Centralny Zarząd Wytwórni Wojskowych

Centralny Zarząd Wytwórni Wojskowych – polski urząd zbrojeniowy funkcjonujący w latach 1922-1927.

Urząd został powołany przez Komitet Ekonomiczny Ministrów (KEM) 29 kwietnia 1922. W zamierzeniu został powołany jako organ Szefa Administracji armii celem eksploatacji i nadzoru istniejących zakładów wojskowych, budowy nowych fabryk przemysłu wojennego[1]. W lipcu 1922 jego dyrektorem generalnym został mianowany Józef Krzyżanowski[2].

Od 1922 do 1925 CZWW objął kontrolę nad zakładami:

  • Państwowa Fabryka Karabinów w Warszawie,
  • Wytwórnia Wozów Taborowych i Rymarnia w Krakowie,
  • Wytwórnia Wozów Taborowych w Poznaniu (likwidacja w 1926),
  • Wytwórnia Kuchen Polowych w Rzeszowie,
  • Wytwórnia Kapsli i Kapiszonów w Toruniu,
  • Wytwórnia Zapalników w Warszawie,
  • Wytwórnia Amunicji Karabinowej w Warszawie (później zlikwidowane)
  • Przetwórnia Materiałów Wybuchowych w Bydgoszczy (zlikwidowana).

Józef Krzyżanowski ustąpił ze stanowiska dyrektora CZWW w kwietniu 1927 (rezygnacja miała związek z budową Państwowej Wytwórni Prochu w Zagożdżonie)[3].

Do 1 kwietnia 1927 Centralnemu Zarządu Wytwórni Wojskowych podelgały:

  • Fabryka Karabinów (FK) znajdująca się w Warszawie,
  • Fabryka Broni (FB) w Radomiu,
  • Fabryka Amunicji (FA) w Skarżysku,
  • Fabryka Sprawdzianów (FS) w Warszawie.

Charakter funkcjonowania oraz działanie władz CZWW stał się przedmiotem krytyki[4]. Rozporządzenie Prezydenta RP z 17 marca 1927 wydzieliło przedsiębiorstwa państwowe, w tym branży zbrojeniowej, i poddało komercjalizacji[4]. W miejsce CZWW powstały Państwowa Wytwórnię Prochów i Materiałów Kruszących i Państwowe Wytwórnie Uzbrojenia.

Przypisy

  1. ↑ Centralny Zarząd Wytwórni Wojskowych. pierwszyportal.pl. [dostęp 2015-03-24].
  2. ↑ Jerzy Gołębiowski. Rola Centralnego Zarządu Wytwórni Wojskowych w rozbudowie przemysłu zbrojeniowego w latach 1922–1927. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie”, s. 79, Zeszyt 193 z 1998. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie. 
  3. ↑ Dymisja dyrektora Krzyżanowski. „Myśl Niepodległa”, s. 253-254, Nr 861 z 16 kwietnia 1927. 
  4. ↑ a b Jerzy Gołębiowski. Rola Centralnego Zarządu Wytwórni Wojskowych w rozbudowie przemysłu zbrojeniowego w latach 1922–1927. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie”, s. 85, Zeszyt 193 z 1998. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie. 

Bibliografia