowanie źródeł informacji. |
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary | 75,5 × 108[1] cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary | 42 × 63 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Carowie Szujscy przed Zygmuntem III – dwa obrazy pędzla Jana Matejki przedstawiające hołd carów Szujskich przed Zygmuntem III Wazą, namalowane w 1853 i w 1892. W obydwie sceny artysta wprowadził postacie zmieniające historyczny sens wydarzeń.
Pierwszy obraz z roku 1853 nosi tytuł „Carowie Szujscy wprowadzeni przez Żółkiewskiego na sejm warszawski przed Zygmunta III”.
Drugi obraz to „Carowie Szujscy na Sejmie Warszawskim”, namalowany według zaginionego obrazu Tomasza Dolabelli Złożenie hołdu Zygmuntowi III przez carów Szujskich na Sejmie w 1611. Przedstawia on złożenie hołdu królowi polskiemu Zygmuntowi III Wazie przez carów Szujskich na sejmie RP w dniu 29 października 1611. Wydarzenie to miało miejsce w Wielkiej Sali Senatu, gdzie carowie przywiezieni zostali jako jeńcy pojmani przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego[2]. W sejmowej sali na szkarłatnym tronie z białym Orłem siedzi w otoczeniu senatu i dworu król Zygmunt III Waza w koronacyjnym stroju. Przed nim stoi hetman Stanisław Żółkiewski i wskazuje na carów Szujskich. Jeden z nich pada na kolana i czołem uderza w posadzkę, drugi pochyla się w głębokim ukłonie[3]. Stanisław Żółkiewski, po spektakularnym rozbiciu w lipcu 1610 wielkiej armii Dymitra Szujskiego w bitwie pod Kłuszynem, został zaproszony na Kreml przez bojarów, którzy skłonni byli oddać tron carski Władysławowi, synowi Zygmunta.
Obraz stanowi ideową analogię do „Hołdu pruskiego”. Sceny hołdów – pruskiego przed Zygmuntem I i moskiewskiego przed Stefanem Batorym – to szczytowe momenty polskiej dominacji politycznej[4][5].
Zobacz też
- Prezentacja cara Wasyla Szujskiego i jego braci w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie
Przypisy
- ↑ „Carowie Szujscy przed królem Zygmuntem III (1853, olej na płótnie, 75,5 × 108 cm)” [w:] Vademecum malarstwa polskiego, 1988.
- ↑ „W tronowej sali otoczony senatorami zasiadł król Zygmunt, obok królowa Jejmość z dziećmi i dworem. Szedł przez całą salę car Wasyl, a przed tronem zdjął szłyk futrzany z głowy, a królowi polskiemu pokłon niski uczynił. Padli na kolana bracia carscy, głowami o ziemię tłukli, a płakali. Było to widowisko dziwne i litość wzbudzające, piszą współcześni, akt tak sławny, wielki i nigdy w Polsce niewidziany. A wielki bohater, Żółkiewski, przedstawiając królowi tych jeńców, tak wzniosłą w tronowej sali miał mowę: Piękną to jest rzeczą, Najjaśniejszy Panie, pokonać nieprzyjaciela, jeszcze piękniejszą — okazać pokonanemu litość i przebaczenie”. [w:] „Warszawa”. Aleksander Janowski, Państwowy Instytut Wydawniczy. 1986. str. 62.
- ↑ Felix Kopera: Muzeum Narodowe w Krakowie: wybór i opis celniejszych zabytków, 1923.
- ↑ Jan Matejko, Jerzy Malinowski, Krystyna Sroczyńska, Jurij Birjułow: Matejko: Album, Arkady 1993.
- ↑ „Bądź co bądź raz w naszych dziejach zajęliśmy Moskwę, znaczna część bojarów zapraszała naszego królewicza Władysława do objęcia tronu carów, a Żółkiewski przyprowadził w pętach kniaziów Szujskich na posiedzenie sejmu.” [w:] Nowe książki: Biblioteka Narodowa (Warszawa) wyd. 9-16, 1980; „A więc zapomnieć o tym, że w zamkowej Sali Senatorskiej Moskwa przeżyła chwilę swego największego upokorzenia, a Polska największego tryumfu, gdy prowadzony w pętach przez Żółkiewskiego car Wasyl Szujski i jego bracia − Dymitr i Iwan oraz patriarcha…” [w:] Jan Nowak. Polska pozostała sobą. 1988. str. 46.
