Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Augustowie

Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Boskiej
Ilustracja
Zdjęcie cerkwi sprzed 1914
Państwo Polska
MiejscowośćAugustów
Wyznanieprawosławne
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
WezwanieKazańskiej Ikony Matki Bożej
Położenie na mapie Augustowa
Mapa konturowa Augustowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Boskiej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Boskiej”
Położenie na mapie powiatu augustowskiego
Mapa konturowa powiatu augustowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Boskiej”
Ziemia53°50′38,6″N 22°59′18,7″E/53,844056 22,988528

Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożejcerkiew prawosławna w Augustowie, powstała w 1569, rozebrana po 1938[1].

Historia

Pierwsza wzmianka o parafii prawosławnej w Augustowie pochodzi z 1553. Drewniana cerkiew pod wezwaniem Matki Bożej w Augustowie została ufundowana przez króla Zygmunta Augusta w 1569. Była położona nad brzegiem Netty, przy ulicach Cerkiewnej i Koziej. Po 1596 została przekazana unitom i pozostawała w ich rękach do likwidacji Kościoła unickiego w Imperium Rosyjskim w 1875. Był to prosty kwadratowy budynek z dwuspadowym dachem. Odróżniał się od innych tym, że nie miał komina, a nad wejściem była mała kwadratowa kopuła z małym krzyżem i dzwonem[2].

W 1879 została poddana przebudowie według projektu Zaleskiego. Początkowo maksymalnie mogła pomieścić 44 osoby, po przebudowie – ok. 300 osób. Pracami, które trwały od grudnia 1878 do lutego 1879 i kosztowały 500 rubli, zajął się ówczesny proboszcz, ks. Maksymilian Stępkowski. Pieniądze zostały pozyskane z Banku Polskiego. Władze Państwowe wpłaciły do Banku na rzecz parafii w 1839 r. 180 rubli srebrnych za oddaną część ogrodu pod budowę Kanału Augustowskiego. Z procentów w 1878 było już 700 rubli. Cerkiew została poświęcona 4 lutego 1879. Nadano jej wezwanie Kazańskiej Ikony Matki Bożej. Ceremonii konsekracji przewodniczył dziekan augustowski ks. Jan Jarmołowicz. W ramach rozbudowy do cerkwi dobudowano część ołtarzową, powiększono przedsionek, wzniesiono bizantyjską kopułę nad nawą, zaś nad przedsionkiem umieszczono dzwonnicę z kopułą. Cerkiew w nowej postaci była wzniesiona na planie krzyża. Dach budynku był kryty gontem i ozdobiony pięcioma krzyżami[2].

W 1914 cerkiew została porzucona z powodu wyjazdu prawosławnych z Augustowa (bieżeństwo). Zaniedbany obiekt został zaadaptowany przez Niemców na prowizoryczną kuźnię. Po 1918 cerkiew została zamknięta. Zdewastowany budynek został rozebrany po 1938, zaś w 1941 splantowano górkę, na której stała świątynia (obecnie znajduje się tam boisko przy Gimnazjum nr 1).

Architektura

Cerkiew w Augustowie była wzniesiona na planie kwadratu, nakryta dachem dwuspadowym, nie posiadała kopuły, jedynie zwieńczoną cebulastym hełmem sygnaturkę nad nawą. Była trójdzielna, w całości wzniesiona z drewna. Dzwonnica cerkwi, z jednym dzwonem, znajdowała się nad przedsionkiem.

Przypisy

  1. Jarosław Szlaszyński. Augustów w starej fotografii – Unicka cerkiew. „Przegląd Augustowski”. 1(19), s. 10, 1997. Augustów. ISSN 1426-241X. 
  2. a b „Chołmsko-Warszawskij Jeparchialnyj Wiestnik”, 1879, s.113; tamże, 1894, s.16 i 53.

Bibliografia

  • K. Sokoł, A. Sosna: Kopuły nad Wisłą. Prawosławne cerkwie w centralnej Polsce w latach 1815–1915. Moskwa: MID „Synergia”, 2003. ISBN 5-7368-0301-2.
  • Jarosław Szlaszyński. Augustów w starej fotografii – Unicka cerkiew. „Przegląd Augustowski”. 1(19), s. 10, 1997. Augustów. ISSN 1426-241X. 

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Gabowe Grądy - Molenna 04.jpg
Autor: Yarl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Molenna Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego w Gabowych Grądach
Powiat augustowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu augustowskiego, Polska
Augustów location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Augustowa, Polska
Church of Our Lady of Kazan in Augustow01.jpg
Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Augustowie, przed 1914 r.