Cavour (2004)

Cavour

Historia
Stocznia	Riva Trigoso, Sestri Levante Muggiano, La Spezia
Położenie stępki	17 lipca 2001
Wodowanie	20 lipca 2004
Marina Militare
Wejście do służby	27 marca 2008
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa 22 290 ton pełna 27 100 ton
Długość	224,0 m
Szerokość	39,0 m
Zanurzenie	8,7 m
Napęd
siłownia w układzie COGAG: 4 turbiny gazowe o łącznej mocy 88 MW
Prędkość	28 węzłów
Zasięg	7000 mil morskich przy prędkości 16 węzłów
Załoga	1210

Cavour (numer burtowy 550) – włoski lekki lotniskowiec wielozadaniowy, w służbie od 2009 roku. Okręt flagowy włoskiej marynarki wojennej (Marina Militare).

Historia

Po doświadczeniach z budową i eksploatacją pierwszego w linii włoskiego lotniskowca "Giuseppe Garibaldi", dowództwo włoskiej marynarki wojennej zdecydowało się na zamówienie kolejnego okrętu tej klasy, większego i lepiej przystosowanego do wymagań współczesnego pola walki. Prace projektowe nad nowym okrętem powierzono, podobnie jak w przypadku poprzednika, koncernowi Fincantieri - Cantieri Navali Italiani. Oficjalne zamówienie złożono w listopadzie 2000 roku a budowę pierwszych elementów okrętu (początkowo mającego nosić nazwę "Andrea Doria", jednak wkrótce przemianowanego na "Cavour"^[1]) położono w stoczni Riva Trigoso w Sestri Levante 17 lipca 2001 roku^[2].

W związku z rozmiarami nowego lotniskowca jego konstrukcję powierzono jednocześnie dwóm stoczniom: w Riva Trigoso wybudowano śródokręcie z częścią rufową, która została uroczyście zwodowana 20 lipca 2004 roku w obecności prezydenta Włoch Carlo Azeglio Ciampiego^[2] a następnie przeholowana do stoczni Muggiano w La Spezia, gdzie połączono ją z powstającym tam dziobem. Próby morskie okrętu rozpoczęły się w grudniu 2006 roku^[3].

Po ukończeniu prób okręt został oficjalnie przejęty przez Marina Militare 27 marca 2008 roku. Jego dowódcą został Gianluigi Reversi^[2]. Lotniskowiec pozostał w stoczni Muggiano, gdzie kończono jego wyposażanie i uzbrajanie. Pełną gotowość operacyjną osiągnął 10 czerwca 2009 roku^[2] i został przyjęty do służby liniowej w Marina Militare, przejmując od "Giuseppe Garibaldi" funkcję okrętu flagowego^[4]. Jego portem macierzystym jest Tarent^[3].

"Cavour" jest trzecim we włoskiej marynarce okrętem, nazwanym dla uczczenia włoskiego polityka z XIX wieku Camillo Benso hrabiego di Cavour. Jego poprzednikami były transportowiec z końca XIX wieku oraz pancernik "Conte di Cavour", uczestnik obu wojen światowych^[2].

W listopadzie 2021 roku w ramach ćwiczeń interoperacyjności na Morzu Śródziemnym, na „Cavour” lądowały dwa amerykańskie F-35B z lotniskowca „Queen Elizabeth”, na którym z kolei lądowały dwa włoskie F-35B^[5].

Charakterystyka taktyczno-techniczna

"Cavour" jest lekkim lotniskowcem wielozadaniowym, zdolnym do prowadzenia działań w ramach zespołów wojsk NATO i w misjach międzynarodowych. Jego uzbrojenie i wyposażenie pozwala na wykorzystanie go jako okręt dowodzenia, ochrony przeciwlotniczej i przeciwpodwodnej, wsparcia dla operacji desantowych oraz jako wsparcie dla akcji humanitarnych w misjach pokojowych i podczas klęsk żywiołowych^[3]. Lotniskowiec wykorzystywano też komercyjnie: 30 września 2009 roku na pokładzie okrętu odbyła się prezentacja nowego modelu Fiata Punto Evo dla mediów międzynarodowych^[6].

