Cerkiew św. Dymitra w Sanoku

Cerkiew Świętego Dymitra w Sanoku
	A-163 z dnia 06.10.1989
	cerkiew parafialna
	; Elewacja frontowa
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Sanok
Adres	ul. Aleja Najświętszej Marii Panny 18
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Parafia	św. Dymitra
Wezwanie	Świętego Dymitra
Historia
Data zakończenia budowy	1867
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Sanoka Sanok, cerkiew św. Dymitra
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sanok, cerkiew św. Dymitra
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Sanok, cerkiew św. Dymitra
	Położenie na mapie powiatu sanockiego Sanok, cerkiew św. Dymitra
	49°34′02,10″N 22°09′57,62″E/49,567250 22,166006

Cerkiew św. Dymitra w Sanoku – parafialna cerkiew greckokatolicka w Sanoku.

Historia

Pierwotnie istniała cerkiew drewniana^[2]. Poniżej istniała plebania, której budynek rozebrano pod koniec XIX wieku^[2].

Mieści się przy Alei Najświętszej Maryi Panny, w dzielnicy Dąbrówka. Jest to murowana świątynia wybudowana w 1867^[3] (ostatecznie prace ukończono w 1891 roku). Powstała na terenie ówczesnej Dąbrówki Ruskiej. Fundusze na budowę świątyni przekazywali ks. Wasylij Czemarnyk, proboszcz parafii Zesłania Ducha Świętego w Sanoku oraz ks. Walery Słowikowski (wzgl. archirej Walerian Sławikowski^[4]), misjonarz nad Amurem na Dalekim Wschodzie^[3].

Świątynia została stworzona na planie równoramiennego krzyża^[5]. Jedną z kopuł cerkwi była większa, zakończona krzyżem^[5]. Przed 1939 dach cerkwi był wykonany z blachy^[5]. W tym czasie istniał w cerkwi obraz św. Dymitra^[5]. Obecnie w ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem^[3].

Przy cerkwi powstała murowana dzwonnica, złożona z trzech dzwonów (jeden większy i dwa mniejsze)^[5].

Przed 1939 do cerkwi przynależało 18 morgów ziemi, służących na jej utrzymanie, zaś proboszcz samodzielnie posiadał 36 morgów^[5].

W 1993 obiekt przekazano grekokatolikom. W 2005 przeprowadzono remont. Wewnątrz mieści się zabytkowy ikonostas.

Widok od strony prezbiterium
Elewacja północna
Widok ogólny

Obok budynku istnieje murowana dzwonnica.

Na wschodniej fasadzie budynku została umieszczona tablica pamiątkowa upamiętniająca ofiary Akcji „Wisła”, odsłonięta w 60. rocznicę wydarzeń (2007).

Budynek został wpisany do wojewódzkiego (1989)^[1] oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka^[6].

Powyżej cerkwi jest położony cmentarz, przy którym znajduje się zabytkowa kaplica grobowa Tchorznickich, Stankiewiczów i Urbańskich, właścicieli ziemskich z Dąbrówki Polskiej^[2].

Zobacz też

Cerkiew św. Dymitra w Sanoku (XV wiek)
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sanoku – obiekt sąsiadujący od strony zachodniej
Zabytki Sanoka
Lista zabytków w gminie Sanok w artykule "Wiki Lubi Zabytki"

Przypisy

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 144 [dostęp 2016-10-20] .
↑ ^a ^b ^c Kwestionariusze ↓, s. 2.
↑ ^a ^b ^c Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 14. ISBN 83-221-0158-9.
↑ M. Puraczyńska: Kwestionariusze z badania środowiska. Dąbrówka Ruska. 1936/1938, s. 2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kwestionariusze ↓, s. 9.
↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].

Bibliografia

Dąbrówka Ruska (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 937 .
M. Puraczyńska: Kwestionariusze z badania środowiska. Dąbrówka Ruska. 1936/1938, s. 1-17.

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 144 [dostęp 2016-10-20] .

[CITEREFKwestionariusze2-2] Kwestionariusze ↓, s. 2.

[stolot-3] Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 14. ISBN 83-221-0158-9.

[4] M. Puraczyńska: Kwestionariusze z badania środowiska. Dąbrówka Ruska. 1936/1938, s. 2.

[CITEREFKwestionariusze9-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kwestionariusze ↓, s. 9.

[6] Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Cerkiew św. Dymitra w Sanoku

Spis treści

Historia

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie