Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy
w Bereżnicy Wyżnej
obecnie kościół
Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

A-356/96 z dnia 14.05.1996
kościół filialny
Elewacja zachodnia
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Bereżnica Wyżna
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance
Wezwanie	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (obecnie) św. Mikołaja Cudotwórcy
Historia Data zakończenia budowy 1830 lub 1839 Data zamknięcia 1961 Data reaktywacji 1970 Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce do 1947 Fundator Mikołaj Krajewski
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno Dzwonnica • typ dzwonnicy wolno stojąca
Położenie na mapie gminy Solina Bereźnica Wyżna, dawna cerkiew
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Bereźnica Wyżna, dawna cerkiew
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Bereźnica Wyżna, dawna cerkiew
Położenie na mapie powiatu leskiego Bereźnica Wyżna, dawna cerkiew
49°21′14,28″N 22°21′48,32″E/49,353967 22,363422

Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Bereżnicy Wyżnej – dawna drewniana filialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Bereżnicy Wyżnej, wzniesiona w pierwszej połowie XIX w.

Po 1947 po wysiedleniach ludności ukraińskiej cerkiew przejęta przez kościół rzymskokatolicki. Użytkowana jako kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny parafii w Górzance.

Historia

Cerkiew zbudowana została w roku 1830^[1] lub 1839^[2] przez cieślę Jana Hnatkowskiego z fundacji Mikołaja Krajewskiego w miejscu poprzedniej wzmiankowanej w 1756^[1]. Należała do parafii greckokatolickiej w Żernicy Wyżnej. Została odnowiona w 1902. W okresie wysiedleń w budynku stacjonowało wojsko. Po 1947 przejęta przez Kościół rzymskokatolicki. W 1961 zamknięta przez Urząd do Spraw Wyznań w Rzeszowie. Ponownie miejscem kultu stała się w 1970.

• 

  Widok ogólny

• 

  Dzwonnica

• 

  Elewacja frontowa

Architektura i wyposażenie

Cerkiew w Bereżnicy Wyżnej jest świątynią orientowaną, o konstrukcji zrębowej, pozornie dwudzielną, z babińcem niewyodrębnionym z bryły budowli. Od zachodu przedsionek o konstrukcji słupowej. Prostokątny babiniec i nawa jednakowej szerokości. Prezbiterium węższe, zbudowane na planie prostokąta. Od północy przylega do niego zakrystia. Nad babińcem, nawą i prezbiterium znajduje się czterospadowy, jednokalenicowy dach. Nad przedsionkiem i zakrystią dachy pulpitowe.

We wnętrzu znajduje się duża część ikonostasu z ikonami z XIX wieku, który przesunięty został na tylną ścianę prezbiterium. Brak w nim kilku prazdników, skradzionych w latach 80. XX wieku. Do lat 70. XX wieku w cerkwi znajdował się fragment XVII-wiecznego ikonostasu z poprzedniej cerkwi. Na ścianach i stropie polichromia figuralna. W zakrystii znajduje się przedwojenne tabernakulum.

Wokół cerkwi

Przed cerkwią na jej osi znajduje się drewniana dwukondygnacyjna dzwonnica o konstrukcji słupowej, nakryta dachem namiotowym. Wzniesiona w 1830. Znajdujący się w niej dzwon pochodzi z 1868.

Przy cerkwi użytkowany do dziś cmentarz cerkiewny, na którym znajdują się groby lokalnych właścicieli ziemskich.

Przypisy

Bibliografia

• Dmytro Błażejowśkyj, Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X