Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce

Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce
Distinctive emblem for cultural property.svg 769 z dnia 5.09.1964[1]
kościół filialny
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćPiorunka
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
ParafiaNiepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Czyrnej
Wezwanieśw. Kosma i Damian (do 1947), Matka Boska Różańcowa (po adaptacji na kościół)
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój
Mapa konturowa gminy Krynica-Zdrój, u góry znajduje się punkt z opisem „Piorunka, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Piorunka, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Piorunka, cerkiew”
Ziemia49°29′31,3″N 20°59′45,0″E/49,492028 20,995833

Cerkiew Świętych Kosmy i Damiana w Piorunce – dawna greckokatolicka cerkiew filialna zbudowana w 1798, znajdująca się w Piorunce.

Historia

Pierwsza cerkiew w Piorunce najprawdopodobniej powstała w pierwszej połowie XVII wieku, po lokacji wsi w 1634. Była to cerkiew pomocnicza parafii w Brunarach. Obecny budynek został wzniesiony w 1798, zaś przebudowywany był w 1909, kiedy zmieniono m.in. kształt okien. W 1930 wykonano natomiast polichromię wnętrza. Po Akcji „Wisła” pozbawioną wiernych cerkiew przejął Kościół łaciński, zmieniając wezwanie świątyni na Matki Boskiej Różańcowej.

  • Elewacja północna
  • Elewacja frontowa
  • Widok od strony prezbiterium

Architektura

Cerkiew w Piorunce jest cerkwią łemkowską, trójdzielną, o konstrukcji zrębowej, całkowicie obitą gontem. Dach obiektu pokrywa blacha. Przedsionek, nawa i prezbiterium są różnej szerokości, dwie skrajne części kryte są dachami namiotowymi. Wieże kryte są kopułami.

We wnętrzu znajduje się ikonostas pochodzący z wcześniejszej świątyni, powstały na przełomie XVII i XVIII w. Ikony pochodzą z różnych okresów; trzy ikony w rzędzie świąt zostały dostawione do ikonostasu, gdyż znajdujące się wcześniej w tych miejscach wizerunki zostały skradzione. Na cokole ikony św. św. Kosmy i Damiana znajduje się malowidło przedstawiające pasterza, które według różnych interpretacji jest wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza lub sceną rodzajową.

Przypisy

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2020-09-30. [dostęp 2016-12-08].

Bibliografia

  • G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ​ISBN 978-83-61444-15-2​
Cerkwie w Nowym Sączu i powiecie nowosądeckim
Nowy Sącz
powiat nowosądecki

Berest cerkiew1.jpg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Berest cerkiew1.jpg
Autor: Wojciech Pysz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Church of Sts. Cosmas and Damian in Berest (Poland). Greek Catholic church built by the Lemkos in 1842.
Piorunka, cerkiew św. św. Kosmy i Damiana (HB2).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
wieś Piorunka, cerkiew św. św. Kosmy i Damiana