Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach
Distinctive emblem for cultural property.svg A-1215/M[1] z dnia 30.10.1933 i 29.06.2010
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćBrunary
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
Wezwanieśw. Michała Archanioła
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie
Mapa konturowa gminy Uście Gorlickie, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Brunary, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Brunary, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Brunary, cerkiew”
Ziemia49°32′02,6″N 21°01′57,2″E/49,534056 21,032556
Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo Polska
Typkulturowy
Spełniane kryteriumIII, IV
Numer ref.1424
Region[b]Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę2013
na 37. sesji

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach – dawna greckokatolicka cerkiew, obecnie kościół w Brunarach.

Znaczenie

W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Historia

Pierwsza cerkiew w Brunarach została wzniesiona po 1616, kiedy we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653, zaś współczesna cerkiew – w XVIII stuleciu. W 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński. Obecnie cerkiew jest użytkowana jako kościół rzymskokatolickiej parafii Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Brunarach należącej do dekanatu Ropa diecezji tarnowskiej.

Architektura

Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu znajduje się barokowy, osiemnastowieczny ikonostas. W cerkwi zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu, wykonywana etapami między XVIII i XIX wiekiem, utrzymana w błękitnej tonacji barwnej, z motywem winorośli. Oprócz ołtarza głównego z XVII w. w cerkwi znajdują się dwa ołtarze boczne z wieku XVIII. Znajdują się w nich ikony Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego.

Przy świątyni znajduje się nagrobek księdza Antoniego Pohoreckiego, proboszcza brunarskiego w latach 1932-1940[2].

Przypisy

Bibliografia

  • G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ​ISBN 978-83-61444-15-2

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Wnętrze Cerkwi w Brunarach.jpg
Autor: Bziolko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
BRUNARY cerkiew (61).JPG
Autor: Lollencja, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID
Kwiaton 1.jpg
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoni.