Cerkiew Opieki Matki Bożej w Zdyni

Cerkiew Opieki Matki Bożej
Distinctive emblem for cultural property.svg A-597 z dnia 10.06.1989.
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćZdynia
Wyznanieprawosławne
KościółPolski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezjaprzemysko-gorlicka
WezwanieOpieki Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne1/14 października
Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie
Mapa konturowa gminy Uście Gorlickie, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zdynia, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zdynia, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zdynia, cerkiew”
Ziemia49°28′45,7″N 21°16′49,2″E/49,479361 21,280333

Cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Bożej – dawna cerkiew greckokatolicka w Zdyni, zbudowana w 1795.

Od 2009 prawosławna cerkiew parafialna. Należy do dekanatu Gorlice diecezji przemysko-gorlickiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Świątynia znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.

Historia

Pierwsza cerkiew w Zdyni powstała w pierwszej połowie XVI w. Obecny budynek jest jednak znacznie młodszy – pochodzi z 1795. Funkcję świątyni greckokatolickiej pełniła do akcji „Wisła”. W 1947 cerkiew przeszła na własność Skarbu Państwa. Po 1947 obiekt był współużytkowany przez parafię prawosławną i rzymskokatolicką. W 2009 cerkiew stała się wyłączną własnością Kościoła Prawosławnego[1].

  • Widok ogólny
  • Od strony południowej
  • Od strony zachodniej

Architektura

Cerkiew w Zdyni jest wzniesiona z drewna, jednonawowa, trójdzielna. Ponad przedsionkiem wznosi się wieża o pochyłych ścianach zbudowana na planie prostokąta, zwieńczona hełmem z pozorną latarnią zwieńczoną krzyżem łacińskim. Podobne, bardziej rozbudowane konstrukcje znajdują się ponad nawą i węższym oraz niższym od niej prezbiterium. We wnętrzu barokowy, osiemnastowieczny ikonostas, którego czteroletni remont zakończył się w 2007[2], ściany pokryte polichromią. Całość jest otoczona kamiennym murkiem z bramą-dzwonnicą.

Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 10 czerwca 1989 pod nr A-597[3].

  • Widok od strony północnej
  • Wnętrze
  • Otoczenie

Przypisy

  1. ↑ Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. 2010 nr 7 poz. 43), isap.sejm.gov.pl
  2. ↑ Dorota Wysocka: Czas ratowania, czas budowania. W: Przegląd Prawosławny [on-line]. wrzesień 2008. [dostęp 2012-10-04].
  3. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2021-09-30.

Bibliografia

  • G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
Cerkwie w powiecie gorlickim

Kwiaton 1.jpg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kwiaton 1.jpg
(c) Ed88, CC-BY-SA-3.0
Cerkiew św. Paraskewy w Kwiatoni.
Zdynia cerkov i.jpg
Autor: JerzyTarasiuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wnętrze cerkwi z Zdyni