Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych

Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych – stowarzyszenie społeczno-zawodowe rolników istniejące w latach 1929–1939, mające na celu podnoszenie wiedzy i umiejętności zawodowych rolników, które powstało poprzez scentralizowanie dotychczas rozproszonych organizacji rolniczych i ustanowienie nowych kierunków działalności organizacji.

Powstanie Towarzystwa

W 1929 r. dokonano zjednoczenia dotychczas rozproszonych i występujących pod różnymi nazwami stowarzyszeń, organizacji, kółek i zrzeszeń rolniczych oraz ustanowiono stowarzyszenie pod nazwą Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych[1].

Akces do zjednoczenia zgłosiły następujące organizacje;

Towarzystwo działało w oparciu o statut, którego członkami byli rolnicy.

Statutowe cele Towarzystwa

Celem Towarzystwa było popieranie rozwoju rolnictwa, prowadzenie pracy społeczno-gospodarczej dla podniesienia wytwórczości rolniczej, wiążącego się z nią przemysłu, dla rozwoju i szerzenia wiedzy, kultury, postępu rolniczego oraz obrony interesów rolnictwa.

Zakres działalności Towarzystwa

Dla osiągnięcia statutowych celów Towarzystwo[2]:

  • przedstawiało i broniło zgodnych z ogólnymi i gospodarczymi interesami Państwa, interesów rolnictwa wobec władz państwowych i samorządowych oraz innych grup społecznych,
  • uzgadniało i koordynowało z właściwymi organami rządowymi i samorządowymi program prac i wykonanie tego programu,
  • organizowało życie rolnicze w kółkach, kołach, zrzeszeniach zawodowych, oświatowych i gospodarczych,
  • szerzyło wiedzę rolniczą, tak teoretyczną, jak i praktyczną przez zakładanie, prowadzenie współdziałanie przy organizacji instytutów naukowych i szkół rolniczych,
  • udzielało stypendiów, ogłaszało drukiem dzieła i broszury, wydawało pisma periodyczne, urządzało wystawy, pogadanki, kursy, konkursy i pokazy, wycieczki i doświadczenia zbiorowe,
  • współdziałało w pracach mających na celu podniesienie wytwórczości rolniczej, podejmuje takie prace pod nadzorem izb rolniczych z własnej inicjatywy lub na zlecenie izb rolniczych, zakładając gospodarstwa wzorowe, stacje doświadczalne i inne zakłady badawcze.
  • organizowało doświadczenia we wszystkich gałęziach produkcji rolniczej, przeprowadzając licencje inwentarza, kwalifikując nasiona, propagując i ułatwiając przeprowadzenie melioracji, pomagając rolnikowi w prawidłowej organizacji gospodarstwa i racjonalnemu prowadzeniu rachunkowości,
  • udzielało fachowych rad i wskazówek we wszystkich zagadnieniach związanych z rozwojem produkcji rolniczej,
  • powoływało do życia zrzeszenia gospodarcze, mające na celu zaspokojenie potrzeb rolników w zakresie kredytu, w zakresie obrotu towarowego a więc nabywania maszyn i narzędzi rolniczych, nasion, inwentarza zarodowego, nawozów sztucznych i innych środków produkcji oraz bytu wszelkich wytworzonych wytworów gospodarstwa,
  • popierało przetwarzanie surowców rolniczych, opierając organizację tych zrzeszeń opartych na racjonalnie ujętych zasadach spółdzielczych,
  • popierało wszelkie usiłowania zmierzające do naprawy ustroju rolnego, pomagając w przeprowadzeniu komasacji, parcelacji i likwidacji serwitutów, przy podziale lub racjonalnym użytkowaniu wspólnot,
  • ułatwiało zakładanie i regulacje hipotek,
  • współdziałało we wszystkich pracach, mających na celu podniesienie ogólnego poziomu oświaty, kultury, higieny, uspołecznienia i dobrobytu wsi poprzez popieranie racjonalnego budownictwa, zakładanie domów ludowych, organizacji oświatowych, sportowych i innych, zwłaszcza wśród młodzież, straży ogniowej, przemysłu domowego, organizacji walki z klęskami żywiołowymi, roztaczanie opieki fachowej nad osadnictwem i emigracją,
  • udzielało porad prawnych swym członkom.

Władze Towarzystwa

Władzami Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych były:

  • Walne Zgromadzenie,
  • Rada Towarzystwa,
  • Zarząd.

Przypisy

  1. Wiktor Pawlikowski, Agronomia społeczna, Cz. I, Rozwój agronomii społecznej w Polsce w latach 1918-1939, PWN, Warszawa 1975,
  2. Statut Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych, Wydany nakładem własnym, Wydawnictwo CTOiKR, Warszawa 1929.