Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze
 A/4954/715 z dnia 26.09.1960. | |||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||
 Cerkiew od frontu | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres | ul. 1 Maja 40 | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Diecezja | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 29 czerwca/12 lipca | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Jeleniej Góry  | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||
 50°54′11,1″N 15°44′31,2″E/50,903083 15,742000 | |||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||
Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Jeleniej Górze. Należy do dekanatu Lubin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Położenie
Cerkiew znajduje się w centrum miasta, przy ulicy 1 Maja 40.
Historia
Dawny barokowy kościół Najświętszej Maryi Panny. Wzmiankowany w 1453, zniszczony w czasie wojny trzydziestoletniej.[1] Wzniesiony w I połowie XVIII w. na fundamentach starszego obiektu. Została odbudowana w latach 1737-1738 przez Caspra Jentscha.[2] Do 1925 użytkowany przez rzymskich katolików, następnie przekazany władzom miejskim. Oddany w 1948 w użytkowanie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego; pierwsza Święta Liturgia została odprawiona w pięć lat później. Wyposażenie cerkwi z lat 1948–1952 zgodne z obrządkiem lub przywiezione ze zniszczonych cerkwi na Chełmszczyźnie. Ikonostas dotarł do świątyni z Hrubieszowa z inicjatywy ks. Stefana Bieguna. W zewnętrzne mury cerkwi wmurowane są dobrze zachowane dwa krzyże kamienne z rytami broni (łuk i miecz). Krzyże te nazywane są często krzyżami pokutnymi, co jednak nie ma podstaw w dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, zwłaszcza te z rytami broni, o których pochodzeniu nie zachowały się żadne informacje, są krzyżami pokutnymi (pojednania)[3], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takich krzyży może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Niestety hipoteza ta stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako faktyczna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźny domysł bez żadnych bezpośrednich dowodów.
W drugiej dekadzie XXI w. cerkiew została gruntownie wyremontowana[4].
Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 26 września 1960 pod nr A/4954/715[5].
Galeria
Widok ogólny cerkwi 
Portal 
Krzyże pokutne na bocznej ścianie 
Widok ogólny wnętrza Ikonostas Golgota
Przypisy
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 126. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Cerkiew prawosławna Apostołów Piotra i Pawła – Marienkirche. na str. polska-org.pl
- ↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej – historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11–12 (wrzesień–grudzień 2010), s. 32–37, 2010.
- ↑ ks. Bazyli Sawczuk: Prace konserwatorskie w Jeleniej Górze. diecezjawroclawsko-szczecinska.pl, 17 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-18].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
Bibliografia
- M. Bołtryk, Perełka w centrum miasta, Przegląd Prawosławny, nr 1 (199), styczeń 2002, ISSN 1230-1078, ss. 14–15
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor:
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jelenia Góra - portal cerkwi św. Piotra i św. Pawła
Autor: Enamo, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze znajdujący przy ulicy 1 Maja. Dawniej barokowy kościół Najświętszej Marii Panny. Miasto Jelenia Góra.
Jelenia Góra - cerkiew prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła.
Autor: Krzysztof-Wrona, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze, krzyże kamienne
.jpg)
(c) KazimierzP / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Elementy wyposażenia cerkwi.
.jpg)
(c) KazimierzP / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Ikonostas w którego środku znajdują się Rajskie Wrota.