Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim
 A-315 z dnia 18.11.1982 i 19.09.1990[1] | |||||||||||||||||
.jpg) Cerkiew i dzwonnica | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Bircza _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Bircza") | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |||||||||||||||||
 49°43′54,1″N 22°18′52,2″E/49,731694 22,314500 | |||||||||||||||||
Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim – dawna drewniana greckokatolicka cerkiew parafialna, później użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, znajdująca się w Jaworniku Ruskim, w gminie Bircza, w powiecie przemyskim.
Historia
Cerkiew zbudowano w 1882 roku w miejsce starszej świątyni pod tym samym wezwaniem, istniejącej co najmniej do 1830 roku. Po II wojnie światowej cerkiew była użytkowana przez parafię rzymskokatolicką w Borownicy jako kościół filialny, do czasu zbudowania nowego, murowanego kościoła około 2000 roku. Obecnie stoi nieużytkowana. Hierarchowie Cerkwi greckokatolickiej rozpoczęli w 2008 roku starania o zwrot budynku[2].
Widok od strony prezbiterium 
Dzwonnica 
Elewacja północna
Architektura i wyposażenie
Orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej. Trójdzielna: wydłużone prezbiterium zamknięte trójbocznie, szersza kwadratowa nawa i prostokątny babiniec z przedsionkiem. Przy prezbiterium od północy zakrystia. Wszystkie ściany szalowane pionowym deskowaniem. Nad każdą z części osobne dachy kalenicowe, kryte blachą, zwieńczone baniastymi hełmami z żelaznymi krzyżami[3].
W cerkwi znajduje się polichromia o motywach figuralnych i geometrycznych, oraz niemal kompletny ikonostas (brakuje królewskich wrót) z końca XIX wieku o wystroju klasycystycznym.
Otoczenie świątyni
Obok cerkwi znajduje się murowana trójkondygnacyjna dzwonnica parawanowa, służąca jako brama. Na przycerkiewnym cmentarzu kilka starych, kamiennych nagrobków, w tym fundatora i dobroczyńcy cerkwi - księdza Teodora Bekiusza, zmarłego w 1887[2].
Proboszczem tej parafii był ojciec Mychajła Werbyckiego - twórcy melodii ukraińskiego hymnu państwowego, a sam Michał został w niej ochrzczony[2].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2018-07-17].
- ↑ a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 103. ISBN 978-83-61577-68-3.
- ↑ Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 216, 217. ISBN 83-89188-08-2.
.jpg){kind=small}
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flaga województwa podkarpackiego
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jawornik Ruski, Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jawornik Ruski, Cerkiew św. Dymitra w Jaworniku Ruskim
.jpg)
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Jawornik Ruski
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Piątkowa
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Jawornik Ruski