Cedzyna

Artykuł

50°51′51″N 20°42′44″E

- błąd

39 m

WD

50°51'51.1"N, 20°42'43.9"E, 50°52'3.04"N, 20°43'10.92"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Cedzyna
wieś

Widok na zalew. W tle Łysica
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Górno

Liczba ludności (2020)

1427[1]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

25-351[2]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0238842[3]

Położenie na mapie gminy Górno
Mapa konturowa gminy Górno, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Cedzyna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cedzyna”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cedzyna”
Ziemia50°51′51″N 20°42′44″E/50,864167 20,712222

Cedzyna – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Górno[4][3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Części wsi

Integralne części wsi Cedzyna[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0238859Cedzyna-Góraczęść wsi
1017008Parceleczęść wsi
0238865Piachyczęść wsi

Historia

Na pn.-wsch. od wsi na wydmie „Turek” znaleziono ślady pobytu człowieka z epoki kamienia. W pierwszej połowie XVII w. Szembekowie założyli nad Lubrzanką wielki piec hutniczy, przy którym utworzono sztuczny zbiornik wodny. Wytop żelaza prowadzono tu do roku 1778[5]. W latach 30. XX w. przez wieś przebiegała trasa kolejki wąskotorowej z Kielc do Złotej Wody k. Łagowa[6]. W 1978 powstał tu Cmentarz Komunalny nr 3, na którym odbywają się pochówki zmarłych z Kielc i najbliższej okolicy.

Historia nazwy
  • Cedzyna – „villa Gustowa Wolva ... prope fluvium Czedzyna sita” tak pisano w 1437, „Czedzyna” w roku 1529, „Cedzyna” w roku 1787, Cedzyna w roku 1900[7].
Dawniej wieś nosiła zapewne nazwę „Gustowa Wola”, od nazwy osobowej Gust. Wtórnie Cedzyna od nazwy rzeki Cedzyna lub Cedzina, porównaj fluvio dicto Cedzina ... Czedzyna (1357)[7] – dziś rzeka Lubrzanka, nad którą wieś leży[8].

Ogólne informacje

Cedzyna jest punktem początkowym szlak turystyczny niebieski niebieskiego szlaku turystycznego im. E. Wołoszyna, prowadzącego do Wąchocka, szlak rowerowy czerwony czerwonego szlaku rowerowego prowadzącego do Nowej Słupi oraz szlak rowerowy czarny czarnego szlaku rowerowego prowadzącego do Kielc. W pobliżu wsi znajduje się sztuczny zbiornik wodny „Cedzyna” utworzony w roku 1973 przez spiętrzenie wód Lubrzanki. Działa tu Mała Elektrownia Wodna Cedzyna z dwoma turbinami o łącznej mocy około 74 KW[9].

W miejscowości znajduje się nowa Szkoła Podstawowa i przedszkole im. Stefana Żeromskiego. Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 10, 14, 41, 43, 47 i 106. Obsługują one łącznie 5 przystanków na terenie wsi[10].

W roku 2011 został oddany do użytku jedyny do tej pory odcinek S74, który łączy Cedzynę z Kielcami (dokładniej z Bociankiem). Ten prawie siedmio kilometrowy odcinek budowano 2 lata, natomiast koszt tej inwestycji wynosił prawie 355 mln zł[11].

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 3 [dostęp 2022-03-12]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 137 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Tymoteusz Wróblewski: Góry Świętokrzyskie. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1972, s. 191.
  6. ↑ Mapa w skali 1:100 000 wydana nakładem Wojskowego Instytutu Geograficznego w latach 30. XX w., pas 44-45, słup 31-32, „Kielce”.
  7. ↑ a b Cedzyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 292.
  8. ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski. Wyd. Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego. Kraków 1997. ISBN 83-85579-29-X.
  9. ↑ Mała Elektrownia Wodna w Cedzynie – na stronie Ogólnopolskiego Samorządowego Serwisu Energii Odnawialnej.
  10. ↑ Cedzyna, ztm.kielce.pl [dostęp 2021-02-19].
  11. ↑ S74 Wylot Wschodni z Kielc/odcinek Kielce - Cedzyna :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny, www.gddkia.gov.pl [dostęp 2021-02-19].

Linki zewnętrzne

Gmina Górno
Wsie
Części wsi
  • Bór
  • Budki
  • Cedzyna-Góra
  • Dęby
  • Dynatywa
  • Górno-Osiedle
  • Kolonia (Radlin)
  • Kolonia (Skorzeszyce)
  • Komorniki Drugie
  • Komorniki Pierwsze
  • Kopaczki
  • Krajno Południowe
  • Królówka
  • Kulbanichy
  • Łazy
  • Łęki
  • Miłków
  • Okręglica
  • Parcele
  • Piachy
  • Pipała (Skorzeszyce)
  • Pipała (Wola Jachowa)
  • Po Szosie (Górno-Parcele)
  • Po Szosie (Krajno Pierwsze)
  • Podkamienie
  • Podwiatracze
  • Pogorzele
  • Racerzeka
  • Rudki (Górno)
  • Rudki (Wola Jachowa)
  • Rzechty (Górno)
  • Rzechty (Skorzeszyce)
  • Smuga
  • Stara Wieś (Krajno Pierwsze)
  • Stróżna
  • Środek
  • Wymyślona
  • Zaborcze
  • Zadroże
  • Zagórze Drugie
  • Zagórze Pierwsze
  • Zapłocie
  • Zaskale
  • Zazbrze
Przysiołki wsi
  • Górka
  • Kopcówka
  • Koszary
  • Niwy
  • Ogrodzenie
  • Podskale
  • Skała
  • Stara Wieś (Bęczków)

POL gmina Górno COA.svg

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
Szlak rowerowy czerwony.svg
Czerwony szlak rowerowy
Szlak rowerowy czarny.svg
Czarny szlak rowerowy
Kielce County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.08 N
  • S: 50.52 N
  • W: 20.08 E
  • E: 21.21 E
Górno (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
POL gmina Górno COA.svg
Herb gminy Górno