Cercidoideae

Cercidoideae
Ilustracja
Judaszowiec południowy
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbobowce
Rodzinabobowate
PodrodzinaCercidoideae
Nazwa systematyczna
Cercidoideae Legume Phylogeny Working Group
2017
Typ nomenklatoryczny

Cercis L.[3]

Cercidoideae – podrodzina roślin (dawniej też w randze plemienia Cercideae[4][5] klasyfikowanego do podrodziny brezylkowych Caesalpinioideae[6][7]) z rodziny bobowatych (motylkowatych) Fabaceae[2]. Należy tu według różnych ujęć systematycznych od 4 do 12 rodzajów z ok. 335 gatunkami z czego ogromna większość (ok. 250) reprezentuje rodzaj Bauhinia, a 47 rodzaj Schnella (11 rodzajów jest uznawanych w rewizji taksonomicznej z 2017[8]). Zaliczane tu rośliny występują w strefie klimatu ciepłego i tropikalnego na całym świecie[2].

Bauhinia Bauhinia i judaszowiec Cercis są często uprawiane jako rośliny ozdobne, przy czym kwiaty tych roślin są jadalne. Rośliny z rodzaju Griffonia dostarczają czarnego barwnika[9].

Morfologia

Kwiat Bauhinia blakeana
(c) Joydeep, CC BY-SA 3.0
Bauhinia acuminata
Pokrój
Drzewa, krzewy i pnącza[7][2] wspinające się za pomocą pędowych wąsów czepnych[2]. Czasem z cierniami i pędami zmodyfikowanymi w gałęziaki. Rośliny bez miodników pozakwiatowych[8].
Liście
Wyrastają w dwóch rzędach, wyróżniają się na tle pozostałych bobowatych nietypową budową – mają pojedyncze blaszki, czasem tylko u szczytu wycięte[7] powstające z dwulistkowego liścia złożonego[2]. Pozbawione są przylistków[8].
Kwiaty
Zwykle obupłciowe, mniej lub bardziej grzbieciste, czasem motylkowe[8]. Zwykle okazałe, o jaskrawym okwiecie, czasem wyrastają z pni (kaulifloria)[7]. Zebrane w grona, czasem zredukowane[8]. Kielich różnie wykształcony – 5 działek bywa wolnych, czasem zrastają się w rurkę zakończoną 2–5 ząbkami lub zrastają się w pochwę otulającą koronę. Ta składa się zwykle z 5, rzadko 2, 6 lub żadnego płatka. Pręcików zwykle jest 10 w dwóch okółkach różniących się długością. Ich nitki pozostają wolne lub częściowo się zrastają[8].
Owoce
Strąki, czasem niepękające i wykształcone w postaci skrzydlaków, jednonasienne do kilkunasiennych[2].

Systematyka

Pozycja plemienia według APweb (2001...)

Podrodzina zajmuje pozycję bazalną wspólnie z siostrzaną podrodziną Detarioideae w obrębie rodziny bobowatych[8][2].

bobowate


Detarioideae



Cercidoideae





Duparquetioideae




Dialioideae




Faboideaebobowate właściwe



Caesalpinioideaebrezylkowe






Podział podrodziny

Na początku XXI wieku wyróżniano na bazie różnic i podobieństw w budowie kwiatów, nasion i owoców dwa podplemiona. Jednak podplemię bazalne – Cercidinae, grupujące najstarsze linie rozwojowe (w tym rodzaj judaszowiec Cercis, miało być kladem bazalnym w obrębie plemienia) miało charakter taksonu parafiletycznego. Relacje filogenetyczne w obrębie podplemienia Bauhiniinae były słabo poznane[4]. W ujęciu z 2017 roku brak podziału na plemiona[8][2].

  • Adenolobus (Bentham & J. D. Hooker) Torre & Hillc.
  • Barklya F. Muell.
  • Bauhinia L.bauhinia
  • Brenierea Humbert
  • Cercis L. judaszowiec
  • Gigasiphon Drake
  • Griffonia Baillon
  • Lysiphyllum (Bentham) de Wit
  • Phanera Loureiro
  • Piliostigma Hochstedt
  • Schnella Raddi
  • Tylosema (Schweinf.) Torre & Hillc.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d e f g h i Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  3. subfam. Cercidoideae Azani & al.. IPNI. [dostęp 2020-05-01].
  4. a b Martin F. Wojciechowski, Johanna Mahn: Cercideae (ang.). Arizona State University, 2006. [dostęp 2010-01-29].
  5. Wojciechowski, M. F.; Lavin, M.; Sanderson, M. J.. A phylogeny of legumes (Leguminosae) based on analysis of the plastid matK gene resolves many well-supported subclades within the family. „American Journal of Botany”. 91, 1846, 2004. DOI: 10.3732/ajb.91.11.1846. 
  6. David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 512. ISBN 978-1-107-11502-6.
  7. a b c d Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  8. a b c d e f g h Legume Phylogeny Working Group. A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. „Taxon”. 66, 1, s. 44–77, 2017. 
  9. Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 250-259. ISBN 978-1842466346.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Bauhinia blakeana (Key West).jpg
Autor: Ianare, Licencja: CC BY-SA 3.0
A flower from Bauhinia blakeana in Key West, Florida
Bauhinia acuminata 24 08 2012 02.JPG
(c) Joydeep, CC BY-SA 3.0
Bauhinia acuminata flower in plant.
Cercis siliquastrum JPG1a.jpg
Autor: Jean-Pol GRANDMONT, Licencja: CC BY 3.0
Judas Tree (Cercis siliquastrum) – Habit :Sari-d'Orcino - Cinarca - (Corse-du-Sud) - France.