Cerkiew św. Bazylego Wielkiego w Lesznie

Cerkiew św. Bazylego Wielkiego w Lesznie obecnie kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
A-307 z dnia 11.05.1971[1]
kościół parafialny
Widok od prezbiterium
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Leszno
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Niepokalanego Poczęcia NMP w Lesznie
Wezwanie	Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (obecnie) św. Bazylego Wielkiego (poprzednio)
Historia Data zakończenia budowy 1777 Poprzednie wyznanie Kościół greckokatolicki
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno
Położenie na mapie gminy Medyka Leszno, cerkiew św. Bazylego Wielkiego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Leszno, cerkiew św. Bazylego Wielkiego
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Leszno, cerkiew św. Bazylego Wielkiego
Położenie na mapie powiatu przemyskiego Leszno, cerkiew św. Bazylego Wielkiego
49°51′00,6″N 22°57′02,8″E/49,850167 22,950778

Cerkiew św. Wasyla Wielkiego w Lesznie – drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Lesznie (dawniej Poździaczu).

Od 1957 użytkowana jako kościół rzymskokatolicki.

Obiekt włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Cerkiew została zbudowana w 1737 na miejscu starszej drewnianej świątyni. Remontowana w 1939. Po wysiedleniu ludności ukraińskiej opuszczona., Kolejne remonty przeprowadzono w 1967, 1971 oraz 1989. W czasie ostatniego z nich zastąpiono gontowe pokrycie dachu blachą miedzianą, zakryto polichromię we wnętrzu boazerią. Przy poszerzaniu wejścia zniszczono też stare nadproże z datą budowy cerkwi^[2].

• 

  Elewacja południowa

• 

  Elewacja frontowa ze współczesną dzwonnicą

• 

  Elewacja północna

Architektura i wyposażenie

Główna część stanowi nawa, przy niej znacznie niższe prezbiterium i babiniec. Nawa jest w dolnej części czworoboczna, w górnej ośmioboczna, z cebulastym, ośmiobocznym hełmem. We wschodnim masywie nawy kryłosy (miejsca po obu stronach ikonostasu przeznaczone dla chórzystów i psalmistów). Wzdłuż ścian biegnie szeroki, niski okap, tworzący podcienia. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, ze sklepieniem kolebkowym wewnątrz. Dach nad prezbiterium kalenicowy, pięciopołaciowy z kalenicą poniżej okapu dachu nawy.

Oryginalny ikonostas został przeniesiony do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i umieszczony w cerkwi z Grąziowej.

Cerkiew należy do najcenniejszych zabytków architektury cerkiewnej na terenie Polski.

Otoczenie świątyni

W 2000 zawaliła się drewniana dzwonnica datowana na przełom XVI i XVII w. Była to najstarsza i największa pod względem gabarytowym drewniana dzwonnica w Polsce. Planuje się jej restytucję ale przy drugiej w Lesznie cerkwi greckokatolickiej Trójcy Świętej^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Dmytro Błażejowśkyj, Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828–1939), Lwów 1995, ​ISBN 5-7745-0672-X​