Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie
1042 z dnia 07.07.1987. | |||||||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
Cerkiew Świętych Piotra i Pawła | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | Świętych Apostołów Piotra i Pawła - 29 czerwca/12 lipca | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||
53°20′18,9″N 15°02′19,5″E/53,338583 15,038750 | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – prawosławna cerkiew parafialna w Stargardzie. Należy do dekanatu Szczecin diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Zlokalizowana przy ulicy św. Jana Chrzciciela, przed bramą Świętojańską.
Świątynię wpisano do rejestru zabytków 7 lipca 1987 pod nr 1042[1].
Historia
Neogotycki kościół zbudowany w latach 1889–1890 z czerwonej cegły. Od erygowania 17 września 1890 do zajęcia miasta przez Armię Czerwoną należał do gminy ewangelicko-reformowanej i nosił wezwanie Chrystusa (Christuskirche). Po wojnie, do 1951 kościół był wykorzystywany przez katolików. W 1953 świątynię przekazano Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu.
W końcu 2007 rozpoczął się pierwszy kapitalny remont cerkwi po II wojnie światowej, który zakończono jesienią 2012. Został położony nowy dach, wymieniona stolarka i uzupełnione braki w elewacji. Konsekracja cerkwi odbyła się 17 listopada 2012. W lipcu 2013 świątynia została wyróżniona dyplomem przez Kapitułę Ruchu „Piękniejsza Polska” (jako jedno z trzech miejsc w województwie zachodniopomorskim)[2]. W tym samym roku jednak cerkiew została dwukrotnie zdewastowana i sprofanowana przez nieznanych sprawców[3][4].
W 2013 w cerkwi po raz pierwszy odbył się Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych. W poprzednich latach (2011–2012) organizowana przez parafię impreza miała miejsce w Stargardzkim Centrum Kultury[5].
Architektura
Kościół jest unikatem na Pomorzu, ponieważ już podczas budowy nadano mu niektóre cechy charakterystyczne dla wschodniej architektury sakralnej, choć był przeznaczony dla protestantów. Świątynia wzniesiona na planie krzyża greckiego z dwiema smukłymi ośmiobocznymi wieżami. Niższa, niedokończona wieża wschodnia posiada ostrosłupowy, nieznacznie górujący nad dachem hełm, a pełna wieża zachodnia przykryta jest ośmiobocznym hełmem i mierzy 33 m. Elewacja budynku jest zdobiona motywami roślinnymi i wimpergami.
Wyposażenie
We wnętrzu znajdował się uproszczony ikonostas (z ikonami Jezusa, Matki Bożej, Piotra i Pawła – patronów cerkwi, oraz św. Mikołaja – patrona filialnej cerkwi w Dolicach). W styczniu 2019 r. umieszczono w cerkwi nowy ikonostas, wykonany w Grecji[6].
Na wieży umieszczony jest dzwon odlany w szczecińskiej ludwisarni w 1890.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
- ↑ Emilia Chanczewska: Stargardzka cerkiew wyróżniona. cerkiew.pl, 28 lipca 2013. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Marek Synowiecki: XIX-wieczna cerkiew znów zdewastowana. To drugi raz w tym roku. radioszczecin.pl, 2013-09-22. [dostęp 2020-08-29].
- ↑ Emilia Chanczewska: Znów ktoś zdewastował prawosławną cerkiew w Stargardzie. Głos Szczeciński, 2013-09-23. [dostęp 2020-08-29].
- ↑ ks. Jarosław Biryłko: III Przegląd Pieśni Liturgicznych i Paraliturgicznych w Stargardzie Szczecińskim. cerkiew.pl, 20 listopada 2013. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ ks. Jarosław Biryłko: Nowy ikonostas w stargardzkiej Cerkwi. cerkiew.pl, 20 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-21].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreetMap location map of Stargard Szczeciński, Poland
- top = 53.366
- bottom = 53.2871
- left = 14.9555
- right = 15.0932
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.65 N
- S: 52.58 N
- W: 13.95 E
- E: 17.10 E
Autor:
Mapa powiatu stargardzkiego, Polska
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Herb miasta Stargard Szczeciński, zachodniopomorskie
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stargard Szczeciński, kościół ewangelicki, ob. prawosławny p.w. śś. Apostołów Piotra i Pawła, 1880
Autor: Kapitel, Licencja: CC0
Cerkiew św. Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stargard Szczeciński, kościół ewangelicki, ob. prawosławny p.w. śś. Apostołów Piotra i Pawła, 1880