Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Pielni

Cerkiew św. Jana Ewangelisty
obecnie kościół
Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych
Distinctive emblem for cultural property.svg A-172 z dn. 03.11.1989[1]
Ilustracja
Widok strony od prezbiterium
Państwo Polska
Województwo podkarpackie
MiejscowośćPielnia
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
ParafiaMatki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Pielni
Wezwanieśw. Jana Ewangelisty
Położenie na mapie gminy Zarszyn
Mapa konturowa gminy Zarszyn, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pielnia, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Pielnia, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pielnia, cerkiew”
Ziemia49°32′09,5″N 22°03′12,3″E/49,535972 22,053417

Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Pielni – parafialna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1805 w miejscowości Pielnia.

Od 1946 użytkowana jako rzymskokatolicki kościół parafialny parafii Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Pielni.

Historia

Już w 1536 istniała w Pielni parafia greckokatolicka i cerkiew pw. Zmartwychwstania Chrystusowego, która stała na wzgórzu w dolnej części wsi. Cerkiew ta spłonęła. Podobny los spotkał kolejną w 1803. W 1805 zbudowano świątynię murowaną, która przetrwała do dziś[2][3]. Parafia greckokatolicka obejmowała miejscowości: Dudyńce (z drewnianą cerkwią filialną), Jędruszkowce (Andruszkowce), Markowce, Pobiedno (Pobidno), Podgaj, Prusiek i Pisarowce. Remontowana w 1905. Po deportacji ludności ukraińskiej w 1945, cerkiew przejęta przez rzymskokatolików.

Architektura i wyposażenie

Jest to budowla murowana, otynkowana, dwudzielna. Prezbiterium zwrócone na południe, prostokątne, z prostokątną zakrystią w przedłużeniu. Szersza od prezbiterium, prostokątna nawa, przy której od północy kruchta. Nad nawą kwadratowa wieża. Dachy kryte blachą: nad prezbiterium i zakrystią trójspadowe, nad nawą dwuspadowy[4].

  • (c) Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

    Elewacja frontowa

  • Wnętrze

  • Elewacja wschodnia

Wewnątrz prezbiterium sklepione krzyżowo, kruchta kolebkowo. W nawie sufit z fasetą. Na wyposażenie składa się: późnobarokowy ołtarz główny i dwa boczne klasycystyczne przerobione z ikonostasu; ambona rokokowa z drugiej połowy XVIII w. z wielobocznym korpusem z czterema wolutami; kamienna kropielnica w kształcie kielicha z początku XIX w.; dwa epitafia Truskolaskich z 1806 fundacji syna Franciszka; marmurowe inskrypcyjne: Stanisława sędziego sanockiego i jego żony Magdaleny z Ciechanowskich[4].

Otoczenie

Obok cerkwi znajduje się murowana dzwonnica z początku XIX w.[3].

Przypisy

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie. 2020-09-30. [dostęp 2020-11-14].
  2. ↑ Stanisław Kryciński: Zabytkowe cerkwie południowo-wschodniej Polski, opis do mapy. Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 2017, s. 2. ISBN 978-83-62460-96-0.
  3. ↑ a b Zbigniew Muzyk: Cerkwie. Wschodnia część Beskidu Niskiego. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2000, s. 23, 25. ISBN 83-913147-2-3.
  4. ↑ a b Cerkiew - pw. św. Jana Złotoustego. Pielnia. Strona internetowa www.zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2020-11-16].
Cerkwie w powiecie sanockim

Komańcza , cerkiew.jpg

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Komańcza , cerkiew.jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Komańcza, Cerkiew Opieki Matki Bożej, spalona w 2006 r., odbudowana w latach 2008–2010.
Pielnia, cerkiew św. Jana Złotoustego (HB4).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pielnia, Cerkiew gr.-kat. św. Jana Złotoustego, ob. kościół rzym.-kat. Matki Boże…
Pielnia, cerkiew św. Jana Złotoustego (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pielnia, Cerkiew gr.-kat. św. Jana Złotoustego, ob. kościół rzym.-kat. Matki Boże…
Pielnia - Church 01.jpg
(c) Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Kościół we wsi Pielnia.
Pielnia, cerkiew św. Jana Złotoustego (HB2).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pielnia, Cerkiew gr.-kat. św. Jana Złotoustego, ob. kościół rzym.-kat. Matki Boże…