Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2

Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1929
Rozformowanie	1938
Tradycje
Rodowód	Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa
Dowódcy
Ostatni	mjr obs. Adam Zaleski
Organizacja
Dyslokacja	garnizon Bydgoszcz
Rodzaj wojsk	lotnictwo

Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 (CWL nr 2) – centrum szkolenia kandydatów na podoficerów lotnictwa Wojska Polskiego.

Historia

W lutym 1929 z połączenia Centralnej Szkoły Mechaników Lotniczych i Centralnej Szkoły Podoficerów Pilotów Lotnictwa w Bydgoszczy zostało utworzone Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa^[1]. W skład jednostki wchodziły^[1]:

• Centralna Szkoła Mechaników Lotniczych, od połowy 1929 – Szkoła Podoficerów Mechaników Lotniczych (SPML); szkoliła podoficerów personelu technicznego lotnictwa wojskowego
• Centralna Szkoła Podoficerów Pilotów Lotnictwa, od połowy 1929 – Szkoła Podoficerów Pilotów Lotnictwa (SPPL); szkoliła w pilotażu podoficerów i szeregowych rezerwy

Początkowo funkcję w/z komendanta CWPL pełnił mjr pil. inż. Franciszek Rudnicki, a od 31 maja 1929 przybyły z 4 Pułku Lotniczego mjr. pil. Tadeusz Prauss^[1]. W tym czasie mjr pil. inż Franciszek Rudnicki został komendantem Szkoły Podoficerów Mechaników Lotniczych, kpt. pil. Tadeusz Jarina – szefem pilotażu CWPL^[1].

7 sierpnia 1930 w ramach CWPL przystąpiono do organizacji Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich (SPLdM)^[1]. W marcu i kwietniu 1932 dokonano reorganizacji jednostki. Większość kadry oficerskiej Szkoły Podoficerów Pilotów Lotnictwa (SPPL) przeniesiono do różnych pułków lotniczych oraz do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu (LSSiB)^[1]. Natomiast na podstawie rozkazu Departamentu Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych z 29 marca 1933 roku, przeniesiono eskadrę szkolną i eskadrę ćwiczebną Szkoły Podoficerów Pilotów do Grudziądza (LSSiB) oraz zlikwidowano eskadrę szkolną Szkoły Podoficerów Mechaników Lotniczych^[1]. W wyniku tych przekształceń w strukturze CWPL pozostały: Szkoła Podoficerów Specjalistów Lotnictwa, Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich oraz Szkoła Podchorążych Lotnictwa - Grupa Techniczna (w 1936 przeniesiona do Warszawy).

W latach 1930-1932 w CWPL kurs praktyczny pilotażu ukończyło 130 podoficerów^[1].

1 października 1934 roku na podstawie rozkazu I wiceministra spraw wojskowych centrum zostało przemianowane na Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa. W strukturze centrum znajdowały się m.in. Szkoła Podchorążych Lotnictwa – grupa techniczna oraz Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. W grudniu 1936 na podstawie rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych, Szkoła Podchorążych Lotnictwa - grupa techniczna została przeniesiona do Warszawy^[1].

W 1937 dotychczasowe centrum zostało przemianowane na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 i obejmowało m.in. Szkołę Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich wraz z Batalionem Szkolnym Lotnictwa w Świeciu, eskadrę treningową oraz Bazę Lotniczą „Bydgoszcz”^[2]. 1 lipca 1937 centrum zostało podporządkowane komendantowi Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie.

1 września 1938 z rozkazu Ministerstwa Spraw Wojskowych zlikwidowano Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 w Bydgoszczy. Wiązało się to z organizacją wielkiego ośrodka szkolenia personelu lotniczego w południowej części kraju w obliczu zagrożenia Polski ze strony Niemiec^[1].

W 1939 Baza Lotnicza „Bydgoszcz” została podporządkowana pod dowództwo 4. Pułku Lotniczego w Toruniu. W ramach Detaszowanego Dywizjonu Lotniczego uruchomiono także Wojskowy Ośrodek Spadochronowy w Bydgoszczy^[2].

W centrum używano samoloty polskiej konstrukcji typu Bartel BM-4, Lublin R.XIII i R.XIV z wytwórni Plage i Laśkiewicz, PWS-12 z Podlaskiej Wytwórni Samolotów, a od 1935 roku RWD-8. Oprócz samolotów szkolnych i treningowych wykorzystywano też pojedyncze egzemplarze samolotów bojowych, np. PZL P.7, PZL P.11, a od 1937 roku samoloty liniowe PZL.23 Karaś^[1].

Obsada personalna

Komendanci centrum

• płk pil. Jerzy Borejsza (do 30 V 1929)
• mjr / ppłk pil. Tadeusz Prauss (IV 1929^[3] – VI 1934 → dowódca 6 plot.^[4])
• ppłk obs. inż. Czesław Filipowicz (VI 1934^[4] – IV 1935 → dyspozycja szefa Dep. Aero. MSWojsk.^[5])
• ppłk pil. inż. Franciszek Rudnicki (IV 1935^[6] – 1937)
• mjr obs. Adam Zaleski (1937)

Dyrektorzy nauk

• mjr dypl. obs. Bolesław Kopyciński (do IV 1929 → szef sztabu 2 Grupy Aeronautycznej^[7])
• kpt. Zygmunt Pistl (od IV 1929^[8])
• mjr pil. Adolf Wiesiołowski (do 30 IX 1934 → stan spoczynku)
• ppłk inż. Franciszek Rudnicki (od XI 1934^[9])

Organizacja centrum

Organizacja w 1929

• Komenda CWPL
• Oddział portowy
• Szkoła Podoficerów Pilotów Lotnictwa (w 1933 przeniesiona do Grudziądza)
• Szkoła Podoficerów Mechaników Lotniczych
• Park lotniczy

Organizacja w 1933

• Komenda Centrum
  • komendant – ppłk pil. Tadeusz Prauss
  • adiutant – por. pil. Stanisław Pietrasiewicz
  • dyrektor nauk – mjr pil. Adolf Wiesiołowski
• Komenda bazy
• Kwatermistrzostwo (kpt. obs. Jan Janiszewski)
• Oddział portowy (mjr pil. Jan Truczka)
• Kompania portowa (kpt. pil. Wacław Kornacki)
• Park lotniczy (kpt. pil. inż Aleksander Sipowicz)
• Szkoła Podoficerów Specjalistów Lotnictwa
  • komendant szkoły – ppłk pil. inż. Franciszek Rudnicki (do XII 1934 → dyrektor nauk)
  • 1. eskadra techniczna (kpt. pil. Alojzy Bażyński)
  • 2. eskadra techniczna (kpt. pil. obs. Wacław Wolski)
• Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
  • komendant szkoły (kpt. pil. Adam Zaleski)
  • 1. eskadra szkolna (por. pil. Brunon Mówka)
  • 2. eskadra szkolna (kpt. pil. Henryk Wituski)
  • 3. eskadra szkolna (kpt. obs. Tadeusz Dzierzgowski)
• Eskadra treningowa (kpt. pil. Stefan Micewski)
  • 10 brygada obsługi samolotów.

Organizacja w grudniu 1933

• Komenda Centrum
• Komenda Bazy
  • kwatermistrzostwo
  • oddział portowy
  • kompania portowa
  • park lotniczy
• Szkoła Podoficerów Specjalistów Lotnictwa
• Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich
• Eskadra treningowa

Organizacja w 1934

• Komenda CWTL
  • komendant (ppłk obs. inż Czesław Filipowicz)
  • dyrektor nauk i dział nauk (ppłk pil. inż. Franciszek Rudnicki)
• Komenda Bazy
  • komendant Bazy (mjr pil. obs. Zenon Romanowski)
  • kwatermistrzostwo (p.o. por. pil. Stanisław Śledziejowski)
  • oddział portowy (dowódca p.o. kpt. pil. Wacław Kornacki)
  • kompania portowa (dowódca por. pil. Tadeusz Sypniewski)
  • park lotniczy (komendant p.o. kpt. obs. Henryk Liebek)
• Szkoła Podchorążych Lotnictwa – grupa techniczna (mjr pil. Stefan Berezowski)
• Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich (kpt. pil. Adam Zaleski)
  • 1. eskadra szkolna (kpt. obs. Tadeusz Dzierzgowski)
  • 2. eskadra szkolna (kpt. pil. Henryk Wituski)
  • 3. eskadra szkolna (por. pil. Brunon Mówka)
• Eskadra treningowa (kpt. pil. Stefan Micewski)

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• Stanisław Rutkowski, Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego, wyd. MON, Warszawa, 1970, str. 111.
• Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936 - 1939. Próby modernizacji i rozbudowy wyd. MON 1964, str 243-248.