Cerkiew św. Mikołaja w Kleszczelach

Cerkiew św. Mikołaja
Distinctive emblem for cultural property.svg 157(163) z dnia 16.09.1959.
cerkiew filialna
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo podlaskie
MiejscowośćKleszczele
Wyznanieprawosławne
KościółPolski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezjawarszawsko-bielska
Wezwanieśw. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne9/22 maja; 6/19 grudnia
Położenie na mapie Kleszczel
Mapa konturowa Kleszczel, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie gminy Kleszczele
Mapa konturowa gminy Kleszczele, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Ziemia52°34′29,3″N 23°19′36,2″E/52,574806 23,326722

Cerkiew św. Mikołaja – prawosławna cerkiew filialna w Kleszczelach. Należy do parafii Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Kleszczelach, w dekanacie Kleszczele diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Najstarszy budynek w Kleszczelach[1].

Historia

Świątynia została wzniesiona w 1709 jako dzwonnica przy parafialnej cerkwi św. Mikołaja. Budowla ta funkcjonowała od XVI w. jako świątynia prawosławna, zaś w 1648 została siłą przejęta przez unitów. Przy parafii funkcjonowało bractwo kupieckie, które dbało o budynek cerkwi i utrzymywało służącego w niej duchownego. Była to początkowo organizacja prawosławna, a następnie unicka. Członkowie bractwa wznieśli w 1709 cerkiewną dzwonnicę[2]. Właśnie ten obiekt sakralny pełni obecnie (początek XXI w.) funkcję kaplicy filialnej przy cerkwi Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kleszczelach[3].

W 1839 na mocy postanowień synodu połockiego unickie cerkwie w Kleszczelach przeszły do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Cerkiew św. Mikołaja pozostawała główną świątynią miejscowej parafii do 1877, gdy ukończono budowę murowanej świątyni Zaśnięcia Matki Bożej[4]. Starszej cerkwi ani dzwonnicy nie rozebrano. Świątynia istniejąca od XVI w. spłonęła podczas I wojny światowej, natomiast XVIII-wieczna dzwonnica przetrwała. Została gruntownie odremontowana w latach 80. XX wieku[3]. Została wówczas oszalowana, wymieniono jej podwaliny i dach. Drugi remont obiektu miał miejsce w 2012[1].

Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 16 września 1959 pod nr 157(163)[5].

Architektura

Budowla drewniana, o konstrukcji wieńcowej na pierwszej kondygnacji i słupowej na drugiej. Dach namiotowy, kryty gontem.

Przypisy

  1. ↑ a b M. Bołtryk, Przez wieki ze świętym Mikołajem, „Przegląd Prawosławny”, nr 1/331, styczeń 2013.
  2. ↑ A. Mironowicz: Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w XVI i XVII wieku. Białystok: Archidiecezja Prawosławna Białostocko-Gdańska i Uniwersytet Warszawski Filia w Białymstoku, 1991, ss. 253–255.
  3. ↑ a b Ł. Bartoszuk, Historia parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Kleszczelach [w:] Kalendarz Prawosławny 2012, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 227–229
  4. ↑ Ł. Bartoszuk, Historia parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Kleszczelach [w:]Kalendarz Prawosławny 2012, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 233
  5. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie. 2021-09-30.

Bibliografia

Cerkwie w powiecie hajnowskim
Hajnówka
powiat hajnowski

Orthodox church of the Holy Trinity in Hajnówka0020.JPG

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kleszczele location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Kleszczel, Polska
Powiat hajnowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu hajnowskiego, Polska
Kleszczele (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Kleszczele, Polska
Cerkiew św Mikołaja w Kleszczelach.jpg
Autor: Chrumps, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cerkiew św. Mikołaja w Kleszczelach