Cerkiew św. Paraskiewy we Lwowie

Cerkiew św. Męczennicy Paraskiewy

Церква святої Параскеви П'ятниці у Львові

46-101-1859
cerkiew parafialna
Widok ogólny (2017)
Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Miejscowość	Lwów
Adres	ul. Bohdana Chmielnickiego 77B
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Kościół Prawosławny Ukrainy
Eparchia	lwowsko-sokalska
Wezwanie	św. Męczennicy Paraskiewy
Wspomnienie liturgiczne	28 października/10 listopada
Historia Data rozpoczęcia budowy 1645 Data zakończenia budowy 1645 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • cios kamienny Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba ikonostasów 1 Liczba naw 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wolnostojąca
Położenie na mapie Lwowa Cerkiew św. Męczennicy Paraskiewy
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cerkiew św. Męczennicy Paraskiewy
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Cerkiew św. Męczennicy Paraskiewy
49°51′06,5″N 24°01′50,3″E/49,851806 24,030639
Strona internetowa

Cerkiew św. Paraskiewy (ukr. Церква святої Параскеви П'ятниці) – zabytkowa świątynia chrześcijańska położona przy ulicy Bohdana Chmielnickiego 77 B (ukr. вул. Богдана Хмельницького, 77В; przed 1945 – ulica Żółkiewska) u podnóża Wysokiego Zamku. Obecnie (XXI w.) jest to cerkiew prawosławna w jurysdykcji eparchii lwowsko-sokalskiej Kościoła Prawosławnego Ukrainy^[1].

Historia i architektura

Dzwonnica

Cerkiew św. Paraskiewy (lub Piatnyci) została zbudowana z inicjatywy hospodara mołdawskiego Bazylego Lupu w 1645 na miejscu wcześniejszej budowli. Budulcem był ociosany piaskowiec. Jednonawowa cerkiew ma charakter obronny – jej mury są grube a okna małe; świadczą też o tym otwory strzelnicze w górnej kondygnacji wieży. Zamknięta jest ośmioboczną apsydą. Na murze widnieje herb hospodara – łeb bawołu ze słońcem, księżycem i koroną.

W 1885 dokonano zasadniczego remontu całej budowli.

Wysoka, czworoboczna wieża jest związana organicznie z właściwym korpusem świątyni. W 1908 została nakryta nowym, kopulastym hełmem, zaprojektowanym przez architekta Michała Łużeckiego i umieszczonym w miejscu dotychczasowego hełmu namiotowego; wtedy też dodano na rogach mniejsze wieżyczki. Elementem dekoracyjnym wieży jest attyka ze ślepą arkadą łuków romańskich i pilastrów renesansowych.

W latach 1987–1990 na dziedzińcu od strony fasady zbudowano nową dzwonnicę, która miała nawiązywać do architektury starej świątyni.

Wyposażenie

Ikonostas

Najcenniejszym artystycznie elementem wyposażenia cerkwi jest wspaniały, staroruski ikonostas w stylu bizantyjskim z początku XVII w., pozłacany, bogato rzeźbiony, zawierający ponad 70 ikon. Poziom wykonawczy i zastosowana technika wskazują na autorstwo lwowskiego malarza i portrecisty F. Seńkowicza lub jego uczniów. W 1870, podczas renowacji dolną część ikonostasu uzupełniono nowymi obrazami namalowanymi przez A. Kaczmarskiego. W trakcie konserwacji ikonostasu w 1982 przywrócono mu pierwotny wygląd.

Sklepienie nawy i prezbiterium pokryte jest freskami Łukasza Dolińskiego z końca XVIII w.

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Chanas, Janusz Czerwiński: Lwów, Przewodnik turystyczny. Wrocław: Ossolineum, 1992. ISBN 83-04-03913-3.
• Bartłomiej Kaczorowski: Zabytki starego Lwowa. Warszawa: Oficyna Wydawnicza INTERIM, 1990. ISBN 83-85083-02-2.
• Aleksander Medyński: Lwów. Przewodnik dla zwiedzających miasto. Lwów: wyd. nakładem autora, 1937.

Linki zewnętrzne

• Opis cerkwi na lvivcenter.org