Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu
Distinctive emblem for cultural property.svg A-552[1] z dnia 29.05.1968
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Chotyniec

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Parafia

Narodzenia NMP w Chotyńcu

Wezwanie

Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy

Położenie na mapie gminy wiejskiej Radymno
Mapa konturowa gminy wiejskiej Radymno, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Chotyniec, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Chotyniec, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego
Mapa konturowa powiatu jarosławskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Chotyniec, cerkiew”
Ziemia49°57′10,8″N 23°00′09,2″E/49,953000 23,002556
Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo

 Polska

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

III, IV

Numer ref.

1424

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2013
na 37. sesji

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu – drewniana greckokatolicka cerkiew parafialna, znajdująca się w Chotyńcu, zbudowana w 1615[2].

W 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Włączona do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Pierwsza zachowana w dokumentach wzmianka o budowli pochodzi z 1671[3]. Cerkiew ta jest jedną z nielicznych czynnych świątyń greckokatolickich w Polsce, które szczęśliwie przetrwały wojnę i powojenną likwidację związaną z akcjami deportacyjnymi. Pierwotnie mogła to być budowla trójdzielna z dwiema lub trzema kopułami na tamburach. Nad babińcem znajdowała się kaplica pw. Zwiastowania z zewnętrznymi galeriami. Cerkiew wielokrotnie poddawana była remontom i istotnym przekształceniom m.in. w 1733, 1858 i 1925. Po wysiedleniach 1947 roku została zamknięta, a następnie przekazana kościołowi rzymskokatolickiemu. W latach 80. XX wieku zamknięto ją ponownie, ze względu na zły stan techniczny. W 1990 świątynia przejęta została przez pierwotnego właściciela – kościół greckokatolicki. Wtedy stała się świątynią odrodzonej parafii greckokatolickiej. W latach 1991–1994 dokonano kompleksowej renowacji obiektu, głównie siłami miejscowych parafian.

Cerkiew wyróżnia się oryginalną, bardzo harmonijną bryłą. Jest to budowla jednonawowa, czwórdzielna, wykonana całkowicie z drewna, o konstrukcji zrębowej. W podziale wewnętrznym wyróżnia się prezbiterium, nawę, babiniec i przedsionek. Prezbiterium, nawa i babiniec nakryte są kopułami na ośmiobocznych bębnach, a przedsionek dwuspadowym dachem. Babiniec ma trzy kondygnacje, zaś prezbiterium dwie. Boczne ściany drugiej kondygnacji babińca tworzą galeryjki arkadowe. Pod okapem dolnej kondygnacji znajdują się soboty. Drewniana dzwonnica z XVII wieku została przeniesiona w 1993 ze wsi Torki koło Medyki. Oryginalna dzwonnica zniszczona została podczas I wojny światowej.

We wnętrzu zachowała się polichromia figuralno-ornamentalna z 1735 i 1772 ze szczególnie interesującym malowidłem Sąd Ostateczny na południowej ścianie nawy. Po latach zaniedbania wyposażenie jest niekompletne, ale zachował się odnowiony ostatnio ikonostas, zapewne z 1671, w którym umieszczono cudowną ikonę Matki Boskiej. Inna ikona przedstawia świętego Mikołaja.

Galeria

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  2. To tradycyjna data niemająca potwierdzenia w źródłach. Na podstawie charakterystycznych cech architektonicznych można jednak datować budowlę na ok. 1600 rok Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl. [dostęp 2016-05-08].
  3. Król Michał Korybut Wiśniowiecki przeznaczył środki na remont cerkwi w Chotyńcu Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl (pol.). [dostęp 2016-05-08].

Bibliografia

  • Dmytro Błażejowski: Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Chotyniec6.jpg
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu.
Chotyniec5.jpg
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu.
Chotyniec, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy (HB19).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chotyniec, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy
Chotyniec4.jpg
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Cerkiew greckokatolicka p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu.
Chotyniec cerkiew2.JPG
Autor: Wojciech Pysz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Chotyniec (Poland), Greek Catholic church
Chotyniec, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy (HB10).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chotyniec, Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu