Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu

Drewniane cerkwie regionu karpackiego w Polsce i na Ukrainie^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Państwo	Polska
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, IV
Numer ref.	1424
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2013; na 37. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO;

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu
	A-552 z dnia 29.05.1968
	cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Chotyniec
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Parafia	Narodzenia NMP w Chotyńcu
Wezwanie	Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy
Historia
Data zakończenia budowy	ok. 1600
Poprzednie wyznanie	1. Kościół greckokatolicki w Polsce do 1947 r.; 2. rzymskokatolicki do 1990
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
Liczba naw	1
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Radymno Chotyniec, cerkiew
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Chotyniec, cerkiew
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Chotyniec, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu jarosławskiego Chotyniec, cerkiew
	49°57′10,8″N 23°00′09,2″E/49,953000 23,002556

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu – drewniana greckokatolicka cerkiew parafialna, znajdująca się w Chotyńcu, zbudowana w 1615^[2].

W 2013 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Włączona do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

Pierwsza zachowana w dokumentach wzmianka o budowli pochodzi z 1671^[3]. Cerkiew ta jest jedną z nielicznych czynnych świątyń greckokatolickich w Polsce, które szczęśliwie przetrwały wojnę i powojenną likwidację związaną z akcjami deportacyjnymi. Pierwotnie mogła to być budowla trójdzielna z dwiema lub trzema kopułami na tamburach. Nad babińcem znajdowała się kaplica pw. Zwiastowania z zewnętrznymi galeriami. Cerkiew wielokrotnie poddawana była remontom i istotnym przekształceniom m.in. w 1733, 1858 i 1925. Po wysiedleniach 1947 roku została zamknięta, a następnie przekazana kościołowi rzymskokatolickiemu. W latach 80. XX wieku zamknięto ją ponownie, ze względu na zły stan techniczny. W 1990 świątynia przejęta została przez pierwotnego właściciela – kościół greckokatolicki. Wtedy stała się świątynią odrodzonej parafii greckokatolickiej. W latach 1991–1994 dokonano kompleksowej renowacji obiektu, głównie siłami miejscowych parafian.

Cerkiew wyróżnia się oryginalną, bardzo harmonijną bryłą. Jest to budowla jednonawowa, czwórdzielna, wykonana całkowicie z drewna, o konstrukcji zrębowej. W podziale wewnętrznym wyróżnia się prezbiterium, nawę, babiniec i przedsionek. Prezbiterium, nawa i babiniec nakryte są kopułami na ośmiobocznych bębnach, a przedsionek dwuspadowym dachem. Babiniec ma trzy kondygnacje, zaś prezbiterium dwie. Boczne ściany drugiej kondygnacji babińca tworzą galeryjki arkadowe. Pod okapem dolnej kondygnacji znajdują się soboty. Drewniana dzwonnica z XVII wieku została przeniesiona w 1993 ze wsi Torki koło Medyki. Oryginalna dzwonnica zniszczona została podczas I wojny światowej.

We wnętrzu zachowała się polichromia figuralno-ornamentalna z 1735 i 1772 ze szczególnie interesującym malowidłem Sąd Ostateczny na południowej ścianie nawy. Po latach zaniedbania wyposażenie jest niekompletne, ale zachował się odnowiony ostatnio ikonostas, zapewne z 1671, w którym umieszczono cudowną ikonę Matki Boskiej. Inna ikona przedstawia świętego Mikołaja.

Galeria

Widok ogólny
Cerkiew od frontu
Od północy
Od wschodu
Pomnik
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Wnętrze
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Wnętrze
Dzwonnica

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
↑ To tradycyjna data niemająca potwierdzenia w źródłach. Na podstawie charakterystycznych cech architektonicznych można jednak datować budowlę na ok. 1600 rok Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl. [dostęp 2016-05-08].
↑ Król Michał Korybut Wiśniowiecki przeznaczył środki na remont cerkwi w Chotyńcu Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl (pol.). [dostęp 2016-05-08].

Bibliografia

Dmytro Błażejowski: Istorycznyj szematyzm Peremyskoji Eparchiji z wkluczennjam Apostolśkoji Administratury Łemkiwszczyny (1828-1939), Lwów 1995, ISBN 5-7745-0672-X

Linki zewnętrzne

[2] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[3] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .

[4] To tradycyjna data niemająca potwierdzenia w źródłach. Na podstawie charakterystycznych cech architektonicznych można jednak datować budowlę na ok. 1600 rok Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl. [dostęp 2016-05-08].

[5] Król Michał Korybut Wiśniowiecki przeznaczył środki na remont cerkwi w Chotyńcu Cerkiew w Chotyńcu na stronie architektura.podkarpacka.pl (pol.). [dostęp 2016-05-08].

[6] Wspólnie z Niemcami

[7] Wspólnie z Ukrainą

[8] Wspólnie z Białorusią

[9] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

[D]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne