Cerkiew św. Jana Złotoustego w Polanach

Cerkiew św. Jana Złotoustego; Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
	cerkiew parafialna, kościół parafialny
	; Elewacja boczna
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Polany
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki; rzymskokatolicki
Parafia	św. Jana Chryzostoma; Matki Bożej Częstochowskiej
Wezwanie	Jana Złotoustego; Matki Bożej Częstochowskiej
Historia
Data zakończenia budowy	1914
	Położenie na mapie gminy Krempna Polany, cerkiew
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Polany, cerkiew
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Polany, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu jasielskiego Polany, cerkiew
	49°29′31,2″N 21°34′09,1″E/49,492000 21,569194

Nagrobki w otoczeniu

Cerkiew św. Jana Złotoustego - dawna cerkiew greckokatolicka zbudowana w 1914, znajdująca się w Polanach.

Po 1949 przejęta i użytkowana przez kościół rzymskokatolicki. Od 1969 roku pełni funkcję kościoła parafialnego p.w. Matki Bożej Częstochowskiej parafii w Polanach. Współużytkowana także przez grekokatolików, od 1991 pełniąc funkcję kościoła parafialnego dla tego obrządku.

Historia

Została zbudowana w miejscu starszej drewnianej cerkwi (odnotowanej już w 1826), która już w roku 1899 była opisana jako bardzo stara i w bardzo złej kondycji^[1].

W 1927, podczas schizmy tylawskiej, około połowy parafii greckokatolickiej przeszło na prawosławie. W 1934 parafia została włączona do Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. W 1944 w czasie walk o Przełęcz Dukielską cerkiew została częściowo zburzona^[1].

Po wojnie greckokatolickich parafian wysiedlono, a cerkiew zamieniono na magazyn. W 1949 cerkiew przekazano dla obrządku rzymskokatolickiego^[2]. W 1956 część wysiedlonych powróciła, i wskutek ich starań 24 lutego 1966 władze przekazały im ruiny cerkwi, którą remontowano do 1971. Dnia 28 listopada 1971 rzymscy katolicy z Polan i okolicznych wsi, rozbijając zamki i wyrąbując drzwi od zakrystii, wdarli się do cerkwi i zawładnęli nią. Rozpoczęła się seria walk o cerkiew najpierw na miejscu, a potem w sądzie. Spory trwały do listopada 1992, od kiedy to cerkiew jest współużytkowana przez grekokatolików i rzymskich katolików, a wyznawcy prawosławia korzystają z cerkwi w innych miejscowościach^[3]. Dnia 19 listopada 1972 dokonano poświęcenia świątyni pw. Matki Bożej Częstochowskiej^[2].

Architektura i wyposażenie

Cerkiew została zbudowana na planie krzyża greckiego i nakryta centralnie położoną dużą kopułą. Bryłę wzorowano na cerkwiach kijowskich. Budowa była w dużej mierze finansowana dzięki wsparciu łemkowskich emigrantów ze Stanów Zjednoczonych. Projektantem obiektu był Rudnicki ze Lwowa^[1].

Elewacja frontowa
Wnętrze
Widok od strony prezbiterium

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Polany, historia. Tablica informacyjna w świątyni, dostęp: 2013-08-24.
↑ ^a ^b Polany. strona diecezji rzeszowskiej. [dostęp 2018-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].
↑ Witold Grzesik, Tomasz Graczyk, Bartłomiej Wadas: Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej. Sklep Poróżnika, Warszawa 2012, s. 175,176. ISBN 978-83-7136-087-9.

Bibliografia

Dmytro Błażejowśkyj - "Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939)", Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X

Linki zewnętrzne

Historia sporu o cerkiew

[tablica-1] Polany, historia. Tablica informacyjna w świątyni, dostęp: 2013-08-24.

[diecezja-2] Polany. strona diecezji rzeszowskiej. [dostęp 2018-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-10)].

[BN-3] Witold Grzesik, Tomasz Graczyk, Bartłomiej Wadas: Beskid Niski. Od Komańczy do Wysowej. Sklep Poróżnika, Warszawa 2012, s. 175,176. ISBN 978-83-7136-087-9.

[1]

[2]

[3]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne