Cerkiew św. Bazylego w Żernicy Wyżnej
.jpg) | |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Baligród _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Baligród") | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu leskiego  | |||||||||||
 49°22′01,9″N 22°19′35,9″E/49,367194 22,326639 | |||||||||||
Cerkiew św. Bazylego w Żernicy Wyżnej – murowana cerkiew greckokatolicka, dawniej parafialna, znajdująca się w Żernicy Wyżnej, wzniesiona w 1800.
Od 1947, po wysiedleniach, stała opuszczona i popadła w ruinę. W latach 2008–2013 wyremontowana i przywrócona do kultu.
Historia
W 1511 była cerkiew prawosławna w Żernicy zapewne drewniana[1]. W 1800 zbudowano murowaną cerkiew greckokatolicką w miejscu poprzedniej drewnianej wzmiankowanej w 1756. Konsekrowano ją 26 września 1800. W 1921 na 888 mieszkańców wsi 763 było grekokatolikami[2]. W 1936 rozbudowana, przedłużono nawę w kierunku zachodnim, dobudowano kruchtę i zakrystię oraz wykonano polichromię wnętrza. Po wojnie wieś uległa wysiedleniu i zniszczeniu. Cerkiew po 1947 stała opuszczona. W lutym 1953 została przekazana PGR-owi w Średniej Wsi. Przez kolejne lata ulegała stopniowej dewastacji[3]. W cerkwi urządzono magazyn nawozów mineralnych. Z ruchomego wyposażenia nie zachowało się prawie nic. Zachowała się tylko jedna ikona Chrystusa Pantokratora z dawnego ikonostasu i znajduje się w Muzeum w Sanoku[1]. Rozkradziono nawet storczykową konstrukcję więźby dachowej. Stojącą obok dzwonnicę murowaną rozebrano w latach 60. XX w. W 1994 naprawiono dach[4]. Wewnątrz ocalały polichromie przedstawiające św. Olgę, kniazia Włodzimierza i Chrystusa w ogrodzie Oliwnym[1].
Ruinę cerkwi postanowił wyremontować własnym kosztem właściciel wsi od 2005 Jan Słabik, przedsiębiorca z Krosna. W latach 2008–2013 poddano ją gruntownej restauracji. Wstawiono zupełnie nowy ikonostas autorstwa Wołodymyra Romaniwa. 29 września 2013 odprawiono nabożeństwo greckokatolickie na otwarcie cerkwi[1][5].
Elewacja frontowa
Widok ogólny
Widok od strony prezbiterium
Przypisy
- ↑ a b c d Andrzej Potocki: Cerkiew greckokatolicka w Żernicy Wyżnej. Tablica informacyjna obok świątyni, dostęp: 2021-05-04.
- ↑ Wojciech Krukar, Paweł Swianiewicz, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Luboński: Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty. Oficyna wydawnicza Rewasz, Pruszków 2020, s. 388, 389. ISBN 978-83-8122-024-8.
- ↑ Stanisław Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach. Wydawnictwo "Rewasz", Pruszków 2005, s. 48, 49. ISBN 83-89188-38-4.
- ↑ Maciej Skowroński, Arkadiusz Komski, Agata Skowrońska-Wydrzyńska: Cerkwie bieszczadzkie. Wydawnictwo "Fundacja", Nowy Sącz 2001, s. 9. ISBN 83-913147-2-3.
- ↑ Ewa Gorczyca: Przedsiębiorca z Krosna odbudował cerkiew i wyremontował kościółek Żernicy Niżnej i Wyżnej. nowiny24.pl. [dostęp 2021-07-29]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żernica Wyżna, cerkiew św. Bazylego
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żernica Wyżna, cerkiew św. Bazylego
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żernica Wyżna, cerkiew św. Bazylego
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żernica Wyżna, cerkiew św. Bazylego