Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Distinctive emblem for cultural property.svg A-843 z dnia 26.01.1988[1]
Cerkiew parafialna
Ilustracja
Widok od strony frontowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Krynica-Zdrój

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Parafia

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Wezwanie

Świętych Apostołów: Piotra i Pawła

Wspomnienie liturgiczne

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Położenie na mapie Krynicy-Zdroju
Mapa konturowa Krynicy-Zdroju, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Krynica-Zdrój, cerkiew greckokatolicka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Krynica-Zdrój, cerkiew greckokatolicka”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Krynica-Zdrój, cerkiew greckokatolicka”
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój
Mapa konturowa gminy Krynica-Zdrój, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Krynica-Zdrój, cerkiew greckokatolicka”
Ziemia49°24′12,8″N 20°57′11,2″E/49,403556 20,953111

Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju – zabytkowa cerkiew greckokatolicka wybudowana w latach 1875–1879, znajdująca się w Krynicy-Zdroju.

Od 1996 pełni funkcje cerkwi parafialnej greckokatolickiej parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju.

Historia

Cerkiew wzniósł w latach 1875–1879[2] ks. Wiktor Żegiestowski ówczesny proboszcz greckokatolicki w Krynicy i dziekan muszyński, wraz ze współpracownikiem Mikołajem Gromosiakiem. Powstała w miejscu dawnej drewnianej, która miała spłonąć pod koniec XVIII w. Konsekracji dokonał metropolita lwowski arcybiskup Józef Sembratowicz. Uważana za największą murowaną cerkiew na Łemkowszczyźnie. Po Akcji „Wisła” i repatriacji Łemków został przejęty i użytkowany przez kościół rzymskokatolicki. Odnowiony w latach 1959–1962. Od 1987 zaczęto odprawiać w niej nabożeństwa w obrządku wschodnim. 20 grudnia 1996 świątynia ponownie została przejęta przez grekokatolików i stała się cerkwią parafialną[3][4]. W latach 2000–2007 budynek przeszedł gruntowny remont[2].

  • Widok ogólny
    Widok ogólny
  • Elewacja wschodnia
    Elewacja wschodnia
  • Widok od strony zachodniej
    Widok od strony zachodniej

Architektura i wyposażenie

Jest to budynek murowany z cegły i kamienia, częściowo otynkowany. Świątynia jednonawowa z transeptem, który zamyka węższe prezbiterium z przylegającą do niego zakrystią. Budowla posiada dach siodłowy z siedmioma baniastymi wieżyczkami ze ślepymi latarniami. Frontowa wieża posiada baniasty hełm z latarnią otoczoną z dwóch stron dwoma mniejszymi przybudówkami zakończonymi podobnie jak wieża główna[4]. Łącznie z dzwonnicą posiada 11 wieżyczek, a więc tyle, ilu apostołów bez Judasza[5]. Świątynia nakryta jest blachą.

We wnętrzu z dawnego wystroju i wyposażenia zachowała się polichromia, górna strefa ikonostasu i cztery drewniane ołtarze boczne z XIX w[4].

Otoczenie

Obok cerkwi murowana dzwonnica z okresu budowy świątyni. Cerkiew otacza kamienny mur, a na nim metalowy płot. Powyżej cerkwi znajduje się dawny cmentarz, na którym zachowały się pojedyncze łemkowskie nagrobki i krzyże[4].

  • Nisza na ścianie frontowej
    Nisza na ścianie frontowej
  • Otoczenie
    Otoczenie
  • Tablice na ścianie frontowej
    Tablice na ścianie frontowej

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2018-03-19].
  2. ↑ a b Rys historyczny. Tablica informacyjna w świątyni, [dostęp: 2018-03-30].
  3. ↑ Cerkiew Greckokatolicka p.w. św. Piotra i Pawła. Strona Krynickiej Organizacji Turystycznej. [dostęp 2018-05-30].
  4. ↑ a b c d Janusz Michalak: Krynica, Muszyna, Żegiestów, Piwniczna i okolice. Przedsiębiorstwo Roksana, Krosno 1997, s. 68. ISBN 83-87282-39-1.
  5. ↑ Zbigniew Muzyk: Cerkwie Sądecczyzny. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, s. 11. ISBN 83-913147-9-0.
Cerkwie w Nowym Sączu i powiecie nowosądeckim
Nowy Sącz
powiat nowosądecki

Berest cerkiew1.jpg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Berest cerkiew1.jpg
Autor: Wojciech Pysz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Church of Sts. Cosmas and Damian in Berest (Poland). Greek Catholic church built by the Lemkos in 1842.
Krynica Zdrój location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map