Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach

	Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie
	Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Polska
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	1424
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2013; na 37. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO;

	Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach
	Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach
	A-1215/M z dnia 30.10.1933 i 29.06.2010
	cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Brunary
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	św. Michała Archanioła
Historia
Data zakończenia budowy	XVIII w.
Aktualne przeznaczenie	zaadaptowana na kościół rzymskokatolicki
Poprzednie wyznanie	Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
	Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie Brunary, cerkiew
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Brunary, cerkiew
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Brunary, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu gorlickiego Brunary, cerkiew
	49°32′02,6″N 21°01′57,2″E/49,534056 21,032556

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach – dawna greckokatolicka cerkiew, obecnie kościół w Brunarach.

Znaczenie

W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Elewacja południowa
Elewacja wschodnia
Elewacja północna

Historia

Pierwsza cerkiew w Brunarach została wzniesiona po 1616, kiedy we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653, zaś współczesna cerkiew – w XVIII stuleciu. W 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński. Obecnie cerkiew jest użytkowana jako kościół rzymskokatolickiej parafii Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Brunarach należącej do dekanatu Ropa diecezji tarnowskiej.

Od strony zachodniej

Architektura

Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu znajduje się barokowy, osiemnastowieczny ikonostas. W cerkwi zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu, wykonywana etapami między XVIII i XIX wiekiem, utrzymana w błękitnej tonacji barwnej, z motywem winorośli. Oprócz ołtarza głównego z XVII w. w cerkwi znajdują się dwa ołtarze boczne z wieku XVIII. Znajdują się w nich ikony Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego.

Elewacja frontowa
Sanktuarium

Przy świątyni znajduje się nagrobek księdza Antoniego Pohoreckiego, proboszcza brunarskiego w latach 1932-1940^[2].

Przypisy

↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2020-09-30.
↑ napis na nagrobku in situ

Bibliografia

G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2

[2] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[3] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[1] Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2020-09-30.

[4] s na nagrobku in situ

[5] Wspólnie z Niemcami

[6] Wspólnie z Ukrainą

[7] Wspólnie z Białorusią

[8] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[1]

[a]

[b]

[2]

[A]

[B]

[C]

[D]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne