Centrum Wyszkolenia Artylerii (II RP)

Centrum Wyszkolenia Artylerii
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1927
Rozformowanie1939
Patrongen. Józef Bem
Organizacja
DyslokacjaToruń
W tych koszarach stacjonowało Centrum

Centrum Wyszkolenia Artylerii (CWArt) - ośrodek szkolenia kadr oficerskich artylerii Wojska Polskiego II RP w latach 1927-1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych L. 6312/Org. z 2 marca 1927 Obóz Szkolny Artylerii w Toruniu został przekształcony w Centrum Wyszkolenia Artylerii[1].

Centrum pod względem organizacyjnym i szkoleniowym podlegało początkowo szefowi Samodzielnego Wydziału Artylerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, a od 31 marca 1927 – szefowi Departamentu Artylerii MSWojsk. Miał on istotny wpływ na kształtowanie jego struktury organizacyjnej, obsadę personalną kierowniczej kadry i przydział funduszy z budżetu MSWojsk. Ponadto szef Departamentu ustalał na poszczególne lata etaty stanów zmiennych szkół i kursów oraz określał zadania szkoleniowe.

Organizacja Centrum

  • komendant Centrum Wyszkolenia Artylerii
  • drużyna komendanta
  • dyrektor nauk z zespołem wykładowców
  • pluton łączności
  • Komenda Poligonu - przemianowana w 1932 na Komendę Obozu Ćwiczebnego
  • Szkoła Strzelań Artylerii (SSA),
  • Oficerska Szkoła Artylerii (OSA) - 9 sierpnia 1928 przemianowana na Szkołę Podchorążych Artylerii,
  • Szkoła Młodszych Oficerów Artylerii (SMOA) - rozformowana w 1928,
  • Szkoła Podoficerów Zawodowych Artylerii (SPZA),
  • Kurs Instruktorów Jazdy Konnej i Zaprzęgami (utworzony w 1926).

Obsługę strzelań gwarantował utworzony na przełomie lat 1927/1928 przy pułk manewrowy artylerii w skład, którego zostały włączone: bateria obsługi i szwadron szkolny SPZA, baterie ćwiczebne SPA i SSA, a także 1 dywizjon pomiarów artylerii.

W 1929 przeprowadzono reorganizację Centrum. Zredukowano etat komendy oraz zlikwidowano istniejące na jej szczeblu stanowisko dyrektora nauk i stanowiska wykładowców.

Od tej chwili głównym zadaniem Komendy CWArt było sprawowanie ogólnego kierownictwa nad działalnością organizacyjną - szkoleniową poszczególnych szkół.

W 1932 przeprowadzono reorganizację artylerii WP. Ustanowiona wówczas organizacja CWArt nie różniła się w sposób istotny od dotychczasowej. Pewne zmiany wprowadzono w organizacji wewnętrznej poszczególnych szkół.

Wiosną 1939 ze składu CWArt zostały wyłączone jednostki liniowe: 31 pułk artylerii lekkiej i 1 dywizjon pomiarów artylerii. Zostały one zreorganizowane i przekształcone w jednostki bojowe.

Kadra i słuchacze centrum

1935 podchorazy artylerii.jpg
Komendanci obozu i centrum
Komendanci Szkoły Młodszych Oficerów Artylerii
  • mjr art. Michał Zdzichowski (I 1922)
  • ppłk art. Karol Podonowski (I – II 1922)
  • mjr / ppłk art. Mieczysław Maciejowski (23 II – X 1922)
  • mjr art. Henryk Hintz (wz. 1922 – 1923)
  • płk art. Józef Korycki (1923 – XII 1925 → dowódca 16 pap[2])
  • ppłk art. Edward Czopór (XII 1925[3] – III 1928 → dowódca 1 pag[4])

Pokojowa obsada personalna szkoły w marcu 1939 roku[5][a]:

Komenda Centrum

  • komendant – gen. bryg. Krzisch Otton
  • I oficer sztabu – ppłk dypl. Mączyński Stefan Mieczysław
  • II oficer sztabu – kpt. adm. (art.) Grocholski Karol Józef
  • naczelny lekarz medycyny – mjr dr Ottenbreit Henryk
  • naczelny lekarz weterynarii – ppłk Mrzygłodzki Jan
  • lekarz weterynarii – por. Szabuniewicz Michał

Szkoła Podchorążych Artylerii

  • komendant – płk Sawczyński Adam Tymoteusz
  • z-ca komendanta – ppłk Jaremski Jan Leon

Pełna obsada oficerska w artykule „Szkoła Podchorążych Artylerii”

Szkoła Strzelań Artylerii

  • komendant szkoły – płk Drejman Jan
  • dyrektor nauk – ppłk Krautwald d’Annau Józef Fryderyk Henryk Ernest

Pełna obsada oficerska w artykule „Szkoła Strzelań Artylerii”

Szkoła Podoficerów Zawodowych Artylerii

  • komendant – ppłk Świderski Kazimierz

Pełna obsada oficerska w artykule „Szkoła Podoficerów Zawodowych Artylerii”

Kurs Instruktorów Jazdy Konnej i Zaprzęgami

  • komendant – p.o. mjr adm. (art.) Sałęga Jan
  • instruktor – kpt. mgr Przychodzeń Stanisław
  • instruktor – kpt. Trzepalkowski Aleksander
Kadra centrum

Uwagi

  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[6].

Przypisy

  1. ↑ Dodatek Tajny nr 3 do Dziennika Rozkazów nr 9 z 15 marca 1927 r., poz. 17.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 9 grudnia 1925 roku, s. 707.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 130 z 9 grudnia 1925 roku, s. 709.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 89.
  5. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 465.
  6. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Roman Łoś, Artyleria polska 1914-1939, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, ISBN 83-11-07772-X, OCLC 830057069.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Twierdza Torun piekarnia i magazyn.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruń, część twierdzy - piekarnia i magazyn prowiantowy.
1935 podchorazy artylerii.jpg
1935 podchorazy artylerii