Cerkiew Świętej Trójcy w Żółkwi

cerkiew Świętej Trójcy
Церква Пресвятої Трійці (Жовква)
Distinctive emblem for cultural property.svg 46-227-0015[1]
cerkiew parafialna
Ilustracja
Elewacja północna (2011)
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Żółkiew

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolickie

Wezwanie

Święta Trójca

Położenie na mapie Żółkwi
Mapa konturowa Żółkwi, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „cerkiew Świętej Trójcy”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „cerkiew Świętej Trójcy”
Ziemia50°03′19,1″N 23°58′55,4″E/50,055306 23,982056

Cerkiew Świętej Trójcy[2] (ukr. Церква Пресвятої Трійці) – zabytkowa, drewniana cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1720, znajdująca się w Żółkwi w obwodzie lwowskim na zachodniej Ukrainie.

Ikonostas w tej świątyni zaliczany jest do najcenniejszych na Ukrainie zachowanych in situ.

W 2013 cerkiew została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie.

Historia

Pierwsza świątynia w tym miejscu stała od 1610, ale spłonęła w pożarze w 1719. Już rok później z inicjatywy szlachcica Konstantego Władysława Sobieskiego wybudowano nową cerkiew. W czasach sowieckich świątynia została zamieniona w magazyn. Odrestaurowana w latach 1778-78[3]. W 1993 cerkiew zwrócono grekokatolikom.

Architektura i wyposażenie

Jest to budowla konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium, węższym od nawy. W XIX w. do prezbiterium, na osi dobudowano niską murowaną zakrystią z renesansowym obramowaniem okna przeniesionym z żółkiewskiego zamku. Całość zwieńczona trzema okazałymi kopułami osadzonymi na ośmiobocznych bębnach zakończonymi hełmami z latarniami. Ściany i kopuły pokryte gontem. Wokół cerkwi biegnie szeroki okap wsparty na wystających belkach konstrukcji[3].

Wewnątrz polichromia z XVIII w. i piękny ikonostas z 1728, ze wspaniale rzeźbionymi carskimi wrotami zawierający około 50 ikon. Autorstwo ikon przypisuje się żółkiewskiemu malarzowi w służbie Sobieskich Bazylemu Petranowiczowi[3].

Otoczenie

Obok cerkwi stoi murowana dzwonnica parawanowa z 1891[3].

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Zabytków Nieruchomych Ukrainy
  2. Polski egzonim przyjęty na 121. posiedzeniu KSNG.
  3. a b c d Grzegorz Rąkowski: Ziemia Lwowska. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2007, s. 128. ISBN 978-83-89188-66-3.

Media użyte na tej stronie

Lviv Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Львовской области с 17 июля 2020 года.
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Holy Trinity Church Zhovkva Holy Doors.JPG
Autor: Mykola Swarnyk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Holy Doors, Part of Iconostasis, Holy Trinity Church in Zhovkva, Western Ukraine
Holy Trinity Church Zhovkva Iconostasis.JPG
Autor: Mykola Swarnyk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Part of Iconostasis, Holy Trinity Church in Zhovkva, Western Ukraine
Holy Trinity Church Zhovkva View.JPG
Autor: Mykola Swarnyk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wooden Holy Trinity Church in Zhovkva, UNESCO World Heritage
Zhovkva location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map