Cedrzyniec

Cedrzyniec
Ilustracja
Cedrzyniec kalifornijski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

cyprysowce

Rodzina

cyprysowate

Rodzaj

cedrzyniec

Nazwa systematyczna
Calocedrus Kurz
J. Bot. 11: 196. Jul 1873[3]

Cedrzyniec (Calocedrus) – rodzaj drzew należących do rodziny cyprysowatych. Obejmuje trzy gatunki występujące we wschodniej Azji i jeden rosnący w Ameryce Północnej. Rośliny te uprawiane są jako ozdobne i pozyskiwane są jako źródło drewna.

Morfologia

Pokrój
Drzewa osiągające do 46 m (C. decurrens). Pędy mają rozgałęzione i spłaszczone w jednej płaszczyźnie, o kształcie i ulistnieniu podobnym do żywotników[4], często też ułożone są w płaszczyźnie pionowej[5]. Gałązki z góry są ciemnozielone, od dołu jaśniejsze[5]. C. macrolepis wyróżnia się bardzo jasną korą[5].
Liście
Łuskowate są spłaszczone i mają wyrównaną długość[4].
Organy generatywne
Męskie szyszki są owalne lub wydłużone, składają się z 6–16 szerokoowalnych mikrosporofili[4], osiągają ok. 4 mm długości i dojrzałe są żółte[5]. Tworzą się zwykle w wielkich ilościach w górnej części korony[5]. Szyszki żeńskie są zielonawe[5], zwisają na krótkich, okrytych łuskami szypułach. Podłużnie owalne drewnieją w ciągu jednego roku. Szyszki zawierają 6 łusek, z których te w dolnej parze mają kształt owalny i są odwinięte na końcach, środkowe są wydłużone, a górne równowąskie i zrośnięte. Nasiona są spłaszczone i zaopatrzone w dwa nierówne skrzydełka. Powstają po dwa na płodnych łuskach nasiennych[4].

Systematyka

Wykaz gatunków[6][7]

Zastosowanie

Drewno roślin z tego rodzaju jest miękkie, łatwe do obróbki, odporne na rozkład[8] i aromatyczne[5]. Znajduje w związku z tym wszechstronne zastosowanie (m.in. do wyrobu ołówków[5]). Ze względu na szersze rozpowszechnienie istotne znaczenie gospodarcze ma cedrzyniec kalifornijski i Calocedrus macrolepis. Oba te gatunki uprawiane są także jako rośliny ozdobne[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-12-24]. (ang.).
  4. ↑ a b c d John Silba: Encyclopaedia Coniferae. Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 50, seria: Phytologia Memoroirs VIII.
  5. ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 31. ISBN 0-333-73003-8.
  6. ↑ Calocedrus. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-12-24]. (ang.).
  7. ↑ Calocedrus Kurz. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-07].
  8. ↑ a b Christopher J. Earle: Calocedrus. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-12-24]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.