Cerkiew św. Dymitra w Sanoku

Cerkiew Świętego Dymitra w Sanoku
Distinctive emblem for cultural property.svg A-163[1] z dnia 06.10.1989
cerkiew parafialna
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Sanok

Adres

ul. Aleja Najświętszej Marii Panny 18

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Parafia

św. Dymitra

Wezwanie

Świętego Dymitra

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sanok, cerkiew św. Dymitra”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sanok, cerkiew św. Dymitra”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Sanok, cerkiew św. Dymitra”
Ziemia49°34′02,10″N 22°09′57,62″E/49,567250 22,166006

Cerkiew św. Dymitra w Sanoku – parafialna cerkiew greckokatolicka w Sanoku.

Historia

Pierwotnie istniała cerkiew drewniana[2]. Poniżej istniała plebania, której budynek rozebrano pod koniec XIX wieku[2].

Mieści się przy Alei Najświętszej Maryi Panny, w dzielnicy Dąbrówka. Jest to murowana świątynia wybudowana w 1867[3] (ostatecznie prace ukończono w 1891 roku). Powstała na terenie ówczesnej Dąbrówki Ruskiej. Fundusze na budowę świątyni przekazywali ks. Wasylij Czemarnyk, proboszcz parafii Zesłania Ducha Świętego w Sanoku oraz ks. Walery Słowikowski (wzgl. archirej Walerian Sławikowski[4]), misjonarz nad Amurem na Dalekim Wschodzie[3].

Świątynia została stworzona na planie równoramiennego krzyża[5]. Jedną z kopuł cerkwi była większa, zakończona krzyżem[5]. Przed 1939 dach cerkwi był wykonany z blachy[5]. W tym czasie istniał w cerkwi obraz św. Dymitra[5]. Obecnie w ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem[3].

Przy cerkwi powstała murowana dzwonnica, złożona z trzech dzwonów (jeden większy i dwa mniejsze)[5].

Przed 1939 do cerkwi przynależało 18 morgów ziemi, służących na jej utrzymanie, zaś proboszcz samodzielnie posiadał 36 morgów[5].

W 1993 obiekt przekazano grekokatolikom. W 2005 przeprowadzono remont. Wewnątrz mieści się zabytkowy ikonostas.

  • Widok od strony prezbiterium

    Widok od strony prezbiterium

  • Elewacja północna

    Elewacja północna

  • Widok ogólny

    Widok ogólny

Obok budynku istnieje murowana dzwonnica.

Na wschodniej fasadzie budynku została umieszczona tablica pamiątkowa upamiętniająca ofiary Akcji „Wisła”, odsłonięta w 60. rocznicę wydarzeń (2007).

Budynek został wpisany do wojewódzkiego (1989)[1] oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka[6].

Powyżej cerkwi jest położony cmentarz, przy którym znajduje się zabytkowa kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich, właścicieli ziemskich z Dąbrówki Polskiej[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 144 [dostęp 2016-10-20].
  2. ↑ a b c Kwestionariusze ↓, s. 2.
  3. ↑ a b c Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 14. ISBN 83-221-0158-9.
  4. ↑ M. Puraczyńska: Kwestionariusze z badania środowiska. Dąbrówka Ruska. 1936/1938, s. 2.
  5. ↑ a b c d e f Kwestionariusze ↓, s. 9.
  6. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].

Bibliografia

Cerkwie w powiecie sanockim

Komańcza , cerkiew.jpg

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Komańcza , cerkiew.jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Komańcza, Cerkiew Opieki Matki Bożej, spalona w 2006 r., odbudowana w latach 2008–2010.
Sanok, cerkiew św. Dymitra (HB4).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sanok, cerkiew św. Dymitra
Sanok, cerkiew św. Dymitra (HB2).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sanok, cerkiew św. Dymitra
Sanok, cerkiew św. Dymitra (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sanok, cerkiew św. Dymitra
Sanok, cerkiew św. Dymitra (HB8).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sanok, cerkiew św. Dymitra
Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844