Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie

Cerkiew św. Michała Archanioła
obecnie kościół św. Michała Archanioła
Distinctive emblem for cultural property.svg A-325 z dnia 29.07.1982[1]
kościół filialny
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo Polska
Województwo podkarpackie
MiejscowośćBrzeżawa
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
ParafiaWniebowstąpienia Pańskiego w Lipie
Wezwanieśw. Michał Archanioł
Położenie na mapie gminy Bircza
Mapa konturowa gminy Bircza, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Ziemia49°40′31,6″N 22°21′46,7″E/49,675444 22,362972

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie – dawna filialna cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1843 w Brzeżawie.

Na początku lat 80. XX w. świątynia przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny św. Michała Archanioła w parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie[2].

Obiekt wpisany na listę zabytków w 1982. Włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Została zbudowana w 1843, na miejscu wcześniejszej cerkwi. Remontowana na przełomie XIX i XX w. Należała do greckokatolickiej parafii w Lipie. Po wysiedleniach ludności autochtonicznej po 1947 nieużytkowana. W latach 2005–2007 przeprowadzono prace remontowe między innymi konserwację polichromii ściennej[2].

Architektura i wyposażenie

To budowla drewniana konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna z sanktuarium zamkniętym trójbocznie. Świątynia powtarza układ cerkwi w Lipie o dwóch bryłach, jednokalenicowym dachu z trzema baniastymi hełmami o podobnych rozmiarach[2].

Ikonostas z drugiej połowy XIX w. rozmontowano, a ikony rozmieszczono na ścianach nawy i ścianie tęczowej. Została zachowana polichromia figuralna. W przedsionku znajduje się ikona z połowy XVII w., przedstawiająca Chrystusa Nauczającego[3].

Przypisy

  1. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie. 2021-09-30. [dostęp 2018-05-11].
  2. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 30, 31. ISBN 978-83-61577-68-3.
  3. Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 209, 210. ISBN 83-89188-08-2.

Media użyte na tej stronie

Bircza (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Cerkiew sw Michala Archaniola Brzezawa 8.jpg
Autor: Leszekm13, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Brzeżawie - wnętrze
Brzeżawa, cerkiew św. Michała Archanioła (HB7).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brzeżawa, Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie
Brzeżawa, cerkiew św. Michała Archanioła (HB8).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brzeżawa, Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie
Brzeżawa, cerkiew św. Michała Archanioła (HB10).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Brzeżawa, Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie