Cementownia w Goleszowie

Cementownia w Goleszowie

Ruiny cementowni
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Goleszów
Data założenia	1885
Data likwidacji	1993
Położenie na mapie gminy Goleszów Cementownia w Goleszowie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cementownia w Goleszowie
Położenie na mapie województwa śląskiego Cementownia w Goleszowie
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Cementownia w Goleszowie
49°44′07″N 18°43′55″E/49,735278 18,731944

Cementownia w Goleszowie – zakład przemysłowy w Goleszowie, w Polsce.

Historia

Cementownia została zbudowana w 1885 roku^[1]. Po agresji Niemiec na Polskę zakład został przejęty przez ówczesną III Rzeszę i cementownia pracowała wyłącznie na potrzeby wojenne, jednak z braków kadrowych została uruchomiona dopiero w kwietniu 1940 roku^[1]. Właścicielem zakładu stała się Ostdeutsche Baustoffwerke GmbH^[1]. Wówczas dokonano zmiany nazwy cementowni na Golleschauer Portland-Zemment Aktiengesellschaft^[1]. Ponadto w fabryce od 1942 roku znajdowała się filia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau^[1]. Więźniowie byli zatrudniani do ciężkiej pracy w cementowni i okolicznych kamieniołomach^[1]. Podobóz ewakuowano do punktu zbiorczego w Wodzisławiu Śląskim w styczniu 1945 roku^[1]. Wraz z procesem mechanizacji wydobycia wapienia w kamieniołomach zmniejszała się jakość produkowanego cementu^[1]. W roku 1984 zaprzestano produkowania cementu z powodu wyczerpania się zasobów^[1]. Było to spowodowane zmniejszeniem popytu w kraju i jednoczesną budową nowych cementowni^[1]. W związku z tym zakład stał się przesypownią i pakowalnią cementu, a w dniu 24 maja 1984 roku wypalarnią wapna^[1]. W 1988 roku Rada Ministrów pod przewodnictwem ówczesnego premiera Zbigniewa Messnera podjęła decyzję o zamknięciu i likwidacji zakładu^[1]. Było to spowodowane znacznym pogorszeniem wyników finansowych szczególnie po zaprzestaniu produkcji cementu^[1]. Jednakże w wyniku licytacji cementownia została przekazana w dniu 1 września 1988 roku przedsiębiorstwu wielobranżowemu „Igloopol” z Dębicy^[1]. W późniejszym okresie próbowano organizować przedsiębiorstwo odzysku surowców wtórnych. Ostatecznie cementownia pracowała do 1 września 1993 roku^[1]. Niektóre z budynków wynajęto różnym inwestorom, kolejne wyburzono, a pozostałe pozostawiono jako ruinę^[1].

Bocznica kolejowa i kolej zakładowa

Bocznica kolejowa została doprowadzona w 1889 roku^[1]. Odgałęziała się od obecnej linii kolejowej nr 190, około kilometr za stacją w Goleszowie^[1]. W 1911 roku po rozbudowie zakładów, dla obsługi pasażerskiej cementowni wybudowano przystanek kolejowy Goleszów Górny^[1]. Na bocznicy eksploatowano dwa parowozy typu TKh49 oraz trzy lokomotywy spalinowe^[2]. Cementownia miała wagony samowyładowcze typu 41/3WS oraz typu 41/2WS do przewozu kamienia wapiennego^[1]. W 1995 roku bocznica została rozebrana^[1].

Zakład posiadał własną sieć kolei wąskotorowych o łącznej długości dochodzącej do 30 km, służącą do transportu urobku z kamieniołomów na górze Jasieniowa. Kolej ta powstała niedługo po utworzeniu zakładu, pod koniec XIX wieku, i służyła do lat 50. XX wieku, kiedy to zaprzestano eksploatacji złóż na górze Jasieniowa (wyczerpanie się surowca)^[3]. W 1951 roku uruchomiono natomiast towarową kolej linową do kamieniołomu w Lesznej Górnej, która funkcjonowała do 1984 roku^[4].

Przypisy