Na długim na 224 metry kadłubie zabudowany jest pokład lotniczy o wymiarach 220 na 34 metry, z pasem startowym długości 183 m wyposażony w rampę startową o wzniosie 12°. Łączność z pokładem hangarowym zapewniają cztery windy: dwie do transportu samolotów i śmigłowców o nośności 30 ton oraz dwie dla dostarczania amunicji i wyposażenia o nośności 15 ton. Maksymalna szerokość (39 m) i zanurzenie (8,7 m) okrętu są limitowane możliwością bezpiecznego wejścia do portu w Tarencie^[7]. Wymiary hangaru: długość 134 m, szerokość 21 m i wysokość 7,2 m pozwalają przewozić tam zarówno część grupy lotniczej, jak i alternatywnie do 24 czołgów podstawowych (obecnie C-1 Ariete), do 50 lżejszych pojazdów opancerzonych (LVTP-7 lub VCC-80 Dardo) albo do 100 samochodów, z możliwością ich załadunku i wyładunku w systemie ro-ro^[4]. W hangarze normalnie mieści się 12 śmigłowców lub 4 śmigłowce i 8 samolotów wielkości AV-8B, maksymalnie można tam zmieścić 16 samolotów^[8]. Na pokładzie lotniczym można zaparkować 24 samoloty lub śmigłowce^[8].

Napęd lotniskowca, zrealizowany w układzie COGAG, stanowią cztery turbiny gazowe AVIO o mocy 22 MW każda, wspólnie nadające jednostce prędkość maksymalną 28 węzłów. Przy prędkości ekonomicznej 16 węzłów zasięg okrętu wynosi 7000 mil morskich, co oznacza możliwość pozostawania w morzu bez uzupełniania zapasów (autonomiczność) przez 18 dni. Napęd pomocniczy, zasilający systemy "Cavour" w energię elektryczną, składa się z sześciu grup generatorów wysokoprężnych Wärtsilä^[7]. Energię elektryczną dostarczają również dwie grupy generatorów zasilanych przez turbiny głównego napędu. Dla ułatwienia manewrowania w portach i na niewielkich przestrzeniach, lotniskowiec został wyposażony w stery strumieniowe na dziobie i rufie. Dla zmniejszenia kołysania "Cavour" posiada dwie pary stabilizatorów aktywnych^[1].

Centrum dowodzenia okrętu (zlokalizowane pod pokładem lotniczym), przewidziane także jako miejsce kierowania połączonymi operacjami w ramach zespołów floty, oferuje 150 w pełni wyposażonych miejsc pracy dla 230 osób^[3]. Załogę lotniskowca "Cavour" tworzy 1210 osób. Jest to: 451 osób załogi okrętu, 203 osoby personelu latającego, 140 pracowników centrum dowodzenia oraz 325 żołnierzy piechoty morskiej z pułku San Marco. W razie konieczności w krótkich rejsach można zwiększyć ilość okrętowanych marines o kolejnych 91 żołnierzy^[7]. Personel dysponuje na "Cavour" pomieszczeniami bytowymi i socjalnymi o wysokim standardzie.

"Cavour" nie ma grupy lotniczej o stałym składzie. Na jego pokładach może mieścić się do 30 samolotów V/STOL (pionowego i krótkiego startu i lądowania) oraz śmigłowców. Obecnie są to samoloty AV-8B Harrier (planowane jest ich zastąpienie powstającymi maszynami F-35B) oraz śmigłowce AW101, NH90 lub SH-3. "Cavour" może także przenosić ciężkie śmigłowce transportowe^[3].

Między 7 grudnia 2018 a 6 maja 2020 roku okręt przeszedł modernizację w Tarencie celu dostosowania go do operowania samolotów F-35B, obejmującą m.in. wzmocnienie pokładu, pokrycie go na powierzchni 4200 m² żaroodporną powłoką i zmiany wyposażenia^[8]. 28 stycznia 2021 roku wyszedł po remoncie na ćwiczenia na Morzu Śródziemnym, a następnie na Atlantyku, zawijając 13 lutego do bazy Norfolk^[8]. 1 marca 2021 roku u wybrzeży USA po raz pierwszy wylądowały na nim amerykańskie samoloty F-35B i rozpoczęto testy ich bazowania^[8]. 30 lipca tego roku natomiast po raz pierwszy wylądował na nim włoski F-35B^[9]. Według planów, włoskie F-35B operujące z tego okrętu mają osiągnąć wstępną zdolność bojową do 2024 roku; łącznie ma ich być dostarczone 15^[9].

Uzbrojenie lotniskowca składa się z systemu SAAM/IT, obejmującego 32 wyrzutnie rakietowe pionowego startu dla rakiet przeciwlotniczych Aster 15 o zasięgu 30 km^[1] oraz zdwojony system AEM Dardo-F kierujący ogniem dwóch armat uniwersalnych OTO Melara Super Rapid kal. 76 mm i trzech działek automatycznych OTO Melara Oerlikon KBA kal. 25 mm^[3].

Przypisy

Dalsza literatura

• Maciej Nałęcz, Cavour - śródziemnomorski lotniskowiec, "Morze, Statki i Okręty" nr 5/2009, s.4