Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Muszynce

Cerkiew św. Jana Ewangelisty
obecnie kościół św. Jana Ewangelisty
Distinctive emblem for cultural property.svg 767 z dnia 5.09.1964[1]
kościół filialny
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćMuszynka
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
ParafiaŚwiętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu
Wezwanieśw. Jan Ewangelista
Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój
Mapa konturowa gminy Krynica-Zdrój, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muszynka, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muszynka, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muszynka, cerkiew”
Ziemia49°22′56,9″N 21°04′21,0″E/49,382472 21,072500

Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Muszynce – dawna greckokatolicka cerkiew znajdująca się w Muszynce.

Po 1947 przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Obecnie użytkowana jako kościół filialny parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyliczu.

Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1964. Została włączona do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Pierwsza cerkiew w Muszynce powstała po lokacji wsi w 1636 poprzez przekształcenie dawnego, nieużywanego kościoła. Obecny obiekt jest jednak młodszy i powstał w następnym stuleciu, zaś w XIX wieku był przebudowywany. Na przełomie wieków XIX i XX wnętrze cerkwi pokryła polichromia. Po Akcji „Wisła” obiekt został przejęty przez Kościół rzymskokatolicki.

Architektura i wyposażenie

Cerkiew w Muszynce jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Ponad przedsionkiem wznosi się wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, z drewnianym hełmem i kutym krzyżem. Poniżej dachu wieży znajduje się rząd półkolistych okienek. Mniejszych rozmiarów hełmy znajdują się nad nawą i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Jest ono przykryte dachem kalenicowym, podczas gdy nad nawą wznosi się dach namiotowy. Cały dach świątyni jest kryty blachą.

We wnętrzu budynku przetrwała w dobrym stanie polichromia wykonana na początku XX wieku, utrzymana w błękitnej tonacji kolorystycznej. W pomieszczeniu ołtarzowym znajduje się tylko obraz Trójcy Świętej, być może element niezachowanego do dnia dzisiejszego większego ołtarza. W cerkwi zachował się ikonostas z XVIII w. oraz dwa ołtarze boczne, jeden poświęcony św. Barbarze, drugi zaś – Maryi, przedstawionej jako królowa Nieba i Ziemi. Według legendy obraz św. Barbary znajdował się w latach 1769-1770 w polowym ołtarzu konfederatów barskich w czasie, gdy mieli oni swój obóz w okolicy Muszynki. Z osiemnastego wieku pochodzi również ambona z postaciami ośmiu Ojców Kościoła.

Przypisy

Bibliografia

  • G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss.104,105 ISBN 83-89188-08-2
  • Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, 2010, s. 231, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Berest cerkiew1.jpg
Autor: Wojciech Pysz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Church of Sts. Cosmas and Damian in Berest (Poland). Greek Catholic church built by the Lemkos in 1842.
618313 Muszynka cerkiew Jana Teologa 14 by KOWANA.JPG
Autor: KOWANA Anna Kowalczyk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Muszynka, cerkiew gr.-kat. p.w. św. Jana Teologa, ob. kościół rzym.-kat. fil. p.w. św. Jana…, 1689, 2 poł. XVIII, 1 ćw. XX
618313 Muszynka cerkiew Jana Teologa 8 by KOWANA.JPG
Autor: KOWANA Anna Kowalczyk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Muszynka, cerkiew gr.-kat. p.w. św. Jana Teologa, ob. kościół rzym.-kat. fil. p.w. św. Jana…, 1689, 2 poł. XVIII, 1 ćw. XX